Ko‘l suvining ximizmi. Ko‘l suvida turli miqdorda xilma-xil eruvchan moddalar bo‘ladi. Bu moddalarning tarkibi va miqdori ko‘l
suvining sifatini belgilaydi.
Yer yuzidagi barcha ko‘llar suvining sho‘rlanganligi darajasiga qarab to‘rt tipga bo‘linadi: 1) chuchuk ko‘llar (sho‘rligi 0-1 %); 2) salgina sho‘r ko‘llar (sho‘rligi 1% dan 24,7% gacha); 3) sho‘r ko‘llar (sho‘rligi
24,7% dan to 47% gacha); 4) mineral ko‘llar (sho‘rligi 47% dan ortiq). Ko‘l suvidagi tuzlar tarkibiga ko‘ra ham xilma-xildir. Chunonchi, chuchuk ko‘llarda asosan karbonat tuzlari bo‘ladi. Sho‘r ko‘llarda xloridlar (NaCl, MgCl2) hamda sulfat tuzlari (Na2SO4, MgSO4)
ustun turadi. Sho‘r ko‘llarga Elton, Bosqunchoq ko‘llari, O‘lik dengiz va Katta sho‘r ko‘l misol bo‘la oladi.
Sodali ko‘llarda asosan natriy Kapbonat (Mg2CO3) tuzlari uchraydi. Van ko‘li va g‘arbiy Sibir hamda Zabaykalyedagi ba’zi ko‘llar sodali ko‘llardir. Bor tuzli ko‘llar Tibet tog‘ligida, AQSH ning Kaliforniya va Nevada shtatlarida bor. Quyida ayrim ko‘llarning sho‘rligi (% hisobida)
berilgan
1.
|
Issiq ko‘l .............................................................
|
3,6-6,7
|
2.
|
Orol dengiz-ko‘li ................................................
|
10,4-12,9
|
3.
|
Kaspiy dengiz-ko‘li ............................................
|
13-14
|
4.
|
Iletsk ko‘li .........................................................
|
155,2
|
5.
|
O‘lik ko‘l .........................................................
|
204,3-278,1
|
6.
|
Elton ko‘li ..........................................................
|
255,6-291,3
|
7.
|
Gyuskundak (Araratda) ......................................
|
368
|
Dostları ilə paylaş: |