Mustaqil ish 1

---

MUSTAQIL ISH 
1. Tarvuzga bo’lgan talab 100 dona bo’lganda har bir tarvuz narxi 21 so’mni 
tashkil qiladi. 160 dona bo’lganda bir dona tarvuz 19 so’m bo’lsin. Yoysimon 
elastiklik koeffitsiyentini hisoblang?
2. Talab va taklifning narxga bog’liqligi. 
1 kg go’shtning narxi 30 so’m turgandagina qo’yilgan talab va tovar taklifi 
miqdoriga teng. 1 kg go’sht 10 so’m tursa , tovarning (go’sht) talabi qanchaga teng, 
taklifi qancha tonnaga teng? Narx 30 so’mdan yuqori bo’lsa, aytaylik 40 so’m 
bo’lsa, bozorda go’shtga bo’lgan holat qanday bo’ladi? 
 
1 kg go’sht 
narxi 
Talab qilingan 
go’sht miqdori 
Taklif qilingan 
go’sht miqdori 
Talabning (+) va 
taklifning oshib ketishi 
(-) 
10 
8 
1 
+7 
20 
6 
2 
+4 
30 
4 
4 
+9 
40 
2 
6 
-4 
50 
1 
8 
-7 
3. Iste’molchining daromadi yiliga 700000 so’mdan 1 mln.ga oshdi. 
Makaronga bo’lgan talab yiliga 3 kg dan 1 kg ga pasaydi. Yog’ga bo’lgan talab 5 
kg dan 7 kg ga oshdi, daromadga nisbatan va mahsulot xarakteriga nisbatan talab 
elastikligini aniqlang? 
4. Firma «JBF» bozorni rag’batlantirish maqsadida kompyuterlarning bir 
modelini narxini 1000 dollardan, 800 dollarga tushirdi. Natijada kelgusi oyda 
oldingiga nisbatan ikki barobar ko’p kompyuterlarni sotishga erishdi. Bu holda: 
a) firma tushumi qanday o’zgardi? 
b) nuqtali elastiklik koeffitsenti va to’la kompyuter modeliga bo’lgan
talabning xarakteri bo’yicha xulosa qiling. 
5. Chilonzor tumanining «Okean» magazinida eng yaxshi baliq mahsulotiga 
bo’lgan talab kuniga 500 kilogramm bo’lib, 1993 yili 20 000 so’mni tashkil etardi. 
Agarda egri elastiklik (-11/7) va 24 000 so’m miqdorida bo’lganda uning talab 
hajmini aniqlang? 
 
1-ilova. 
Assesment topshiriqlari 
1-variant Test 
Tovar narxining ko‘tarilishiga qaramay 
umumiy tushum hajmi o‘zgarmaydigan 
Muammoli vaziyat 
Shakarning narxi 950 so‘m 
bo‘lganda oila bir yilda 50 kg shakar 
iste’mol qilgan. Shakar narxi 1050 
so‘mga ko‘tarildi. Shakarning narxga 
ko‘ra elastikligi -0,9 ga teng. Oila 

---

bo‘lsa, narxga bog‘liq talab elastikligi 
koeffitsienti: 
A) 1 dan katta; 
B) 1 dan kichik; 
C) 0 ga teng; 
D) 1 ga teng;
keyingi yilda necha kilogramm shakar 
iste’mol qilishi mumkin ? 
 
Simptom
........... talab miqdoriga narxdan 
tashqari ta’sir qiluvchi omillar 
hisoblanadi. 
Amaliy ko‘nikma 
Talab va taklifning quyidagi 
o‘zgarishlarining har biri raqobatli 
bozorda muvozanatli narx va 
mahsulotlarning muvozanatli 
miqdoriga qanday ta’sir ko‘rsatadi? a) 
taklif qisqaradi, talab esa o’zgarishsiz 
qoladi; b) talab qisqaradi, taklif esa 
o’zgarishsiz qoladi; v) taklif ko’payadi, 
talab esa o’zgarishsiz qoladi; g) talab 
ortadi va taklif ham ko’payadi; d) talab 
ortadi, taklif esa o’zgarishsiz qoladi; e) 
taklif ko’payadi, talab esa qisqaradi; j) 
talab ortadi, taklif esa qisqaradi; z) 
talab qisqaradi va taklif ham qisqaradi. 
2-ilova. 
Klasterni to`ldiring. 
 
 
 
TALABGA 
TA`SIR 
QILUVCHI 
OMILLAR

TAKLIFGA 
TA`SIR 
QILUVCHI
 
OMILLAR
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

---

 
6. Aytaylik, tovarning narxi P =10 – 0.2 Qd va taklif P =12+ 0.2 Qs formula 
bilan ifodalangan bo’lib, unda Qs va Qd lar, mos ravishda, talab etilgan miqdor va 
taklif etilgan miqdor va P narxdir. Qs=Qd deb o’ylab, muvozanatdagi narxni aniqlab 
toping. Endi esa muvozanatdagi miqdorni aniqlab toping. Javoblaringizni 
tushuntirish uchun ikkita tenglama chizing.