Инженерлик ободонлаштириш ва транспорт Исамухамедова Д У
faqat shovqindangina himoyalab qolmasdan, balki qatnov yo'lidan daraxtlar qatori bilan to'silmagan bo'lsa, aksincha, uylardagi shovqinni kuchaytiradi. Shovqinni pasaytiruvchi zonaning kengligi 10 m dan kam bo'lmasligi lozim va bir necha zich qatorlardan tashkil topishi kerak. Mayda bargli daraxtlar (mayda bargli jo'ka, patsimon shoxli qayrag'och, do'lana va b.) qo'llanilganda yaxshiroq samaraga erishiladi. Ulam i shovqin manbayiga yaqin joyga ekib, daraxtlar, butalar, yashil devorning go'yoki yarusli kompozitsiyasini yaratish lozim. Tovush enengiyasini kattaligi bo'yicha turlicha guruhlardan iborat o'simliklar yaxshiroq yutadi. Fitonsid xossalar. Daraxtlar va butalaming fitonsid xossalarini hisobga olmasdan turib, ulaming sog'lomlashtiruvchi vazifalari to'laqonli bo'la olmaydi. O'simliklar patogen mikroorganizmlarni halok qiluvchi o'zgaruvchi organik birikmalarni ajratadilar, binobarin, atrof-muhitga va inson organizmiga ijobiy ta ’sir ko'rsatadi. Shahar havosida dala havosidagiga qaraganda bir necha ko'p zararli mikroblar mavjud. Park va bog'larda ko'chalardagidan 157
bakteriyalar ancha kam bo'lgan, shahardagi shovqin kommunal- maishiy va ishlab chiqarishi xarakteridagi, shuningdek, transport harakatida yuzaga keladigan shovqinlardan iborat, ular insonga doim ta ’sir ko'rsatib turadi. Katta shaharlarda ulaming jadalligi har yili ortib bormoqda. O'simliklar ajratib chiqaradigan moddalar miqdori ancha katta bo'lishi mumkin. Bir gektar igna bargli o'rmon bir sutkada atmosferaga fitonsid xossalariga ega bo'lgan 4 kg organik moddalami ajratadi, bargli o'rm on esa atmosferaga bir sutkada 2 kg
