maktabgacha ta’limni tashkil etish fanining tadqiqot metodlari
О‘qituvchi insoniyat tajribasida tо‘plangan bilimlar bilan hali bu bilimlarga ega bо‘lmagan bolaning ongi о‘rtasida vositachilik rolini о‘naydi.
О‘qituvchi insoniyat tajribasida tо‘plangan bilimlar bilan hali bu bilimlarga ega bо‘lmagan bolaning ongi о‘rtasida vositachilik rolini о‘naydi.
Bola ijtimoiy-tarixiy tajribadagi barcha bilim boyliklarini ta’lim olmasdan, о‘qituvchisiz, mustaqil holda о‘zi tizimli tarzda о‘zlashtira olmaydi. О‘qituvchining eng kata xizmati о‘quv materialini о‘zlashtirishning muayyan yо‘l, usul va priyomlarini belgilashda namoyon bо‘ladi.
Ta’lim metodi о‘quv materialini bayon qilishga va uni bolalar yaxshi bilib olishga qaratilgan faoliyatning yо‘li, usulidir. Ta’lim jarayoni va natijalari о‘qituvchining о‘quvchilar bilish faoliyati harakatini belgilovchi ish usulariga bog‘liqdir. Shu sababli doimo pedagogikada ta’lim metodlariga о‘qituvchining ish usullari va о‘quvchilarning bilish faoliyati usullari deb qaraladiki, bu usullarning har ikkalasi ham о‘quv vazifalarini bajarishga qaratilgandir.
Ta’lim metodlari о‘qituvchi va о‘quvchilar faoliyatining xususiyatini belgilaydi, ta’limning maqsadi va mazmuniga bog‘liq bо‘ladi.
Ta’lim metodlari tevarak-atrofdagi dunyoni bilishning umumiy qonuniyatlarini tushunishga bog‘liqdir, ya’ni ular falsafiy fikrlarni, ta’lim jarayonining mohiyati va tamoyillari tо‘g‘ri anglash natijasidir.
Ta’lim metodlari о‘quv materiali mazmunida ifodalangan ilmiy fikr mantig‘iga bog‘liqdir. О‘quv materialining mazmuni tobora chuqurlashib, murakkablashib va ilmiy tus olib boromoqda, shuning uchun ta’lim metodlari ilmiy bilishning mantiqi va metodlariga tobora kо‘proq bog‘liq bо‘lib qolmoqda.
Ta’lim metodi psixologik asosga ega. Bolaning о‘quv materialini о‘zlashtirishdagi yosh imkoniyatlari va uning yetuklik darajasi о‘qitish va о‘qish usullariga juda katta ta’sir kо‘rsatadi. О‘quvchilarning fikrlash faoliyatini va shaxsiy xususiyatlarini yaxshi bilish о‘qitishning samaraliroq usullarini topish imkonini beradi.
Ta’lim metodlari о‘sayotgan organizmning anatomik-fiziologik, biologik xususiyatlariga ham bog‘liqdir. О‘quvchilarning bilish faoliyatini tashkil qilishda ularning yoshiga xos biologik о‘sishni hisobga olish kerakki, ta’limning kо‘pgina jihatlari ish qobiliyati, charchash, ijodiy kayfiyat, jismoniy sog‘liq, maktabdagi gigiyena sharoitlari aynan shu о‘sishga bog‘liqdir.
Amaliy yо‘llanganligi ta’lim metodlarining eng muhim tomonlaridan biridir. Bu metodlarda pedagogik nazariya amaliyot bilan bevosita bog‘langan. Nazariya qancha chuqur va ilmiy bо‘lsa, ta’lim metodlari о‘shancha samarali bо‘ladi. Pedagogika fani о‘qituvchilarning ilg‘or ish tajribalarini umumlashtiradi, an’anaviy ta’limning ilmiy asoslarini kо‘rsatib beradi, о‘qitishning zamonaviy, samarali metodlarini ijodiy ravishda izlab topishga yordam beradi.
