Nókis kánshilik institutí “TÁbiyiy hám ulíwma kásiplik pánler” kafedrasí

2. 3. Sarı shıń karyeri

" Qalmaqir" kán basqarması quramına Almalıq qalasından qublası -shıǵısda, Qurama dizbesiniń arqa janbawirinda jaylasqan Sauqbuloq ruda ka’ni maydanında jaylasqan Sarı -Shıń karyeri da kiredi. Kán 1932-jılda Batalov A. B. tárepinen A. v. Korolev basshilıǵında kupremetrik izertlew dawamında ashılǵan. Házirde Sarı -Shıń ka’ni karyer tárepinen qazib alınıp atır.
Sarı -Shıń mıs-molibden koni Sauq-Bulaq dáryasınıń orta aǵımında 1040 -1580 m biyiklikte jaylasqan. Maydan Almalıq qalası menen 26 km uzınlıqtaǵı asfalt jol menen baylanısqan. “Izvestkovaya” stansiyası Oxangaron-Svintsovaya temirjolında jaylasqan bolıp, karerdan 14 km uzaqlıqta jaylasqan.
Ekonomikalıq kózqarastan, Sarı -Shıń koni qolay sharayatta jaylasqan. Ol jaqsı rawajlanǵan Almalıq taw-kán wálayatında jaylasqan bolıp, bul jerde qorǵasın -rux hám mıs qazib alıw, qayta islew hám metallurgiya kárxanaları bazası bar.
Sarı -Shıń koni 1974-jıl may ayında jumısqa túsirilgen. 1981-jıl may ayında SSSR Mámleket rezervlari komiteti 08. 05. 1981+yildagi 1582-sanlı protokol menen jańa shártlerdi tastıyıqladi.
Ruda konining maydanı arqa-batıstan Miskon yorig'i, arqa-shıǵıstan Urgaz dáryası hám qubladan Qurama dizbesiniń o'qi menen sheklengen.
Suwıq -Bulaq ruda koni aymaǵınıń relyefi qopal ózgeshelikke iye bolıp, bul jerde tolıq belgiler 700 den 1000 m ge shekem, qubla bóleginde bolsa 900 den 2000 m ge shekem.
Sarı -Shıń karyerini elektr támiynatı 35/6 GPP den 2500 kvA quwatqa iye eki transformatordan tórtew azıqlantıratuǵın liniyalar arqalı ámelge asıriladı. Elektr támiynatı sxeması birlestirilgen: A-35 simidan jasalǵan 6 kv statsionar elektr uzatıw liniyalari ekskavatorlar hám burawlaw qozaqlarına baradı, keyininen jumıs jıyeklerinde statsionar elektr uzatıw liniyalari A-35 sım menen aǵash yamasa beton tayanshlarda ámelge asırilatuǵın mobil elektr uzatıw liniyalariga aylanadı. Kóshiriluvchan elektr uzatıw liniyalari YAKNO-10 U1 tipidagi qayta jalǵaw punktlerine jalǵanadı hám KGE tipidagi kabel arqalı ekskavatorlarga jalǵanadı.