N xolmatov. N. Im om ova makro va mikro

Nuzorat savollari
1. Yalpi talab nima, yalpi talab egri chizig'i va unga ta’sir 
etuvchi omillar qaysilar?
2. Yalpi taklif nima, yalpi taklif egri chizig'i va unga ta'sir 
etuvchi omillar qaysilar?
3. "A D -A S " modelini tushuntiring
4. Narxlarning noelastikligi samarasini izohlang.
M ustaqil ish topshiriqlari
1. Yalpi talab egri ch izig 'ig a ta'sir etuvchi om illannarxga 
bog'Iiq bo'lm agan omillar
2. Yalpi taklif egri chizig'iga ta ’sir etuvchi om illannarxga 
bog'Iiq bo'lm agan omillar
3. “A D -A S " modelining paydo bo'lish tarixi.
A M A L IY M A S H G ‘U L O T U C H U N T O P S H IR IQ L A R
1-ilova
T o ‘g ‘ri yoki n o to ‘g ‘riligini aniqlang.
1. Yalpi talab egri chizig'i pasayuvchi qiyalik ko'rinishida 
bo'ladi.
2. Yalpi taklif egri chizig'i uning klassik kesim ida yotiq 
(gorizontal) dir.
3. Klassik maktab ham, keyns maktabi ham uzoq davrda Yalpi 
taklif egri chizig'i tik (vertikal) bo'ladi, deb hisoblaydilar.
4. Narxlar darajasining pasayishi pulga talabni qisqartiradi va 
foiz stavkasini ko'taradi.
5. Yalpi taklifning o'sishi ishlab chiqarishning muvozanatli 
darajasini va to'la bandlikka mos keluvchi ishlab chiqarish darajasini 
oshiradi.
6. Ichki narxlar darajasining oshishi (jahondagiga nisbatan) 
tovarlar ham da xizmatlar eksportining o 'sishiga va importining 
pasayishiga olib keladi.
7. Iste'm ol qarzlarining yuqori darajasi iste'mol xarajatlari va 
Yalpi iste’mol o'sishini rag'batlantiradi.
8. Otriqcha ishlab chiqarish quvvatlarining qisqarishi kapitalga 
bo'lgan talab o'sishini sekinlashtiradi va shu asosda Yalpi talabni 
kamay tiradi.
I7fi

---

9. Ishlab 
chiqarish 
olmillari 
bozorida 
yakka 
xokimlik 
g'o yalarining o 'sishi ishlab chiqarish xarajatlariga va oqibatda Yalpi 
taklif o 'zgarishiga t a ’sir etishi mumkin.
10. Muvozanatli 
iqtisodiyotda 
hamma 
vaqt 
to 'la
bandlik 
mavjuddir.
I I.Milliy 
valyuta 
kursining 
xorijiy 
valyutalarga 
nisbatan 
ko'tarilishi eksportning o'sishi uchun sharoit yaratadi va oqibatda 
Yalpi talabni ko'paytiradi.
12.Klassiklar fikriga muvofiq. Yalpi taklif egri chizig'i barcha 
sharoitlarda chapga ham. o 'n g g a ham siljiy olmaydi, u tik vertikal 
chiziq bilan berilgan bo'ladi.
13.Yalpi tak lif egri chizig'ining oraliq kesimida Yalpi talab 
ko'p ayganda, narxlarham, Y alM n in g real hajmi ham o'sadi.
14. Boshqa 
teng 
sharoitlarda 
talabdagi 
o'z garishlar 
narx 
o'zgarishlaii tufayli yuz beradi.
15. Boylik samarasi Yalpi talab o'zgarishini belgilovchi narx 
omilidir.
16.Keyns maktabi iqtisodchilarining fikricha, Yalpi taklif egri 
chizig'i faqat uzoq muddatli davrda mumkin bo'lgan (potensial) 
mahsulot ishlab chiqarishni ifodalaydi.
17. Yalpi talab va Yalpi taklif egri chiziqlari narx bilan bog'liq 
omillar xarakati ta ’sirida siljiydi.
18. Inflyatsiyaning kutilishi Yalpi talab egri ch izig'ining har doim 
o 'n g g a siljitadi.
19.Yalpi va yakka tartibdagi talab egri chiziqlarining siljish 
sabablari birxil.
2 0 .Yalpi taklif egri chizig'ining tik (vertikal) kesimi ishlab 
chiqarishning 
real 
imkoniyatlari 
chegarasining soddalashtirilgan 
ko'rinishidir, chunki har qanday iqtisodiyot bu kesimda ham har doim 
o'sish uchun kichik rezervlarga ega b o 'l a d i 1.
1 M a k r o i q t i s o d i y o t . A m a l i \ q o i l a n m a . M a s a l a l a r . t c s l l a r . \ a / . i y a l l a r . I , : 2 0 0 1 \
177

---

2-ilova
Mavzu b o ‘yicha savol,test va topshiriqlar 
Misol: Yalpi taklifni ifodalovchi k o ‘rsa tk ich la r berilgan.
N a rx la r darajasi
Ishlab chiqarilgan real Y a lM
250
2000
225
2000
200
1900
175
1700
150
1400
125
1000
100
500
75
0
Aniqlang:
1. 
Yalpi taklif egri chizig'ining keyns kesimida real YalM
xajmi qanday o ‘zgaradi?
2. 
Yalpi taklif egri ch izig'ining klassik kesimida narxlar darajasi 
va real YalM xajmi qanday o'z garadi?
3. 
Yalpi taklif egri chizig'ining oraliq kesimida real YalM 
xajmi qanday o'zgaradi?