tushiniladi. U ning yordamida xar qanday davlat, mamlakatda iqtisodiy barqarorlikni ta'minlash vazifasini xayotga taqdim etadi. Pul bozorida muom alada pul miqdori ortiqchaligi mavjud deb faraz qilamiz. Tabiiyki Markaziy bank ortiqcha pul massasini kamaytirish yoqi y o 'q qilishga xarakat qiladi. Buning uchun, u ochiq hozorda о ‘lining qimmatli qog'ozlarini aholi va hanklarga taklif etadi, ular esa uni xarid qila boshlaydilar. Davlat qimmatbaxo q og'o zla rin ing (sotish yoqi xarid qilish yo 'li bilan) taklif! oshib borgan sari, unga bo'lgan baxosi pasayadi, o ' z navbatida unga bo'lgan f o iz (ya'ni. qimmatbaho qog'ozlarini sotib olganlarga foiz shaklida xaq tulanadi) oshadi, bu esa unga bo'lgan talabni oshiradi. Banklar va aholi q im m atli qog'ozlarin i k o ‘proq xarid qila b oshlaydilar, pirovard natijada banklarning zaxiralarini qisqaradi, o ' z navbatida bu xol pul taklifini bank multiplikatoriga teng nisbatda qisqarishiga olib keladi. Bu bank zaxira va pul taklifining ortishiga olib keladi. 244
Pul - kredit siyosatini amalga oshirishning yana bir vositasi. bu hisob-kUob stavkasi siyosatidir. Xisob-kitob stavkasini Markaziy bank belgilaydi. Agar ushbu stavka past bo'Isa, unda tijorat banklari ko'proq kredit olis hga xarakat qiladilar. Buning natijasida banklarning ortiqcha bank zaxiralari ortib boradi v a m uom aladagi pul massasi miqdorining oshib borishiga olib keladi. Agarda hisob stavkasi miqdori yuqori bo'lsa, unda banklar kamroq kredit olishga, olganlarini esa qaytarib berishga xarakat qiladilar, pirovard natijada, ortiqcha
