O. X. Azamatov

Nazorat uchun savollar 
1.  C++tilida class, struct i union orasida qanday farq bor? 
2.  Sinf usullarini qo‘shimcha yuklash mumkinmi?  
3.  Konstruktorlar va destruktorlar vazifasini ko‘rsating. 
4.  Obyektlar massivi yaratilganda qanday konstruktorlar chaqiriladi? 
5.  Destruktorlar qanday chaqiriladi? 
6.  Statik komponentalar xususiy bo‘lishi mumkinmi? 
 
 
 
 

---

55 
 
6 bob. SINFLAR VA KO‘RSATKICHLAR 
6.1. Sinflarda ko‘rsatkichlar 
Sinf  -  bu  maxsus  turlar  bo‘lib,  o‘zida  maydon,  usullar  va  xossalarni 
mujassamlashtiradi.  Sinf  murakkab  struktura  bo‘lib,  ma’lumotlar  ta’riflaridan 
tashqari,  protsedura  va  funksiyalar  ta’riflarini  o‘z  ichiga  oladi.  Sodda  sinf  ta’rifiga 
misol: 
TPerson = class 
private 
fname: string[15];  
faddress: string[35]; 
public 
procedure Show;  
end; 
Sinf  ma’lumotlari  maydonlar,  protsedura  va  funksiyalar  usullar  deb  ataladi. 
Keltirilgan  misolda  TPerson  -  sinf  nomi,  fname  va  faddress  –  maydonlar  nomlari, 
show - usul nomi. Maydon - bu sinfga birlashtirilgan ma’lumotlardir. Sinfga qarashli 
maydonlar oddiy yozuv maydoni kabi bo‘lib, ularning farqi har xil turda bo‘lishidir. 
Masalan, 
   
Type 
   
    TchildClass=Class 
   
 
Fore: Integer; 
   
 
Ftwo: String; 
   
 
Fthree: Tobject; 
   
End;   
  Maydonlarga  murojaat  qilish  sinf  xossalari  va  usullari  yordamida  amalga 
oshiriladi. Maydonga murojaat qilish uchun oldin sinf nomi yozilib, keyin ajratuvchi 
nuqta qo‘yilib maydon nomi yoziladi. Masalan, 
  Var   
   MyObject: TchildClass; 
    Begin 

---

56 
 
  MyObject.Fone:=16; 
  MyObject.Ftwo:=’qator qiymati’; 
    End; 
Maydon  nomi  unga  mos  xossa  nomining  birinchi  harfi  “F”  bo‘lishi  bilan 
farqlanadi. Delphi da qabul qilingan kelishuv bo‘yicha maydonlar nomlari f (field — 
maydon so‘zidan) harfidan boshlanishi lozim.