Odam anatomiyasi va fiziologiyasi fanining predmeti, maqsadi, vazifalari, O'rganish usullari mavzusida tayyorlagan slaydi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI QO‘QON DAVLAT PEDAGOGIKA INSTITUTI SIRTQI (MAXSUS SIRTQI) BO‘LIMI JISMONIY MADANIYAT YO‘NALISHI 207-GURUH TALABASI JO’RAYEVA MASHHURA ABDUVALI QIZINING ODAM ANATOMIYASI VA FIZIOLOGIYASI FANINING PREDMETI, MAQSADI, VAZIFALARI, O'RGANISH USULLARI MAVZUSIDA TAYYORLAGAN SLAYDI

ODAM ANATOMIYASI VA FIZIOLOGIYASI FANINING PREDMETI, MAQSADI, VAZIFALARI, O'RGANISH USULLARI

Reja

• Odam anatomiyasi va fiziologiyasi fanining predmeti
• Odam anatomiyasi va fiziologiyasi fanining maqsadi
• Odam anatomiyasi va fiziologiyasi fanining vazifalari
• Odam anatomiyasi va fiziologiyasi fanining o'rganish usullari

Anatomiya fani odam organizmining shaklini, tuzilishini, uning rivojlanish jarayonini o‘rganadigan fandir. Bu fan organizmning tashkil etuvchi xar bir tizimiga tegishli a‘zolarni joylashuvini, tuzilishini bajaradigan funktsiyalari bilan bog‘langan holda, jinsiy tafovutlarni xisobga olgan holda, shuningdek atrof-muxitning a‘zolar tuzilishi xamda vazifasiga bo‘lgan ta‘sirini o‘rganadi. Qadimiy anatomiya fani a‘zolarni aloxida–aloxida o‘rganib kelgan, ularning o‘zaro munosabatlarini, organizmning bir butunligini xisobga olmasdan, faqat dalillarni to‘plash bilan chegaralangan. Xozirgi zamon anatomiyasi organizmning yagona sistema ekanligini, uning tashqi muxit bilan chambarchas bog‘liqligini, a‘zolarning shakli bilan funktsiyasining bir-biriga bevosita aloqador ekanligini nazarda tutadi. Anatomiya fani o‘z oldiga qo‘ygan maqsadlariga ko‘ra, bir necha bo‘limlarga bo‘linadi. Odam organizmi tuzilishi, rivojlanish xususiyatlarini evolyutsion nuqtai nazardan – filogeneziga taqqoslangan holda xamda odam xolatiga o‘tish jarayoni – antropogenezini solishtirma anatomiya o‘rganadi.

Odam anatomiyasi (anatomiya yunoncha anatomeo - kesaman so’zidan olingan) odam organizmining shaklini, tuzilishini, uning rivojlanish jarayonini o'rganadigan fandir. Bu fan har bir a'zoni jinsiy tafovutlar jihatidan, shuningdek atrof muhitning a'zolar tuzilishi xamda vazifasiga bulgan tasirini o’rganadi.

• Odam anatomiyasi (anatomiya yunoncha anatomeo - kesaman so’zidan olingan) odam organizmining shaklini, tuzilishini, uning rivojlanish jarayonini o'rganadigan fandir. Bu fan har bir a'zoni jinsiy tafovutlar jihatidan, shuningdek atrof muhitning a'zolar tuzilishi xamda vazifasiga bulgan tasirini o’rganadi.
• Qadimiy anatomiya fani azolarni aloxida-aloxida o’rganib kelgan, ularning o’zaro munosabatlarini, organizmning bir butunligini hisobga olmasdan, faqat dalillarni tuplash bilan chegaralangan. Xozirgi davrda esa bu fan azolarning uzaro munosabatlarini, ularning bir
• sistemaga birlashish qonuniyatlarini dialektika qonunlariga asoslangan xolda o’rganadi, organizmning yagona sistema ekanligini, uning tashqi muxit bilan chambarchas bog’likligini, a'zolarning shakli bilan funksiyasining bir-biriga bevosita aloqador ekanligini nazarda tutadi.

Abu Ali ibn Sino Xorazm va Eronda saroy tabibi bo’lib xizmat qilgan. Tibbiyotdagi misli ko’rilmagan buyuk va ajoyib xizmatlari, kashfiyotlari uni butun dunyoga mashxur etgan.
Ibn Sino 100 dan ortiq asar yaratgan, bulardan eng kattasi - "Tib qonunlari" 1000- yillarda yozilgan. Kitob 5 jildli bo’lib, birinchi tomi anatomiya va fiziologiyaga bag’ishlangan. Ibn Sino o’zining bu buyuk va o’lmas kitobida tibbiyot soxasidagi dunyoda bo’lgan barcha
ma'lumotlarni to’plabgina qolmasdan, o’z kuzatishlari, tekshirishlari va tushunchalari bilan fanni
yanada boyitgan. Kitob turli tillarda qayta-qayta nashr qilingan, dunyodagi xamma mamlakatlarda 600 yildan ziyodroq muddat ichida tibbiyot bilim yurtlarida asosiy o’quv qullanmasi bo’lib xizmat qilib kelgan va xanuzgacha hizmat qilmoqda.
Ibn Sino organizmni o’rganishda odam konstitusiyasiga birinchi bo’lib e'tibor berdi. "Tib qonunlari" tomlarida ichki kasalliklar, xirurgiya, farmakologiya, gigiena va
tibbiyotning boshka qismlari tug’risida batafsil ma'lumotlar berilgan. "Tib qonunlari" o’zbek tilida birinchi marta 1954-1956 yillarda Toshkentda bosilib chiqqan.
O’rta (V - XI) asrlarda dinning fan rivojiga to’siqinlik qilishiga qaramasdan o’rta Osiyoda bir qancha mashhur olimlar yetishib chiqdi. Ana shulardan biri buyuk alloma Abu
Ali ibn Sinodir (980-1037). U falsafa, adabiyot, matematika, kimyo, astronomiya, musiqashunoslik va tibbiyot bilan shug’ullangan. U Buxoro shaqri yaqinidagi Afshona. Qishlog’ida tug’ilgan. Dastlabki ilmni Buxoroda olgan va 17 yoshlik chog’idayoq ko’pgina fanlarni mukammal egallagan.