N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

Kurnoning duopoliya modeli.
Ikki raqobatlashuvchi firma o 'rta - 
sidagi m unosabatlarni d uopoliya sharoitida 1838 yil birinchi b o 'lib
o 'rg a n g a n fransuz iqtisodchisi O gyusten K urno hisoblanadi. Bu holat 
nokooperatsiyalashgan oligopoliy ani ilk m a rotaba tahlil qilish im konini 
bergan. B u m unosa batni o 'r g a n is h d a quyid agilar faraz qilinadi: ikkala 
firm a h a m bir xil tova r ishlab ch iqaradi va bu tovarlarga b o 'lg a n bozor 
talabi c h iz ig 'i ularga m a ’Ium. Ikkala firm a ham bir vaqtning o 'z id a
mustaqil ravishda tova r ishlab chiqarish b o 'y ic h a qaror qabul qiladi. 
Ishlab chiqarish b o 'y i c h a qaror qabul qilinganda, har bir firma shuni 
bi 1 ish kerakki, u ning raqobatchisi ham ishlab chiqarish b o 'y ic h a qaror 
qabul qiladi v a m a h su lo tn in g pirovard narxi ikkala firm a to m onidan 
ishlab chiqarilgan u m u m i y m a h su lo t hajm ig a b o g ‘liq b o ' l a d i 1.
K u r n o m o d e lid a h a r bir firm a m a h s u lo t ishlab ch iq a r ish b o ' y i c h a
qar o r q a b u l q ilg a n d a , raq o b a tch i firm a to m o n i d a n ishlab c h i q a - 
riladigan m a h s u lo t hajm in i o 'z g a r m a s d e b qaraydi. K u rn o m o d e lin i 
m is o ld a k o ' r i b ch iq a m iz .
1 
M i k r o i q t i s o d i y u t :
O l i y
o ' q u v
v u r t l a r i
u c h u n
d a r s l i к 
/
S . S . G ‘u k > i m > \ . 
R . X . A l i m o v . B . T . S a l i n w v \ u l n i s h c ] . - I . : ' S i i i i r q " . 2 0 0 1 . - 5 2 0 b. , 2 3 7 b.

---

Faraz qilaylik, ik kin chi t lr m a m a h s u lo t ishlab c h iq arish xajm i 
n olga teng. U n d a birinchi Firma b o z o r d a g i barcha talabni qo n d irad i va 
m a k sim a l ishlab ch iq arish x a j m i g a erishadi. A g a r ikkinchi firm a 
io 'Ia b ch iq arish n i bir birlikka oshirsa. u n d a birinchi firm a bozorda gi 
q o lg a n ta labni q o n d irad i. (b o z o r d a g i ta la b -ik k in c h i firm a m a h s u lo ti g a
ta la b = b ir in c h i firm a ulu shi). A g a r ikkinchi firm a m a k s im a l d a r a ja d a
ishlab ch iq arish n i y o ' l g a q o ' y i b , b o z o r d a g i barcha talabni q ondirsa, 
birin chi tlr m a o ‘z ishlab c h iqarishini n olga te n g las h tirish g a m a jb u r
b o 'la d i . S h u n d a y qilib. bir firm a n in g o p tim a l ishlab c h iq arish xajm i 
b o s h q a bir r aq o b a tch i firm a n in g ishlab c h iq a ris h xajm ini oshirishi 
yoki k a m a y ti r is h ig a q a r a b o 'z g a r i b turadi.
B irinchi f ir m a n in g ishlab ch iq a r ish c h i z i g 'i bilan ik kin chi f i r m a ­
n ing ishlab ch iq arish c h i z ig 'i k e s is h g a n
1
:
n u q ta g a m os k eluvchi 
birinchi v a ik kin chi firm a la r to m o n i d a n is hlab c h i q a r ila d ig a n m a h s u ­
lot hajm la ri m u v o z a n a ti 
K u rn o m uvozanati 
deyiladi.
M u v o z a n a t n u q ta d a har bir tlr m a o ' z i n i n g r a qoba tchi firm a s i n in g
ishlab ch iq arish hajm ini aniq faraz qiladi. M u v o z a n a t n u q ta g a m os 
h o ld a ishlab ch iq a r ilg a n m a h s u lo t hajm i ik k a la firm a u c h u n h am o p t i ­
mal h iso b la n a d i va hech qaysi firm a o ' z m a h s u lo ti n in g ishlab c h i q a ­
rish 
h ajm ini 
o p tim al 
h a j m d a n
k o ' p r o q
yoki 
k a m ro q
h a j m g a
o ' z g a r ti r is h d a n m a n f a a td o r em as.
M a h s u l o t h ajm ini optim al h a j m d a n h a r q a n d a y o 'z g a rtirilis h i 
ik k a la f irm a n in g h a m d a r o m a d in i k a m a y i s h i g a olib keladi.
K u rn o m odeli d u o p o lis tla r K u rn o m u v o z a n a t h ola tida b o 'm a g a n -
da, ular shu m u v o z a n a t g a e r ishish u c h u n h ara k at qilishi m u m k in lig i 
t o ' g ' r i s i d a h ec h narsa d e m a y d i. N im a u c h u n d e g a n d a , m o d e l d a r a q o -
b a t c h in i n g m a h s u lo t ishlab ch iq arish hajm i o ' z g a r m a s d e b qiIina digan 
as o siy farazi b ajarilm a y d i. Flech qaysi f irm a n in g m a h s u lo t ishlab 
c h iq a r ish hajm i o ' z g a r m a s d a n q o lm a y d i.