m u m k in . K eyingi bosqichlarda irodaviy nazorat y o ‘q oladi, iro d a siz harakatlar am alga o sh ir ila d i, o ‘y la n m a y xatti- harakat q ilin a d i. A ffektiv holatlar k o‘proq m as'uliyatsizlik, a x lo q sizlik , m astlik tufayli sodir b o ia d i, lekin shaxs har bir xatti-harakati uchun javobgardir, chunki u a q l-za k o - vatli insondir. Affekt holat o'tib bo'lgan shaxsning mhiyatida o so y ish ta lik , charchash alom atlari yu zb erad i. Ba'zi paytlar h o lsiz la n ish , jam iki narsaga loqayd m unosabat, harakat- sizlik , faollik barham top ishi, hatto uyquga m oyillik yu z beradi. S h u bilan affektiv shok (fransuzcha choc — zarba degan m a ’n o n i anglatadi) holati sod ir b o la d i, oqibatda o rg a n izm n in g ichki a'zolari funksiyasi buziladi, hatto yurak xuruji ( lo t in c h a arctus — infarkt — „xa vf (o'ldirgUch “ , y u n o n c h a m iokard mys — tomir, kardia — yurak degan m a 'n o n i bildiradi) yuzaga keladi. Shuni unutm aslik kcrakki, a ffek tiv q o ‘z g ‘a lish m u ayyan d avrgach a d avom e tish i, ba’za n o lq tin - o ‘qtin kuchayishi yoki susayishi m um kin. S t r e s s . S tress (in g liz c h a stress — s o ‘z id an o lin g a n b o ‘lib, jid d iy lik , keskinlik, zo'riqish) degan m a ’nolarni an glatadi. X X asrning ikkinchi yarm idan boshlab kcskin vaziyat tu fayli vujudga kcladigan e m o tsio n a l holatlarni tiidqiq etish p sixologiya, fiziologiya, tibbiyot fanlarida keng k o'la m d a am alga oshirila boshlandi. Stress — og'ir jism on iy va m urakkab aqliy nagruzkalar, ishlar m e'yoridan osh ib
