12,13- sinusoidal yorug‘likning holatini hisoblovchi ikki guruhdan iborat to‘rtadan fotodiodlar; 14-chegaralangan 15-ta’svirining holatini qayd qiluvchi, fototranzistor; 16-yorug‘likni qabul qiluvchi qism; 17- maska.
NR-3820A taxeometrining sinus-kosinusli interpolyatoriningishlash prinsipi: a)–nurlanishpriyomniklarini joylashishi; b)–nurlanish priyomniklari fototoklarining o‘zgarish diagrammasi. Manbalarning nurlanishiω chastotada modullashtiriladi; buning natijasida fototok ham vaqt funksiyasi bo‘ladi, ya’ni I(t)= Isint. Nurlanish priyomniklarini tegishli ulash natijasida fototoklarning farqi hosil bo‘ladi.
Zamonaviy zaryadli bo‘lovchi asboblar
Zamonaviy zaryadli bog‘lovchi asboblar (ZBA) texnologiyasi Leica Geosystems AG formasining TRS 1100 taxeometrlarini qiyalik datchiklarida foydalanilgan. Bu datchiklar konstruksiyasining o‘ziga xosligi bilan farq qiladi. Ular bitta chiziqli ZBA yordamida, asbobning vertikal o‘qi qiyaligini ikkita yo‘nalishda, vizir o‘qi yo‘nalishida va unga perpendikulyar yo‘nalishida o‘lchash imkoniyatini beradi. 2.6-rasmda datchik konstruksiyasining sxematik ko‘rinishi keltirilgan 2 suyuqlik yuzasi shartli gorizont hisoblaniladi. 2- suyuqlik yuzasida ikki martda singandan so‘ng, chiziqli ZBAdagi 6-prizma birqirrasiga tushurilgan, 1-shtrixlar tasviri 7-yorug‘lik diodlari bilan yoritilib, 3 va 4 komponentlardan tashkitl topgan optik sistema bilan shakillanadi.
TPS1100(Leica GeosystemsAG) taxeometri
TPS1100(Leica GeosystemsAG) taxeometri
Shtrixlarning uchburchak shaklidagi rastrini qo‘llash tufayli qiyalikning ikkita komponenti ZBA da qayd etiladi. 2.7-rasmda 1 – rastr tasvirlangan. Alidada bo‘ylama qiyalanganda shtrixlar orasidagi masofa o‘zgaradi, ko‘ndalang qiyalanganda ZBAning sezuvchan yuzasi bo‘ylab barcha ta’svirlar og‘irlik markazi siljiydi. Ikki karra sindirishni qo‘llanilganda asbob aylanish o‘qining qiyalanishigadatchik sezgirligi oshadi. Datchik kichik hajmga ega va asbobni aylanish vertikal o‘qiga simmetrik ravishda joylashadi. Shu sababli asbobni tez burganda suyuqlikning sindiruvchi yuzasi gorizontal holatdan chetlashmaydi va datchikning ishlash aniqligiga teodolit tagligining harorat deformatsiyasini ta’siri kamayadi.