O 'z b e k ist o n respublikasi oliy va 0 ‘rta m a xsus t a ’lim vazirlig1

14.3. Optimallashtirish masalasini yechish
14.3.1. Optimallashtirish texnologiyasi
Loyihalanayotgan konstruksiyani optimal oMchamlarini aniqlash m a’lum 
ketma-ketlikda bajariladigan texnologiya boMib, maqsad funksiyasidan va 
cheklov shartlaridan tashkil topadi. O ptim allashtirishda birinchi qadam ma- 
salaning matematik modelini yaratishdan iborat bo‘lib, buning uchun opti- 
mallilik - maqsadli funksiyani - mezonni tanlashdan, nom a’lum argument- 
lami belgilash va masala yechimini oydinlashtiruvchi cheklov shartlarini 
aniqlashdan iborat boMadi.
Konstruksiyani optimallashtirish masalalarining qo‘yilishi va yechilishi, 
iqtisodiy matematika usullari yordam ida uch bosqichda amalga oshiriladi, 
(14.1-rasm).
1. Masalaning qo‘yilishi 
2. Masalani 
3
. Yechim
Matematik modelni 
yechish 
qabul qilish
yaratish bosqichi 
bosqichi 
bosqichi
14.1-rasm.
Bu yerda: M - mezon tanlash; UT - usullarni tanlash; D - ruxsat etil­
gan yechimning chegarasini cheklovini oydinlashtirish; Y - yechim qidirish; 
T - yechimni mos kelishini tekshirish; MSH - masalani matematik mode­
lini; YeK - yechimni qabul qilishni shakllantirish.
Demak, ko‘rsatilgan bosqichlardan kelib chiqqan holda, turli murakkab-

---

likdagi, turli xil konstruksiyalami optimallashtirish masalalarini yechimi
quydagi ketma-ketlikda amalga oshiriladi:
Masalaning qo‘yilishi-matematik modelni yaratish;
Masalaning yechimini ta’minlash;
Masalaning yechimini qabul qilish.
Masalaning qo‘yilishi - matematik modelni yaratish bosqichi quyida-
gilardan tashkil topadi:
M - optimallik mezonini, maksad funksiyasini tanlash;
X,Y - noma’lum argumentlami, parametrlami belgilash;