Neftlə ÇİrkləNMİŞ sularin təMİZLƏNMƏSİ Üsullari s. R. Hacıyeva, E. M. Qədirova, M. V. Bəndalıyeva, H. L. Rəfiyeva
Cədvəl 1. Azərbaycan regionlarından götürülmüş neftlərin tərkibindəki bəzi maddələrin miqdarı
Yüklə 396,28 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Cədvəl 1. Azərbaycan regionlarından götürülmüş neftlərin tərkibindəki bəzi maddələrin miqdarı
Neftin növü Xlorlu duzlar, mq/l Kükürd, % Parafinlər, % Neft Daşları 39.2 0.21
1.65 28 may 31.7 0.27
1.27 Bioloji mənşəli maddələrin toplayıcı(dispersləşdirici) xassəsinin təyini üçün sürətli toplan- ma anlayışından istifadə edilmişdir [6]. Sürətli toplanma sabiti (K) – reagentin daha tez təsirinə və nefti daha tez toplaması qabiliyyətinə əsaslanır. K qabın ümumi sahəsinin (S 1 ) reagentin təsirindən sonra toplanmış neft dairəsinin sahəsinə (S) nisbətinə bərabər olur: K=S 1 /S . Reagent effektiv olduqca, S-in ədədi qiyməti bir o qədər kiçik və K-nın ədədi qiyməti bir o qədər böyük olur. Burada qabın ümumi sahəsi S 1 , su təbəqəsi üzərində yayılmış neft kürə- lərinin sahəsi isə S ilə ifadə edilir. Petri qabında neft təbəqəsinin qalınlıqı (h) artdıqca neftin su səthi üzərində toplanma(dispersiyası) qabiliyyəti azalır. Neft təbəqəsinin qalınlığı aşağıdakı düs- tura görə hesablanır:
burada h – neft təbəqəsinin qalınlığı (sm), V – əlavə edilən neftin həcmi (ml), S – neft kürəsinin sahəsidir (sm 2 ). Baxılan halda ən yaxşı nəticələr soya və gənəgərçak yağları ilə alınmışdır. Belə ki, heksan (heptan) iştirakında bu yağların dəniz və içməli su üzərində nefti tam toplaması mü- şahidə olunmuşdur, bu zaman alınan neft kürəcikləri su səthi üzərində tam toplanmış vəziyyətdə olmuşdur (cədvəl 2).
göstəriciləri Gənəgərçək yağı Soya yağı içm əli su
, ml
h, ml
S, sm 2 K d əni z su y u , ml h, ml
S, sm 2 K içm
əli su , ml h, ml
S, sm 2 K d ən iz su y u , ml h, ml
S, sm 2 K 40 0.0145 34.22 2.95 40 0.016 31.25
2.50 40 0.019
26.3 2.42 40 0.003 27.2 2.20 45 0.014 34.3
2.16 45 0.0146 34.24 2.30 45 0.0175 28.57 3.63 45 0.002 26.34 2.38 50 0.0133 37.37 2.10 50 0.0129 38.465 2.04 50 0.017
29.41 3.74 50 0.0018 27.76 2.47 S.R.HACIYEVA və b. AЗЕРБАЙДЖАНСКИЙ ХИМИЧЕСКИЙ ЖУРНАЛ № 1 2014 37
Hər iki neft nümunəsinin (Neft Daşları və 28 may) təbii mənşəli yağlarla laborator şəraitdə absorbsiyası tədqiq edilərək məlum olmuşdur ki, içməli su və dəniz suyunda hər iki xam neftin absorbsiyası fərqli baş verir (cədvəl 2). Belə ki, dəniz suyunda absorbsiya müxtəlif zaman kəsik- lərində müxtəlif cür baş verir ki, bu da onun tərkibinin çox komponentli olması ilə izah oluna bilər. Cədvəl 2-dən göründüyü kimi, toplama sabitinin (K) qiyməti dəniz suyunda içməli suya nisbətən daha kiçik olur. Bu isə reagentin içməli suda daha effektli təsirə malik olması ilə izah olunur. Belə ki, K-nıin ədədi qiyməti artdıqca neft kürəciklərinin kiçik sahəyə malik olması, başqa sözlə, effektli toplanması baş verir (şəkil). ƏDƏBİYYAT SİYAHISI 1. Богдановский Г.А. Химическая экология. М.: Изд-во МГУ, 1994. C. 223–230. 2.
Каспийское море. Состояние окружающей среды. Доклад временного Секретариата Рамочной конвенции по защите морской среды Каспийского моря и Бюро управления и координации проекта КАСПЭКО
. 2011. С. 2–10. 3. Mohammadi Zadeh C., Saify A., Shalikar H. // Global Journal of Environmental Research. 2010. V. 4. No 2. P. 59–63.
4. Быстрова А.К. // В тр.: Проблемы транспортной инфраструктуры и экологии в Каспийском регионе (добыча и экспортные перевозки углеводородов. М.: ИМЭМО (Ин-т мировой экологии и междунар. отношений) РАН, 2009. С. 67–75. 5. Новиков Ю.В. Экология окружающей среды и человека. М.: Мир, 2005. 347 c. 6.
Гельферих Ф. Иониты. Основы ионного обмена. М.: Изд-во иностр. лит., 1962. С. 43–52. Yüklə 396,28 Kb. Dostları ilə paylaş:
|