N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

D avlat
sektori
S ecto r o f
g o ve rn ­
m en t
Г осудар­
ст вен ­
ный
сект ор
xavfsiz lik, fan ta ra qqiyoti va 
in fra tu z ilm a x iz m atlari kabi 
ijtim oiy n e 'm a t l a r n i t a k l i f q i ­
ladi. D a v la t sektori o d a td a
foydani m a k s im l a s h tr is h m a q - 
sa din i 
k o 'z l a m a y d i ,
u n in g
asosiy m a q sa d i iq tisodiyotni 
o p tim al x a r a k ta lin ish i uchun 
sh a ro itlar 
y ara tish . 
B u n d a
d a v l a t m a k ro iq tis o d iy s u b y e k t 
ro lid a 
n e 'm a t l a r n i
ishlab 
ch iq ad i va x arid qiladi, soliq 
soladi. tran sfe rtlar to 'l a y d i va 
pul taklifin i sh a klla ntiradi.
11.
C het el
sektori
Foreign
sector
И н ост ­
р а н н ы й
сект ор
xorijiy iq tisodiy su b y e k tla r va 
d a v l a t institutlari m a jm u a si. 
Bu sektorni tadqiq qilish d an
as osiy m a q sa d t o ' l o v balan- 
sig a va v a ly u ta k u r s ig a t a ’sir 
etu v ch i o m illarni o 'r g a n i s h .
147

---

11- MAVZU: ASOSIY M A K R O IQ T IO S O D 1Y
K O 'R S A T K IC H L A R
M avzuning o'quv maqsadi:
Talabalarda milliy hisoh tizimi, makroiqtisodiyotga kirish, asosiy
miqdoriy makroiqtisodiy ко 'rsatkichlar, asosiv qivmal makroiqtisodiv
ко ‘rsutkichluri ularning xususiyatlari haqida hilim va ко 'nikmalarni
shakllantirishdan ihorat.
Tushunchalar va tayanch iboralar
M illiy hisoh tizimi, YalM, YaMM, xarajatlar ho'vicha YalM,
daromadlar bo'yicha YalM,nominal YalM,real YalM, Laspevrs va
Paashe indekslari
Asosiy savo/lar
1. Milliy h iso b tizim i
2. A sosiy m a k ro i q tis o d iv k o ’rsatkichla r: m iq d o riy
3. A s o s iy m a k ro iq tis o d iy k o 'rs a tk ic h la r i: q iy m a t
4. Y a l M n i h is o b la s h usullari.
5. O ch iq v a y o p iq iq tisodiyot tu sh u n c h a la r i
1. 
Millliy hisob tizimi
M a k r o iq t is o d iy o t d a ishlab c h iq a r is h hajm ini a n i q la s h d a m illiy 
hisob tizimi k o 'r s a tk ic h la r id a n fo y d a la n ila d i. M illiy h iso b tiz im i- 
d av lat t o m o n i d a n u m u m i q tis o d i y faoliyatni tahlil qilish m a q s a d i d a
y ig ' i l g a n m a 'l u m o t l a r to 'p la m id ir . M illiy hisob tiz im i universal 
x ar a k te rg a e g a b o 'lib , turli m a m la k a tl a r d a m a ’lu m o t a lm a s h in u v i 
j a ra y o n id a fo y d a la n ila d i va x a lq a ro ta q q o s la s h im konini beradi.
Millliy hisob tizimiga quyidagi asosiy k o 'r sa tk ic h la r kiradi:
1. Yalpi ichki n ia h su lo t
2. Y alpi milliy m a h s u lo t
3. S o f ichki m a h s u lo t
4. M illiy d a r o m a d
5. S h axsiy d a r o m a d
6. T a s a r ru f d a g i d a r o m a d
Makroiqtisodiy muammolarni ko'rib chiqishdan oldin, makroiqti­
sodiyotda o'rganiladigan ko'rsatkichlar bilan 
tanishib chiqish kerak. 
M a'lum ki, bozor muvozanatini, talab va taklifni tahlil qilishda qiymat 
o'lchovi sifatida m iqdor va narxni ko'rib chiqqan edik. endi mak­
roiqtisodiyotda qiymat o'lchovi nimalar bo'ladi degan savol tug'ilishi tabiiy.
1 48

---