Neriman Qurban indd
Yüklə 2,37 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
sinfinin qəhrəmanlıqlarını vəsf eləyən əsərlər” istəyəcəklər, yaz-
masalar, adlarına “mürtəce burjua yazıçısı” yarlığı yapışdıra- caqlar – bu da təhlükəli şeydi. Elə Hənəfi Zeynallı da hər məqamı gələndə ona kim oldu- ğunu “xatırlatmağı” özünə borc bilirdi. Bu yaxınlarda haqqın- da “C.Əfəndizadə” imzasıyla çap olunmuş ikibaşlı tənqidə dərhal rəy bildirmişdi: “Zahirən bu qədər “neytral”, əslində isə
Hənəfi Zeynallıya cavab vermədi, fikirləşdi ki, həyat ona münasibətləri aydınlaşdırmaq, üstəlik, təsadüfi adamlarla vaxt 403 itirmək içün verilməyib, zaman hər şeyi yerbəyer eləyər. Ona qəribə gələn bu idi ki, “cığırdaşlar”dan birini – Əbdürrəhim bəyi Proletar Yazıçılar İttifaqının məsul katibi seçmişdilər. Hərdən yolunu müəlliminin yanından salır, Əbdürrəhim bəy də onu zarafatla qarşılayırdı: “Zərbəçi müəllim kimi neftdən, onun tarixindən yazmaq faydalı işdi, bəs proletar yazıçıların sırasına qoşulmaq barədə nə planın var?” “Yazıçının işi yazmaqdı, – Yusif Vəzir cavab verirdi, – amma gərək əvvəlcə proletariatın həyatıyla dərindən tanış olam, bunun üçünsə vaxt və vəsait lazımdı”. “Həmişə qəlbinin səsinə qulaq asmış qələm sahibinin zəmanəyə uyğunlaşması çətindi, – Əbdürrəhim bəy köksünü ötürüb gözlərini otağının yeganə pəncərəsindən bayıra dikir- di. – Təzə nə yazırsan?” “Beynimdə bir mövzu var, – Yusif Vəzir sirli təbəssüm lə onu süzürdü, – amma qorxuram ki, proletar əsəri sayma- sınlar”.
“O ab-havaya baxır, – müəllimi də mənalı-mənalı gülümsəyirdi, – istədikləri donu geyindirə bilərlər”. Əslində, bu xəbərdarlıq idi, Yusif Vəzir onun nə demək istədiyini gözəl başa düşürdü. Levon Mirzəyandan ölkənin faktiki rəhbəri Mərkəzi Komitənin birinci katibi Ruben idi, Mikayıl Müşfiqin “Oxu, tar” şerilə bağlı məsələ qaldırmışdı ki, tar xalqa yaddı. Süleyman Rüstəm də ikibaşlı şeir yazmış- dı: “Oxuma tar, səni başa düşmür proletar”. Belə vəziyyətdə qələmindən çıxan yazılarda ağlına gəlməyən mənalar “tapa
Bir tərəfdən də “proletar yazıçılar” canfəşanlıqla “ideoloji düş mənlərini” aşkara çıxarıb “ifşa eləməyə” can atırdılar. Elə bu yaxınlarda Əliheydər Qarayev Günəşin yenə Şərqdən doğa- cağı barədə şeir yazmış gənc şairə Nigar Rəfibəyliyə “Madam,
da onun səsinə səs verənlər tapılmışdı: Süleyman Rüstəmin, 404 Cəfər Xəndanın şeirlərini, Hüseyn Mehdinin məqaləsini oxu- yub, Mehdi Hüseynin fikirlərinə Rəsul Rzanın, Sabit Rəhmanın, Cəfər Xəndanın, Yusif Şirvanın, Seyid Hüseynin və imzaları o qədər də tanış olmayan daha bir neçə nəfərin şərik olduqlarını öyrənib xəcalət çəkmişdi... *** 1930-cu ilin yayında Yusif Vəziri Neft İnstitutunda dərs deməyə dəvət eləmişdilər. Götür-qoy eləyib razılaşmışdı... Hələ uşaqlar körpəydilər, yay aylarında onları çoxdan ar- zuladığı istirahətə apara bilmirdi. İsti günlərdə var-gücünü toplayıb masa arxasında oturmağa, oxuyub-yazmağa, tər- cümə eləməyə məcbur idi ki, güzəranını təmin eləsin, ailənin əyər-əksiyini az da olsa, düzəltsin, dar gün, ya da istirahət üçün bir az pul artırsın. Tez-tez xəyal onu çəkib aparır, çox vaxt da “getdiyi” məkan Paris olurdu. “Yenə nə fikrə getmisən?” – Onu Bilqeyis xanımın səsi özünə qaytarırdı. “Biçarə Mirini düşünürəm, Bulqu, – Yusif Vəzir gözləri ya- şarmış halda, titrək səslə dillənirdi, – vəfatından beş il ötdü, indi, yəqin, nəşini çıxarıb ümumi qəbirlərin birində basdırıb- lar, ruhu göy üzündə incik-incik, sərgərdan dolaşır. İşdi- şayəd, bir gün yolum Parisə düşsə, baş çəkməyə bir qəbir tap- mayacağam. Ona borcumu axıra qədər verə bilmədiyimə görə elə əzab çəkirəm ki...” “Neyləyəsən axı, – Bilqeyis xanım köksünü ötürüb təsəlli verməyə çalışırdı. – Çəkdiyin əziyyətlərdən sonra özünün sağ qalmağın belə mözüzədi...” ...O günlərin birində institutun pilləkənlərini qalxanda ta- nış sima görüb ayaq saxladı: səhv eləmirdisə, yanından ötüb- keçən... İbad Əliyev idi. O hara, bura hara? Bəlkə, elə onu ax- tarmağa gəlib. Səslədi, İbad dönüb ayaq saxladı, sifətinə se- vinc dalğası yayıldı:
405 “Sizi burda görmək mənimçün çox xoşdu, – onun əlini bərk-bərk sıxdı. – İnstitutumuzda işlədiyinizi bu yaxında öyrəndim, axtarıb tapmaq niyyətindəydim”. “Mən də Vətəndə görüşdüyümüzə şad oldum, – Yusif Vəzir bu təsadüfə doğrudan da sevindi. – Çox istəyirdim ki, nə vaxtsa sizi görüb minnətdarlığımı bir daha bildirim”. “Nə minnətdarlıq, canım, – İbad etiraz elədi, – elə hesab eləyirdim, sizdən ailəmə pul göndərmişəm. Onsuz da tezcə çatdırmısınız”. “İnşallah, bundan sonra tez-tez görüşərik”, – Yusif Vəzir bunu deyə-deyə beynindən keçirdi ki, gərək bir gün onu evinə də dəvət eləsin. “İnşallah, – İbad hörmətlə yol göstərdi. – Buyurun...” ...Taledən qaça bilməzsən, alın yazında olan adamlar hətta daha
Yüklə 2,37 Mb. Dostları ilə paylaş:
|