Aqli zaif bolalar , shu bilan birga nutqida nuqsoni bo’lgan bolalarni tadqiq qilish ularda nuqsonning ichki manzarasi normal intellektga ega bo’lgan bolalarnikidan keskin farq qiladi. Ular uchun xos xususiyatlar: xavotirlanishning yuqori darajasi, o’z holatini noadekvat (mos bo’lmagan) baholash, o’zini nazorat qilishning pastligi. Nuqson ichki manzarasi sust differensiallashganligi bo’yicha bunday bolalar kichik yoshdagi bolalar darajasiga yaqin turadilar. Ularning har ikkalasi ham nuqsonlariga psixik reaksiyaning sodda (primitiv) tipi ustunligi bilan xarakterlanadilar. Tuzalib ketishda davolanishning rolini tushunish 9-14 yoshda yuzaga keladi.
.
Bolaga logoped katta ta’sir ko’rsatadi. Uning samimiy , iliq munosabati, tushuntirishlari, yordam ko’rsatishga bo’lgan g’amxo’rligi nuqsonning ichki manzarasiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi. Bolaning o’z holati haqidagi tasavvurlarini yetarlicha baholay olmaslik, bola nutqiy nuqsonlari haqidagi fikrlarini inobatga olmaslik nuqsonning ichki manzarasi noadekvat bo’lishiga olib keladi va samarali yordam ko’rsatishga to’sqinlik qiladi.
Bolaga logoped katta ta’sir ko’rsatadi. Uning samimiy , iliq munosabati, tushuntirishlari, yordam ko’rsatishga bo’lgan g’amxo’rligi nuqsonning ichki manzarasiga ijobiy ta’sir ko’rsatadi. Bolaning o’z holati haqidagi tasavvurlarini yetarlicha baholay olmaslik, bola nutqiy nuqsonlari haqidagi fikrlarini inobatga olmaslik nuqsonning ichki manzarasi noadekvat bo’lishiga olib keladi va samarali yordam ko’rsatishga to’sqinlik qiladi.
Foydalanilgan adabiyotlar:
1 Rozengrad-Pupko G.A. «Rech i razvitiye vospitaniya v rannem vozraste» M 1963 y.
2. Fomicheva T.B» Vospitaniye u detey pravilnogo proiznosheniya» Moskva 1987 yil.
3. P.M. Po‘latova “Oligofrenopedagogika” Toshkent 2005 yil.
4. V.S. Raxmanova “Maxsus pedagogika” Toshkent 2004 yil.
5. Vigotskiy.L.S. «Problema u otstalosti» Moskva 1956 yil.
