Muxammad al-xorazmiy nomidagi toshkent axborot texnologiyalari universiteti qarshi filiali

MUXAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI QARSHI FILIALI





KOMPYUTER INJINERING FAKULTETI KI-17-22S GURUH TALABASI XURRAMOV OLIMJONNING
DASTURLASH 1 FANIDAN TAYYORLAGAN
5- MUSTAQIL ISHI

REJA:
1: Sinflarni yaratishda funksiyalarni qayta yuklash mexanizmidan unumli foydalanish.

2: Sinflarni yaratishda operatorlarni qayta yuklash mexanizmidan unumli foydalanish.
3: Shablon funksiyalar yaratish va ulardan foydalanish.
4: Shablon sinflar yaratish va ulardan foydalanish
5: Shablon funksiyalarda funksiyalarni qayta yuklash mexanizmi.

1: Sinflarni yaratishda funksiyalarni qayta yuklash mexanizmidan unumli foydalanish.

Massiv – bu bir xil toifali, chekli qiymatlarning tartiblangan

to`plamidir. Massivlarga misol qilib matematika kursidan

ma`lum bolgan vektorlar, matritsalarni ko`rsatish, uning
elementiga bir indeks orqali murojaat qilish mumkin bo’lgan
massiv bir o’lchamli deyiladi. Bir o’lchamli massivni e`lon
qilish quyidagicha bo’ladi:
 < [elementlar_soni ]
={boshlang`ich qiymatlar};
Quyidagi massivlarni e`lon qilishga bir necha misollar
keltirilgan:
1)float a[5]; 2)int m[3]; 3)bool b[10];
1) a elementlari haqiqiy sonlarda iborat bo`lgan, 5 ta
elementdan tashkil topgan massiv. Indekslari esa 0 dan 4 gacha
bo`lgan sonlar
Float a [5];massiv elementlari a[0] a[1] a[2] a[3] a[4]
Qiymati 4 -7 15 5.5 3
2) m elementlari butun sonlardan iborat bolgan, 3 ta
elementdan tashkil topgan massiv. Indekslari esa 0 dan 2 gacha
bo`lgan sonlar.
•Int m[3]; massiv elementlari m[0] m[I] m[2]
•Qiymat 2 -17 6
•Xotirada joylashishi [ 0x22ffI0 0x22ffI4
0x22ffI8
Massiv elementlariga murojat qilish oddiy ozgaruvchilarga
murojat qilishdan biroz farq qiladi. Massiv elementiga murojad
qilish uning indeksi orqali boladi
•A[1]=10; a massivning indeksi 1 bolgan elementi 10 qiymat
ozlashtirsin
•Cin>>a[2]; a massivning indeksi 2 bolgan elementi kiritilsin;
•Cout<
chiqarilsin;
3) b elementlari mantiqiy qiymatlardan (true , false ) iborat
bolgan 10 ta elementdan tashkil topgan massiv. Indekslari esa 0
dan 9 gacha bolgan sonlar
C++ da massiv indeksi 0 dan boshlanadi C++ da massiv 0-
indeksi elementga ornatilgan korsatkich xisoblanadi. Shuning
uchun ixtiyoriy i- elementga murojat a[i] yoki **(a+i) orqali
bolishi mumkin.Massivni e’lon qilishda uning elementlariga
boshlang`ich qiymat berish mumkin va buning bir necha usuli
mavjud. O`lchami ko’rsatilgan massivni to’liq initsializatsiya
qilinadi.
•Int k [5] ={ 2, 3, 7, 8, 6,};
Bu yerda 5 ta elementdan iborat bo’lgan k massivi e’lon
qilingan va massivning barcha elementlariga boshlang`ich qiymat
berilgan.O`lchami ko’rsatilgan massivini to’liqmas
initsializatsiyalash.
•Int k[5] = {2, 3, 7};
Bu yerda 5 ta elementdan iborat bolgan k massivi e`lon
qilingan va massivning dastlabki 3 ta elementlariga boshlang`ich
qiymat berilgan.O`lchami korsatilmagan massivni toliq
initsializatsiyalsh. Int k [] = { 2, 3, 7, 8, 6,} ;
Shuni takidlash lozimki, agar massiv o’lchami
ko’rsatilmasa, uni to’liq initsializatsiyalash shart. Bu xolda
massiv o’lchami kompilyatsiya jarayonida massiv
elementlari soniga qarab aniqlanadi. Bu yerda massiv
o’lchami 5 ga teng.
4 ) O`lchami ko’rsatilgan massivning barcha
elementlariga boshlang`ich qiymat 0 berish kerak:
•Int k [5] = { 0 };
O’lchami ko`rsatilgan massivning
barcha elementlariga boshlang`ich
qiymat 0 berish.
•#include
•Using namespace std;
•Int main ()
•{
•Int a[10] = {0};
•//massivning barcha elementlariga 0 qiymat berish
•For (int i= 0; i
•Cout <<”a[“<•Retun 0;
Ekranga quyidagi natija chiqariladi:
C:\users\user\documents\c++\massivI\bin\debug\mass
ivl.exe
•a[0]=0 a[1]=0 a[2]=00 a[3]=0 a[4]=0 a[5]=0 a[6]=0
a[7]=0 a[8]=0 a[9]=0 process returned0
execution time : 0.593 sPress any key tocontinue.
•In
Elementlari butun sonlardan
iborat bolgan, n elementdan
tashkil topgan massiv
elementlarini kirituvchi va
ekranga chiqaruvchi
programma tuzilsin. (n <=10)
•//Maqsad : massiv elementlarini kiritish va ekranga
chiqarish #include using namespace std;
•Int main (){
•Int a[10]={0}; int n;
•Cout <> n;
•For (int i= 0; I < n; i++){
•Cout <<”a[“< a [i];
•}
•For (int i=0; i<< a[i]<
•Return 0;
•}
n ta elementdan tashkil topgan massiv berilgan. Shu
massiv elementlari yig`indisini chiqaruvchi programma
tuzilsin. ( n <=10)
•// Maqsad: massiv elementlarini kiritish va
yig`indisini chiqarish #includeusing
namespace std;
•Int main()
•{
•Int a[10]={ 0 }; // a massivini e`lon qilish
•Int n; //massiv elementlar soni
•Int s =0; //massiv elementlari yig`indisini hisoblash uchun
•Cout <> n;
•For(int I = 0; i
•Cout <<”a[“<a[i]; s+=a[i];
•}
•Cout <<•Return 0;}
Massiv elementlari sonini quyidagicha aniqlash
mumkin.Massivning kompyuter xotirasida egallangan
hajmini, bitta elementi ( massiv elementi toifasi) hajmiga
bo’lish orqali.
•// maqsad: massiv elementlari sonini aniqlash
•#include
•Usining namespace std;
•Int main(){
•Int a[10]; int n;
•Cout<>n;
•For (int i= 0; i
•Cout <<”a[“<< I <> a[i];
•}
•Cout <<<
•Cout<<< sizeof (a) / sizeof (int) << endl;
•Return0;}
•n= 5 a[0]=6 a[1]=8 a[2]=1 a[3]= a[4]=31 -usul=10
2 – usul =10 proces returned 0 executionPress any
key to continue.
Bir olchamli massivlar uchun ishlatilgan o`zgaruvchilar,
bir xil jinsdagi berilganlarni hotirada saqlash uchun
foydalaniladi. Ikki olchamli massivlarda esa satr va
ustunlar orqali bir xil jinsdagi qiymatlarni ikki olchamli
o`zgaruvchilar ichida saqlash uchun foydalaniladi.