―neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi‖. 1 qism 5321300 – ―neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi‖ bakalavr ta‘lim yo‗nalishi uchun darslik

 

---

248 
Nazorat savollari 
1.Avtomobil benzinlarini qanday turlari bor? 
2.Reaktiv dvigatellari uchun qaysi turdagi yoqilg‗ilar ishlab chiqariladi? 
3.Tovar moylari qanday tayyorlanadi? 
4.Plastik surkov moylari qanday tayyorlanadi? 
5.A-72 benzin qanday tayyorlanadi? 
6.A-76 benzin qanday tayyorlanadi? 
7.AI-93 benzin qanday tayyorlanadi? 
8.AI-98 benzin qanday tayyorlanadi? 
9.Aviatsion benzin B-70 qanday olinadi? 
10.Dizel yoqilg‗isi fraksion tarkibi nechaga teng? 
11.Katalitik krekingdan kanday mahsulotlar olinadi? 
12.Krekning sxemasi qanday tuzilgan? 
13.Chuqur kreking uchun qanday fraksiya xomashyo xisoblanadi? 
14.Termik kreking jarayoniga beriladigan xomashyo va olinadigan 
mahsulot? 
15.Termik kreking jarayonida neftning uglevodorodlari qanday o‗zgaradi? 
16.Termik kreking jarayonlaridan olinadigan mahsulotlarning sifatiga 
jarayonning bosimi qanday ta‘sir ko‗rsatadi? 
17.Xomashyo pechlarga qanday uskuna orqali uzatiladi? 
18.Tindirish kolonnadan chiqqan gazlar qanday qurilmalarga beriladi? 
19.Kreking qoldiqdan gazoyl bilan aralashtirib qanday mahsulot 
tayyorlash mumkin? 
20.AGFU qurilmaning qanday vazifani bajaradi? 

---

249 
VI bob. TERMIK-KATALITIK JARAYONLAR VA QURILMALARI
6.1. Katalitik riforming jarayonning asosiy reaksiyalari va katalizatorlari 
Riforming jarayonida past benzindan yuqori oktan sonli sifatli benzinning 
komponentini olish hisoblanadi. Bu jarayonda asosan aromatik uglevodorodlar 
hosil bo‗ladi, parafin uglevodorodlari izomerlanishga uchraydi. AVT 
qurilmalarida neftdan benzin olinadi (16-20 %). Bu benzinlarni oktan soni 45-55 
ga teng. Riformingdan so‗ng oktan soni 80-90 (i.m) yoki 90-100 (i.m.) gacha 
ko‗tariladi. 
Riforming jarayonining ikkinchi vazifasi-benzin fraksiyalaridan aromatik 
uglevodorodlar (
benzol, toluol, ksilol, etilbenzol
) olish hisoblanadi. 
Bu jarayonda tannarxi arzon bo‗lgan vodorod qo‗shimcha mahsulot sifatida 
hosil bo‗ladi. Vodorod gidrogenizatsiyalash jarayonlar uchun zarur qo‗shimcha 
mahsulot hisoblanadi.