Mustaqillikka erishish arafasida O’zbekistondagi ijtimoiy-siyosiy jarayonlar mavzu

Natijada, “O’zbekiston tergov usullari o’tkaziladigan

“maydon”ga aylanib qoladi.

O’zbekistonda “O’zbeklar ishi” deb 

nomlangan qatag’onning boshlanishi

9

---

1989 yil o'rtalarida respublika ijtimoiy-siyosiy hayotidagi

o'zgarishlar. Milliy manfaatlar ustuvorligining o'sib borishi. 

80 yillar o’rtalaridan vaziyat o’zgardi. А.Qodiriy, Cho’pon, Fitrat, Usmon Nosir, М.Sayxzodalarning

millarchilik, panislomizm va panturkizmda ayblanib, qatag’on qilinganliklari ochib tashlandi

30-40 yillar va 50-yillar boshlarida siyosiy qatag’on qilinib qatl etilgan va qamoqlarga

tashlangan xalqimizning asl farzandlari oqlandi. «Chig’atoy gurungi», «Milliy ittihod», «Milliy

istiqlol», «Botir gapchilar» singari «aksilinqilobiy guruhlar» vakillari oqlandi

1937 -1939 yillarda qamoqqa olinib otib tashlangan 6920 ta ziyolining qatag’n qismati o’rganildi

Akademik Erkin Yusupovning (1928-2003) publisistik maqolalarida markaz o’yinlari ochib berildi

10

---

O'zbekistonda 1989 yilning ikkinchi yarmidan

boshlangan o'zgarishlar Gdlyan guruhiga nisbatan

munosabatlarni ham keskin o'zgartirib yubordi. 

"Paxta ishi" bilan bog'liq bo'lgan qonunbuzarliklarni

fosh etish, begunoh kishilarni oqlashda

O'zbekistonning yangi rahbari Islom Karimov

boshchiligida keng ko'lamli ishlar boshlandi. Bu ishlar

markazdan hech qanday ruxsat so'ramasdan

mustaqil tarzda olib borildi. Shunday murakkab

sharoitda ittifoqdosh respublikalar ichida birinchi

bo'lib respublika Bosh prokurori Prezident Islom

Karimovning tavsiyasiga ko'ra tayinlandi. 

Yurtboshimiz Bosh prokuror oldiga respublikamiz

manfaatlarini himoya qilish, birinchi navbatda, "paxta

ishi" bo'yicha nohaq qamalagan fuqarolarning haq-

huquqini tiklash masalasini qo'ydi. 

O'zbekiston SSR Oliy Soveti Prezidiumi 1989 yil 12 

sentyabrda "paxtachilikda qo'shib yozishga yo'l

qo'ygani uchun jinoiy javobgarlikka tortilgan

kishilarni avf etish maqsadida hujjatlar

tayyorlaydigan komissiya" tashkil etdi. Bu komissiya

tergov hujjatlarini O'zbekistonga qaytarib, minglab

ishlarni qayta o'rgandi. O'zoq davom etgan

mashaqqatli kurash natijasida, 2940 kishining haq-

huquqi qayta tiklandi, 1015 kishi asossiz sudlangani

aniqlandi. Noqonuniy ravishda hibsga olingan

vatandoshlarimiz ozodlikka chiqdi.