O 'z b e k I s t o n r e s p u b L i k a s I o L iy va o 'r t a m a X s u s

«Nilufarguli> texnologiyasi.
Bu texnologiya didakt ik m u a m m o -
larni y e c h i s h n i n g s amar al i vositalaridan biri bo'lib, s ha kla n n i ­
lufar guli k o' rini shiga ega. Yagona asos, u nga bi ri kka n t o' qqizt a
219

---

«gulbarg» (kvadrat, t o ' r t b u r c h a k yoki aylanalar)larni o'z ichiga 
oladigan m a z k u r inct od y o r d a mi d a yetakchi m u a m m o va u n i n g
m a z m u n i n i yoritishga i mk o n beradi gan xususiy mas al al ar hal 
etiladi. O' qu v ch i la r da hal etilayotgan masala y uz as ida n ma nt i-
qiy, izchil fikrlash, ichki mohiy a ti ni tahlil qilish k o' n i k m a l a r i n i
shakll anti ri shga xi zma t qiladigan m a z k u r m e t o d d a n foydalanish 
quyidagi t ar t ib d a a ma l ga oshi riladi:
1) hal etiladigan masal a a ni ql as ht ir il adi ;
2) o'quvchil ar t opshi riq m a z m u n i va uni yechish shartlari 
bilan tanishti riladilar:
3) o 'quvchil ar ki chi k g u r u h l a r (yoki juftliklar)ga biriktiri- 
ladilar;
4) g u r u h yoki j uft li k a ’zolari mar ka zi y t o ' r t b u r c h a k (kvadrat. 
aylana)da asosiy m u a m m o (g'oya, vazifa)ni qayd etadilar;
5) m a z k u r masal a yechimi y uz a si d an fikr yuritib, mar kazi y 
t o ' r t b u r c h a k (kvadrat, aylana) atrofida s akki zt a xuddi s hu nd a y 
y or da mc hi c h i z m a l a r n i hosil qiladilar, ularda m as a l a n i n g xususiy 
y e c hi ml ar in i bayon etadilar;
6) y o rd a m c h i s ha kl la rd a i fo d al an g a n g'oya la rn i «gul ni ng 
barglari»ga, y a ’ni al ohi da yana s h u n d a y m a j m u a g a olib c hi qa d il ar
(o'z n av bati da u l a r n i n g har biri yana bir m u a m m o k o ' r in i sh in i
oladi);
7) y or da mc hi c h i z m a l a r d a h a m asosiy m u a m m o (g'oya, vazifa) 
voritilgan c h i z m a kabi «gulbarglar»da xususiy masala va y e c h i m -
lar aks ettiriladi;
8) o 'r gani layot gan m a s a l a n i n g m o hi ya ti d an kelib chiqib, bu 
jar ay on bir n e ch a bor t akr or la nis hi m u m k i n ;
9) har bir g u r u h yoki j uft li kl ar t opshi riq yuzasi dan o' z y e ­
c h i m l a r i n i t aq di mo t t arzida bayon etadilar;
10) g u r u h l a r t o m o n i d a n t a q d i m etilgan y e c h i m l a r m u h o k a m a
qilinadi va eng to'g'ri variant aniql anadi .