O 'z b e k ist o n respublikasi oliy va 0 ‘rta m a xsus t a ’lim vazirlig1


səhifə188/301
tarix27.12.2023
ölçüsü
#199904
1   ...   184   185   186   187   188   189   190   191   ...   301
Materiallar qarshiligi (2)

X BOB
STATIK NOANIQ MASALALAR
Mavzu mazmuni. Mazkur bobda statik noaniq masalalar haqida umu­
miy tushunchalar beriladi. Statik noaniq sistemalarni hisoblashning keng
tarqalgan usuli - kuchlar usuli rama va uzluksiz balkalar misolida batafsil
tushuntiriladi.
Binokorlikda shunday konstruksiyalar uchraydiki, ulam i hisoblash uchun, 
y a’ni ichki kuchlarini aniqlash uchun statikaning muvozanat tenglamalari ki- 
foya qilmaydi. Chunki ularda ortiqcha bog‘lanishlar mavjud bo‘lib, har bir 
bog‘lanishda nom a’lum reaksiyalar vujudga keladi. N om a’lumlar sonini teng­
lamalar soniga tenglashtirish uchun qo‘shimcha tenglamalar tuzish talab eti­
ladi. Ana shunday sistemalar 
statik noaniq sistemalar
deb ataladi.
Bog'lanish
deganda nuqtalar va kesim larning o ‘zaro qo‘zg‘alishiga 
qarshilik kursatuvchi har qanday to ‘siq tushuniladi. «Ortiqcha» bog‘lanish 
atamasi bogManishning keraksizligini emas, balki «keragidan ortiqcha» ekan­
ligini anglatadi. Agar statik noaniq sistemadagi ortiqcha bogManishlar tash- 
lab yuborilsa, u holda statik aniq, geometrik o ‘zgarmas sistema hosil boMadi. 
Demak, ortiqcha bog‘lanishlar soni sistemaning 
statik noaniqlik darajasini
belgilar ekan. Sistemalar shartli ravishda tashqi va ichki statik noaniq siste­
malarga ajratiladi. 10.1-rasmda tashqi, 10.2-rasmda ichki statik noaniq rama 
tasvirlangan. Bularning farqiga yetish uchun har ikkala ramaning noma’lum 
reaksiyalarini tahlil etamiz. 10.1-rasm, b-da oltita nom a’lum tayanch reaksi­
yalari ko'rsatilgan. Shulardan uchtasi statikaning muvozanat tenglamalaridan 
topilsa, qolgan uchtasi statika uchun «ortiqcha» bo‘lib qoladi. Ramaning В 
va С tayanchlarini ortiqcha bogManish deb qabul qilib, ularni tashlab yubo-
10.1 Umumiy tushunchalar
С

Yüklə

Dostları ilə paylaş:
1   ...   184   185   186   187   188   189   190   191   ...   301




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin