Deviant hulq-atvor va sotsial nazorat Deviant xulq-atvor tushunchasi. Deviant xulq-atvor(og‘ma xulq-atvor)
muammosini o‘rganish sotsiologiyadagi ilmiy yo‘nalish sifatida. Deviant xulq-atvor turlari: qonunni buzish, o‘z-o‘zini o‘ldirish, giyohvandlik va boshqalar. E.Dyurkgeym,
R.Mertonlarning deviant xulq-atvor nazariyalari, Z.Freyd va E.Frommlarning
destruktivlik (strukturani buzilishi) nazariyalari.
Sotsial me‘yor va anomiya deviant xulq-atvornazariyasining markaziy
tushunchasi sifatida. Deviant xulq-atvorbelgilari, ularning strukturasi. Deviant xulq-
atvorniturkumlash. Buzilgan xulq-atvor mexanizmi. Deviant xulq-atvorning tibbiy-
biologik, ijtimoiy-psixologik va ijtimoiy tomonlari. Hozirgi zamonda deviant xulq-
atvorning tarqalishi va o‘zgarishi. Deviant, delinkvent va kriminal xatti-harakatlar.
Professional jinoyatchilik. Uyushgan jinoyatchilik. Dunyoda jinoyatchilik holati.
Jinoyatchilikning oshishi va jamiyatning kriminallashuvi sabablari va namoyon bo‘lish
shakllari. O‘smirlar va yoshlar jinoyatchiligi. Jamiyatda korrupsiya muammosi. Deviant
xulq-atvor funksiyalari.
Sotsial nazorat. Sotsial nazorat kishilar xatti-harakatini tartibga solish mexanizmi
sifatida. P.Bergerning sotsial nazorat to‘g‘risidagi ta‘limoti. Sotsial nazorat elementlari:
me‘yorlar va sanksiyalar. Sotsial sanksiyalar turlari: pozitiv va negativ, rasmiy va
norasmiy. Sotsial me‘yorlar tasnifi. Sotsial me‘yor turlari: huquqiy, diniy, an‘anaviy va
axloqiy. Ichki va tashqi nazorat. O‘z-o‘zini nazorat qilish muammosi. Rasmiy va
norasmiy nazorat agentlari. Nazorat usullari va ularning sanksiya turlariga bog‘liqligi.
Jamoatchilik fikri sotsial nazoratning shakli sifatida.