Muqobil energiya manbalari

Energiya balansini tahlil qilish
Energiya balansining asosiy maqsadi elektr energiyasidan foydali foydalanish darajasini aniqlash va yo'qotishlarni kamaytirish yo'llarini topish, energiya sarfini ratsionalizatsiya qilishdir. Shuning uchun energiya balansining asosiy turini faol energiya balansi deb hisoblash kerak, bu asosan energiya iste'molining haqiqiy rejimini va elektr energiyasidan foydalanish darajasini belgilaydi.
Korxonalar energiya balansining uchta asosiy turini ishlab chiqadilar:

1. 
   Haqiqiy – seh yoki korxonada mavjud bo'lgan ishlab chiqarish sharoitlarini aks ettiruvchi.
   
2. 
   Normaviy – energiya sarfini ratsionalizatsiya qilish va optimallashtirish, mexanizmlar va elektr tarmoqlarida yo'qotishlarni kamaytirish imkoniyatini hisobga olgan holda normallashtirilgan.
   
3. 
   Istiqbolli – ishlab chiqarishning prognozli rivojlanishi va uning yaqin davrdagi (5 yilgacha) yoki uzoqroq muddatdagi sifat o'zgarishlarini hisobga olgan holda tuzilgan.
   

Energiya tashuvchilardan foydalanishni tahlil qilish energiyadan foydalanishning haqiqiy ko'rsatkichlarini me'yoriy, o'tgan yil uchun amaldagi, istiqbolli, boshqa korxonalardagi shunga o'xshash va boshqalar bilan taqqoslashdan iborat. Shu bilan birga, ko'rsatkichlarni taqqoslashning zaruriy sharti taqqoslash shartlarining mos kelishini ta'minlashdir.
Energiyadan foydalanish samaradorligining asosiy ko'rsatkichlari:

• 
  energetik qurilmaning foydali ish koeffitsiyenti (FIK);
  
• 
  energiya samaradorligi koeffitsienti;
  
• 
  energiya tashuvchilarning ayrim turlari va parametrlari uchun energiyadan foydali foydalanish koeffitsienti;
  
• 
  o'ziga xos (haqiqiy) energiya iste'moli.
  

Korxonaning energiya balansi uchun yo'qotishlarni tasniflash

3-jadval.

Tasniflash belgisi	Tarkibi
Kelib chiqishi bo'yicha	qazib olishda (qabul qilishda); saqlashda; yetkazib berishda; qayta ishlashda; boshqa turga o`tkazishda; foydalanishda; yo`q qilishda;
Jismoniy va tabiati bo`yicha	chiqindi gazlar bilan atrof-muhitga issiqlik yo'qotilishi; texnologik chiqindilar, materiallarni tashish, kimyoviy va fizik kuyish, sovutish suvi va boshqalar; transformatorlar, choklar, oqim o'tkazgichlari, elektrodlar, elektr uzatish liniyalari, elektr stantsiyalari va boshqalarda elektr yo'qotishlari; qochqinlar orqali oqish bilan yo'qotishlar; drossellash paytidagi gidravlik bosim yo'qotishlari, suyuqlikning (bug ', gaz) quvurlar orqali harakatlanishi paytida ishqalanish yo'qotishlari, ikkinchisining mahalliy qarshiliklarini hisobga olgan holda; mashina va mexanizmlarning harakatlanuvchi qismlarining ishqalanishidan kelib chiqadigan mexanik yo'qotishlar.
Kelib chiqish sabablariga ko`ra	dizayndagi kamchiliklar tufayli; optimal tanlanmagan texnologik ish rejimi natijasida; agregatlarning noto'g'ri ishlashi natijasida; nuqsonli mahsulotlar va boshqalar natijasida; boshqa sabablarga ko'ra.