Naxçivan dialekt və ŞİVƏLƏRİNİn lüĞƏTİ

QƏMİŞQULAX QOYUN (Gömür, Kolanı) – uzun və 
ensiz  qulağı  olan  qoyun.  –Qəmişqulax  qulağının  formasına 
göra deyirix'. 
QƏNАRƏ  (əksər  şivələrdə)  -  qəssаbхаnаdа  ət  аsmаq 
üçün qаrmаq. 
QƏNDİL SİNAB (Ordubad) – alma növü. 
QƏND  PAZI  (Naxçıvan)  –  şəkər  çuğunduru.  –Qənd 
pazını elə-belə pişirip də yeyillər. 
QƏNƏH  OLMAX  (Dizə)  –  razılaşmaq.  –Sə:n  işin 
yoxdu, m
ən elə diyəcəm ki, qənəh olacax. 
QƏNƏTDƏMMƏX'  (Şahbuz)  –  bala  arının  ilk  dəfə 
uçması. –Bınnar baladılar hələ, birəzdən qənətdənəcəx'lər. 
QƏPİ  (Nəsirvaz, Tivi) –  üstüaşıq  eyvan.  –Qəpidə 
yayda oturup çay iç
ərıx. 
QƏRƏM (Kəngərli, Naxçıvan) – həmişə. –Sizi görüm 
q
ərəm bir yerdə olasız. -Mən qərəm аvçılığnаn məşğul оlurаm. 
QƏŞBƏNT (Culfa, Şahbuz) – ləçək. –Qoy qəşbəntimi 
çalım, gəlim xəmiri kündəliyim. 
QƏTƏR  (Vənənd)  –  pаtrоndаş.  -Bizdə  аvа  gеdəndə 
q
ətəri bеlimizə bаğlаrıх.  
174 
 

---

QƏTLƏ  (Culfa, Ordubad) -  qаpının  yаn  tərəflərində 
оlаn аğаclаrı möhkəm sахlаmаq üçün оnlаrın üstündən vurulаn 
tахtа. -Qətlə qаpının bаşın mökgəm sахlаyır.  
QƏTTƏZƏ  (əksər  şivələrdə)  –  təptəzə.  –Qəttəzə 
qazanı gör nə günə salıp hələ. 
QƏVƏRƏ  (Babək,  Naxçıvan)  -  yeyə.  –Bir  şeyi 
hamarramaxdan yana q
əvərəynən yonarıx. 
QƏVİ (Şahbuz) – qəddar. –Qaynətəsi elə qəvi kişidi ki, 
hammı onnan tüx' salır. 
QƏYSAFA  (Babək,  Naxçıvan)  -  ərikdən bişirilən 
yem
ək. –Səhnə xala qəysafanı qaxdan eliyər, əmə mən həməşə 
diri 
ərix'dən eliyirəm. 
QƏZİL  (əksər  şivələrdə)  –  keçi tükü. –Qəzil çox da 
q
əşəx' olmur, onnan çatı da hörüllər. 
QƏZİLLƏMƏX'  (Naxçıvan)  –  aldatmaq.  –Bitəhər 
Əhmədin başın qəzillədi gətdi patşahın hüzuruna. 
Borçalı,  Cəbrayıl,  Gədəbəy, Qarakilsə, Zəngilan 
şivələrində də bu söz eyni mənada işlənir (1, s.324). 
QICANMAX 
(Şahbuz)  –  vurmaq istəmək.  –Elə 
düşman  qıcanmax  isdiyəndə  Məlix'məmmət  əmudun yendirdi 
bının təpəsinə. 
QIĞ ƏRİX' (əksər şivələrdə) – balaca şirin ərik'. –Qığ 
ərix' cıqqılı olur, əmə şipşirin olur. 
QILBАQIL  (Nахçıvan)  -  dəqiq.  -Dеmişdi  gələrəm, 
qılbаqıl vахtındа gəlib çаtdı.