O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

3. Sinfdan tashqari am aliy m ash g‘u lotlarn i olib borish turlari.
У. 
O'quvchilarni o ‘quv ishlab chiqarish brigadalari shaklida
0
‘qitish.
Bu n da y sharoitlarda m e h n a t t a ’limi 
0
‘qituvchisi o d a td a
o ' q u vc h il a r n i a lohi da o' qu vc hi la r b irgadalar iga ajratadi, bu briga- 
d ad a g i l a r h a r biri m u a yy a n o' q u v- is hl ab c h i qa r i sh t opshi rig' ini
197

---

bajaradi. Topshi ri qlar ishlab chiqarish kor xonal ari da bajarilishi 
va bu t op s hi r iq l ar ni ng o ‘quv maqs adi h a m d a m a z m u n i bir-biri- 
d a n a n c h a farq qi 1 ishi m u m k i n . Ma sa la n, bir brigada m ar t e n
p ec h ig a xi zm at qilishga o ‘rgansa, i kkinchisi gaz generatorlari- 
ga x i zm at qilishni, uchinchi si esa n a z or at -o ' l ch a sh asboblarini 
k uz a ti s hn i va h o ka zol ar ni o' rgani shi m u m k i n . Bunda y hollarda 
0
‘qituvchi o ‘quv br igadalar ini o' r gani lad i ga n z o n a l a r chegarasida 
a l ma s ht ir ib turish grafigini tuzishi kerak, toki ha r bir brigada, 
ma sa l an , met allurgiya b u t u n bir kompleksiga xi zma t qilishdagi 
h a m m a ish usull ari ni bilib o' rg an i b oladigan bo'lsin.
O 'q u v c h i l a r n i korxona s haroitida o ‘r g at i shn i ng y a n a bir 
shakli, u l ar n i ishchi lar brigadasiga q o ‘shib o ‘qitishdir. Bu s hakl-
ni, m a s a l a n , sl es ar -r emont chi , yig‘uvchi s a nt exn i k, m o n ta j c h i -
lar, s h u n i n g d e k , qurilish ixtisoslari kabi i xtisoslarda qo' llash 
m a q s a d ga muvofiqdir. Bu shakl asosida o ‘quvchil arga ishlab 
c hi qa ri sh t a ’limi berish s h u n d a n iboratki, y uq or ida aytilgan ixti- 
soslarga doi r ishlab c hiqa ris h brigadalariga u m u ms l e s a r l i k k a yoki 
b o s hq a biron tayyorgarligi bo' lgan bir yoki bir n e ch a o ‘quvchi 
biriktiriladi. Bu holda ishlab c hiqa ris h t a ’limi o 'q it uv ch isi ni ng
vazifasi davriy ravishda j or iy vo‘r i q n o m a o ' t k az i b t u ri s h, k u n d a -
lik t o p s h i r i q n i n g tavsif va h a jmi ni ani ql ab turish, be ri ladi gan 
t o p s h i r i q n i n g mavzusi , tegishli kirish yo' ri qnoma si va ish nati- 
jasiga b a g ' i s h l a n g a n y a k u n i y y o ' r iq n o m a o ' t k a z i s h d a n iborat 
bo'ladi. Le ki n o ' q u v c h il a r turli obyektlarga t arqalganligi tufayli 
o'qi tuvchi h a r bir o ' qu v c h ig a t o p sh i ri q berish va u n d a n i shni q a ­
bul qilib olish i m k o n i d a n m a h r u m bo'ladi. Shu tufayli bu holda 
o ' q u v c hi l a r ni o'qitish (o'rgatish) vazifasi q i sma n i shc hi la r b r iga ­
dasi a' zolariga yoki b r i g a d i r n i n g o' ziga t opshi ril adi . O' qu v c h i l a r
ishchi brigadasi b a ’za n o ' qi lga n ( o' rgani lgan) d a s t u r i n i tizimli 
r avishda bajarish t amo yi li buziladi. C h u n k i ishlab chiqar ish 
m a s h g ' u l o t l a r i i shc hi la r b a ja radi ga n ish turiga mos b o ' l m a s a
h a m (bu ish turi d a s t u r n i n g ayni davrida o ' r g an i l ad i g an ish- 
ga mos k e l m a g a n t a q d i r d a h a m ) o' qituvchi o' zg ar ti ra olmaydi.
Le ki n o ' q u v c h i l a r n i n g ish bilan d oi m t a ' m i n l a n i b turi shi, ilg'or 
t exnologiya va ilg'or m e h n a t us ul la ri da n f oydalanish i mk on ig a 
ega bo'lishi, ishlab c hi qa r is h kabilar bu k a m c h l i k l a r n i q i sm an
b o ' l sa d a qoplaydi.