birig a m o s keladi va qism an bir-birini qoplaydi. Analizatorlam ingm arkaziy b o lim lari
jo y la sh g a n p o ‘stlo q sohalarini k atta y arim sharlar
po 'stlog ‘ining sensor sohalari
deb atash rasm b o ‘lgan. Bu so h alar periferik retseptor m aydonlam ing yarim sharlar
p o ‘stlo g ‘idagi pro y ek siy asid an iborat.
Somatik va visserai sezuvchanlikningyarim sharlardagi vakilligi.
H ar bir yarim
sharda
somatik
(teri v a b o ‘g ‘im -m uskul) va
vesseral
sezuvchanlik vakilligining ikki
so h a si b o r, b u s o h a la r sh a rtli r a v is h d a yarim s h a rla r p o ‘s tlo g ‘in in g I va II
s o m a to s e n s o r s o h a la r i d e b a ta la d i. Y arim s h a rla r p o ‘s !o g ‘ in in g
birinchi
somatosensor
sohasi orqadagi m arkaziy pushtada b o ‘lib, ikkinchi sohaga qaraganda
kattaroq. G av d an in g qaram a-qarshi tom onidagi teri (tagtil va tem peratura), b o ‘g ‘im-
m uskul va v isserai re tse p to rlar o la d ig an axborotni yetkazib beruvchi talam usning
orqadagi ventral y adrosidan afférent im pulslar birinchi som atosensor sohaga kiradi.
O d a m g a v d a s i tu r li q is m la r in in g p ro y e k s iy a la rid a sh u s o h a d a q an d a y
jo y lash g an lig i k o ‘rsatilgan. Q o ‘l
p an jasi retseptorlari, o voz apparati va yuzning
m iya p o ‘s tlo g ‘idagi vakilligi k attaro q m aydonni, tana, son va b o ld im in g vakilligi
esa k ic h ik ro q m aydonni egallashi 3 7 -ra sm d a n ko‘rinib turibdi.
M iya p o ‘stlog‘idagi proyeksiya m aydonni biror retseptor m aydondan ta ’sirlarini
q a b u l q ilis h d a q a tn a s h u v c h i p o ‘s tlo q n e rv h u ja y ra la rin in g so n ig a b o g ‘liq.
P o ‘stIoqda n erv hujayralari q ancha k o ‘p b o ‘lsa, periferik ta ’sirlar analizi o ‘shancha
k o ‘proq farqlanadi. V essiral afférent sistem alar (hazm y o ‘li, chiqarish apparati, yurak
to m irlar sistem asi) retseptorlarining m iya p o ‘stlog‘idagi proyeksiyalari gavdaning
tegishli qism larid ag i teri retse p to rlarin in g vakilligi sohasida joylashgan.
Dostları ilə paylaş: