―neft va gazni qayta ishlash texnologiyasi‖. 1 qism 5321300 – ―neft va neft-gazni qayta ishlash texnologiyasi‖ bakalavr ta‘lim yo‗nalishi uchun darslik

2.7 -jadval 
AT qurilmasidagi asosiy apparatlardagi harorat va bosim 
Harorat, °C 
Issiqlik almashtirgichlarda neftni qizdirish benzislantirilgan 
neftni zmeyevikning quvurli pechlarida qizdirish
Benzinsizlantirilgan kolonnadan ketadigan bug‗
Asosiy kolonnadan ketadigan bug‗ 
Pastga asosiy kolonnadan
Bosim, MPa 
Benzinsizlantirish kolonnasida
Asosiy kolonnada
200—230 
330—360 
120—140 
240—260 
120—130 
340—355 
0,4—0,5 
0,15—0,2. 

---

100 
2.8 –jadvalda
Quyidagi AT qurilmasining neftni qayta ishlashdagi material balansi keltirilgan
Romashkin 
koni nefti 
Samotlorskiy 
koni nefti
Olingan, % (massasi bo‗yicha) 
Nobarqaror neft 
Deemulsiyali suv 
100,0 
0,1 
100,0 
0,1 
Jami 
100,1 
100,1 
Olingan, % (massasi bo‗yicha) 
Uglevodorod gazi 
Benzin fraksiyasi (neftli.kerosin. - 140°C) 
Kerosinli fraksiya (140-240°C) 
Dizel fraksiyasi(240-350°C) 
Mazut (>350°C) 
Yo‗qotilish 
1,0 
12,2 
16,3 
17,0 
52,7 
0,9 
1,1 
18,5 
17,9 
20,3 
41,4 
0,9 
Жами 
100,1 
100,1 
Atmosfera kolonnasini yuqorisiga o‗tkir sug‗orish uchun distillyat 
beriladi, kolonnaning balandligi bo‗yicha har xil nuqtalarga - bir nechta oraliq 
sirkulyatsiyali sug‗orish (2.13-rasm). Oraliqli sug‗orish ko‗pincha bir 
likopchadan pastda joylashgan yon tomondagi distillyatni chiqarish nuqtasiga 
beriladi va bug‗lantirish kolonnasiga chiqariladi (pog‗ona) (11-apparatni 
qarang).
Boshqa variant: oraliqli sug‗orish sifatida yon tomondagi pog‗onadan 
foydalaniladi, ya‘ni sovutilgandan keyin kolonnadagi pastki yoki yuqorida 
joylashgan kiritish nuqtalariga chiqarish kolonnasining bug‗lantirilgan bug‗lari 
qaytariladi (9 va 12 apparatlarga qarang). 
Issiqlik almashtirishda faqat o‗tkir sug‗orishdan foydalanish tejamkor 
emas, chunki kolonnaning yuqori qismida joylashgan mahsulot nisbatan o‗lgan 
(juda past) haroratda bo‗ladi. Oraliqli sirkulyatsiyali sug‗orishni qo‗llash 
yordamida neftni qizdirish uchun ortiqcha isiqlikdan tejamkorlik bilan 
foydalaniladi. Bunday sharoitda kolonnaning balandligi bo‗yicha yuklanma 
tenglashtiriladi va u ishning optimal sharoitini ta‘minlaydi. Kolonnaning ishi 
uchun sug‗orish sxemasi tanlashda issiqlikni regeneratsiyalanish darajasi, 
rektifikatsiyani aniqliligiga oraliqli sug‗orishning ta‘sir etishi va apparatlarning 
o‗lchamlari hisobga olinadi. 

---

101 
Atmosfera kolonnasining ishi tahlil qilinganda kolonnada o‗tkir sug‗orish 
(yuqoridan) qo‗llanilganda issiqlikning 40% ni qabul qiladi va ikkita oraliqli 
kolonnaning har birida -30% ga yaqin issiqlik qabul qilinadi.