Nurlanish energiyasi va oqimi

Yorug‘lik kuchi taqsimlanishining bo‘ylama
egri chiziqlari
Olatda bu egri chiziqlar qutbli koordinatalar sistemasida quriladi. ¡n gradusli doiralar (5⁰, 15⁰ va hakozo) o‘rtasiga to‘g‘ri keladigan to‘g‘ri chiziqlar va ma’lum masshtabda yorug‘lik ko‘ra to‘g‘ri keladigan yig‘ilgan aylanalar turni tashkil qiladi. YOrig‘lik kuchining qiymatlari masshtab bo‘yicha har bir chiziqlarga ajratiladi, hosil bo‘lgan nuqtalar esa bir tekis chiziq bilan tutashtiriladi.
Simmetrik nurlanuvchi uchun yorug‘lik kuchi taksimlanishining egri chizig‘i nurlanuvchining o‘qidan o‘tgan har qanday tekislik bilan fotometrik jismni kesishi natijasida hosil bo‘ladi.
Radus-vektorlar oxirlarining geometrik joyini ko‘rsatuvchi yopiq sirt bilan chegaralangan fazoning qismi fotometrik sm deb ataladi. Agar fotometrik jism manba o‘qiga nisbatan simmegrik bo‘lsa va aylanma jism sifatida qabul qilinishi mumkin bo‘lsa, unda bu simmetrik nurlanuvchidir.
Agar nurlanuvchi nosimmetrik bo‘lsa (ya’ni simmetrik o‘qi bo‘lmasa), unda manba o‘qidan o‘tgan har xil tekisliklar bilan (nurlanuvchining kesishi yorug‘lik kuchi taqsimlanishining har xil egri chiziqlarini beradi (hosil qiladi). Bu tekisliklar birlashtirilsa egri chiziqlar (bo‘ylama) oilasi hosil bo‘ladi, chiziqlarning har biri nurlanuvchini kesgan tekisliklarning siljish burchaki  bilan xarakterlanadi.
Simmetrik nurlanuvchi uchun yorug‘lik kuchi taqsimlanishining bo‘ylama egri chizig‘i.
Agar nurlanuvchining yorug‘lik oqimi kichik burchak ichida to‘plansa (projektorlar, yorug‘lik xabari asboblari), unda yorug‘lik kuchi taqsimlanishi egri chiziqlarini tug‘ri burchakli koordinatalar sistemasida ko‘rishq. Ordinata o‘qi sifatida asbob optik o‘qining yo‘nalishi qabul qilanadi va unda yorug‘lik kuchining qiymati kandelada ajratiladi; abssessa o‘qidan yorug‘lik kuchini o‘lchash yo‘nalishi bilan asbob optik o‘qi orasidagi burchak ajratiladi.





Yorug‘lik kuchining berilgan taqsimlanishi asosida yorug‘lik oqimining hisoblash.
(simmetrik nuqtasimon nurlanuvchi uchun)



I_-simmetriya o‘qi bilan  bo‘rchagini hosil qiluvchi fazoning turli yo‘nalishdagi yorug‘lik kuchi.
Simmetrik nurlanuvchi uchun yorug‘lik kuchi taqsimlanishining bo‘ylama egri chizig‘i berilgan.
Uni koordinatining cho‘qqisida joylashgan yupqa devorli voronkani eslatuvchi shaklga ega bo‘lgan dw moddiy burchak oralig‘ida yorug‘lik kuchi I ni o‘zgarmas deb qaralsa bo‘ladi. SHunday moddiy burchak, simmetrik o‘qi atrofida aylanasimon aylantirilganda, fazoda tekis burchak dL ni kesadi, Moddiy burchak kiymati shar kamari yuzasiii (bunga burchak suyanadi) shu yuza radusi kvadratiga nisbati tarzida aniqlanadi.
Rasmdan ushbuni yozish mumkin.

bo‘lgani uchun bo‘ladi.
Rasmdagi uchburchakdan
Moddiy burchak dw orlig‘ida tarqalayotgan yorug‘lik oqimi teng bo‘ladi:

Simmetrik nurlanuvchining umumiy yorug‘lik oqimi esa bu ifodani -dan -gacha bo‘lgan oraliqda integrallash asosida aniqlanadi.

Ko‘pincha funksiyani matematik tenglama bilan ifodalash qiyin, shuning uchun integrallash, zonalarning yorug‘lik oqimini qo‘shish bilan almashtiriladi. Umumiy yorug‘lik oqimi yorug‘lik oqimlarini yig‘indisiga teng bo‘ladi. zonasining yorug‘lik oqimi teng bo‘ladi:


bu erda: zona o‘rtasi uchun yorug‘lik oqimi, bu oraliqda u o‘zgarmas hisoblanadi.
Amaliy hisoblarda ( )=10⁰ ga teng deb olinadi. Har bir 10⁰ li zona uchun moddiy burchak w amiqlanadi.
Umumiy yorug‘lik oqimi.

Agar, nurlanuvchi yorug‘lik kuchining nosimmetrik taqsimlanishiga ega bo‘lsa, unda har bir zonaning yorug‘lik kuchi, har xil bo‘ylama yuzalardagi yorug‘lik kuchi qiymatlariing arifmetik o‘rtachasi sifatida aniqlanadi.
Misol. YOrug‘lik kuchining fazoda taqsimlanishi bo‘ylama egri chiziq tarzida berilgan yorug‘lik manbasining yorug‘lik oqimini aniqlang (simmetrik nurlanuvchi).