O 'z b e k ist o n respublikasi oliy va 0 ‘rta m a xsus t a ’lim vazirlig1

Yechish. Dvigatel ogMrligidan balka o ‘rtasida hosil boMadigan solqilik
л , - 2 '’
4 8 Е /
Tebranish takrorligi
co =
Tebranish davri
9.81 -48-2,1 -10 -350-10'
4 -3 J
2 л  
2-3,14
=56,6 с
T =
со 
56,6
Bir minutdagi tebranishlar soni
= 0,11c.
/7
 = — = 545.5
T
12.6. Erkinlik darajasi bitta bo‘lgan sistem alarning m ajburiy
tebranishlari (qarshilik kuchlari hisobga olinm agan hoi)
Oldingi paragrafda sistemaning erkin tebranishlarini ko‘rib o‘tgan edik,
unda butun tebranish jarayonida sistemaga tashqi (uyg‘otuvchi) kuchlar ta’siri
etmasligi qayd etilgandi (tebranish boshidagi ta’siri bundan mustasno).
Mazkur paragrafda erkinlik darajasi birga teng
boMgan sistemaiarga vaqtning o'tishi bilan
o'zgarib boruvchi kuchlar ta’sirini ko‘rib
chiqamiz.
Bunday kuchlar uyg'otuvchi kuchlar, ular
ta’siridagi tebranishlar esa majburiy tebran­
ishlar deb ataladi.
12.10-rasmda majburiy tebranishlarning
ikkita xili tasvirlangan. Ularning birida
(12.10-rasm, a) m massaning tebranishi
uyg‘otuvchi tashqi kuch P (t) ta’sirida, ikkin-
chisida esa (12.10-rasm, b) tayanchning 
12.10-rasm.
Bir massali siste-
qo‘zg‘alishi natijasida hosil boMadi. Majburiy maning majburiy tebranishlari.
P(t)
I -W —
»

---

tebranish m asalalarida tebranishning amplitudasini aniqlash asosiy vazifa 
hisoblanadi, chunki tebranayotgan inshootda hosil boMadigan kuchlanishlar 
ana shu amplitudalarga bogMiqdir.