A b ssissa o ‘q iga nam unaning
to ‘liq uzayishi, ordinata o ‘qiga esa
ch o‘zuvchi kuch joylashtirilgan.
Diagrammaning birinchi qismida
joylashgan OAC uchburchagining yuzi elastik deformatsiyaning ishini ifo-
dalaydi va materialda potensial energiya tariqasida to ‘planadi. Ushbu ishni
T, elastik chegaradagi kuchni F va shu kuch ta’siridagi uzayishni
Д /
deb
belgilab quyidagilam i topamiz:
FA1
2 .7-rasm.
T = -
(
2
.
12
)
a ,
FI
A gar
A l - - —
ek a n lig in i h iso b g a olsak , ish form ulasi q u yid agi
11>Л
k o ‘rinishni oladi:
T =
F 2l
2 ЕА'
(2.13)
2.5. Materiallarni siqilishga sinash
Tajribalaming ko'rsatishicha yumshoq po‘lat singari materiallar siqilishga
ham c h o ‘zilishga ham birday ishlaydi. Shuning uchun ham bunday materi
allar siqilishga kamdan-kam hollarda sinaladi. Tosh, beton, ch o ‘yan kabi
m o‘rt materiallar asosan, siqilishga sinaladi. Cho‘zilishga sinash hollari kam
uchraydi.
Sinash uchun silindr yok i kub sh ak lid a nam unalar tayyorlan ad i.
Silindrning balandligi 3d dan ortmasligi kerak (bu yerda d - silindrning
diametri). Agar balandlik bundan oshsa, silindrda s o f siqilishdan tashqari,
bo‘ylama egilish ham paydo boMishi mumkin. Kubik namunalar bundan
mustasno.
Siqilishga sinash tajribalari m axsus press yoki ham siqadigan, ham
ch o‘zadigan universal mashinalarda amalga oshiriladi. Tajriba jarayonida
Yüklə Dostları ilə paylaş: |
