O’. Asqarova, Z. Qoraboeva, M. Samidjonova maktabgacha ta`lim metodologiyasi

Xulosalar. Ilmiy-tadqiqot faoliyatining namoyon bo’lish shakllari 
yuzasidan quyidagicha ilmiy-nazariy xulosalarga kelish mumkin: 

---

23 
ilmiy tadqiqotning maqsadi tiriklik qonunlarini, voqelik jarayonlari va 
hodisalarining o’zgarishi, rivojlanishi, vujudga kelishi va yo’qolishini kuzatish, 
kashf etish, tushuntirish va bashorat qilishdangina iborat emas. Uning dastlabki 
asosi va mavjudlik sharti o’zlikni anglashdir. Insonning har bir yangi kashfiyoti 
uning o’z-o’zini bilishga bo’lgan urinishining, intilishining natijasi bo’lib kelgan. 
Hattoki insonning o’z-o’zini anglash yo’lida kashf qilgan vodorod bombasi ham 
uning o’ziga barobar bo’lgan kashfiyot bo’la olmadi. O’zlikni anglash kashfiyoti 
inson kashf qilishi mumkin bo’lgan kashfiyotlarning ichida eng buyugi, eng 
oliysidir. Zero, fan uchun fan, kashfiyot uchun kashfiyot qilinmaydi. Bularning 
bari jamiyat uchun, odamning ilmiy salohiyatini yanada oshirish uchun xizmat 
qiladi. 
Ilmiy-tadqiqot inson nazariy va amaliy faoliyati negizida yuzaga keladi, u 
tabiat, jamiyat va inson ongining murakkab hodisalarni to’g’ri, ob’ektiv talqin 
etishga, fanning evristik asoslarini ochishga imkon beradi.
1. 2. Maktabgacha pedagogik tadqiqot metodologiyasi 
Fanning metodologik muammolariga barcha davrlarda ham alohida e’tibor 
qaratilgan. Bugun ham mamlakatimizda bilimning bu sohasiga qiziqish kuchayib 
bormoqda. Ijtimoiy hayot davomiyligi va fan rivojining yuqori mavhum pog’onasi 
murakkab, yechimi birmuncha qiyin bo‘lgan savollarni yuzaga chiqarmoqda.
Tabiiyki, ularning ilmiy bilishning eskicha yondashuvlari yordamida hal
etilishi mushkul. Metodologiya ham amaliyot talabalardan ortda qolishi, ijtimoiy 
qadriyatlarning o‘zgarish qonuniyatlariga bog‘liq holda rivojlanmasligi mumkin 
emas. 
Birinchi navbatda yangi metodlarni izlab topish jarayoni davom etmoqda, 
mavjudlarini tubdan takomillashtirish, ilmiy bilish mantiqini loyihalash, 
tadqiqotlar samarasini oshiradigan texnikaviy qurilmalarni yaratishi e’tibor 
qaratilgan. Boshqa tomondan, metodologiyaning dunyoqarash jihatlari - chuqur 
nazariy umumlashma, bashoratlash, fan strategiyasini va uning mavqeini oshirish 
jamiyat islohotlariga mos ravishda amalga oshirilmoqda. Bu jarayonlarning 
tezlashuvini ta’minlashda o‘tmishdan qolgan mafkuraviy qarashlar va 
sarqitlardan to‘la xolos bo‘lish, milliy istiqlol g‘oyasini omma ongiga 
singdirish, bunda ommaviy kommunikatsiyaning barcha vositalaridan
foydalanish sezilarli samara berishi sir emas.