Odam genetikasi

Bilimni tekshirish uchun savollar
1. 0 ‘zgaruvchanlikka ta ’rif bering. U necha xilga b o ‘linadi?
2. Irsiy o ‘zgaruvchanlik qanday xillarga ajratiladi?
3. M utatsion o ‘zgaruvchanlikning qanday xillari bor?
4. Gen mutatsiyalarini tushuntiring.
5. Xromosoma mutatsiyalari qanday sinflarga ajratiladi?
6. Genom mutatsiyalarining qanday xillari bor?
7. Gen mutatsiyalari qanday xillarga b o iin adi?
8. Translokatsiya bilan duplikatsiyani taqqoslang. Ulaming far- 
qini tushuntiring.
9. Modifikatsion o ‘zgaruvchanlik mutatsiyadan nimasi bilan farq 
qiladi?
10. Belgining reaksiya normasi nima?
114

---

Testlardan to‘g‘ri javobni aniqlang
1. Irsiylanmaydigan о ‘zgaruvchanlik qanday nomlanadi?
A. Kombinativ.
B. Rekombinativ.
C. Mutatsion.
D. Modifikatsion.
2. Xromosom abberatsiyasi bu ... bogliq mutatsiyadir.
A. Xromosomalar soni, shakli, hajmi va tuzilishi bilan.
B. Xromosomalaming ayrim qismlarini uzilishi bilan.
C. Xromosomalaming ba’zi bir qismlarini ikki marotaba ortishi 
bilan.
D. Xromosomaning ayrim qismini 180°ga aylanib qolishi bilan.
3. Ikkita nogomologik xromosomalaming о ‘zaro ayrim bo ‘laklari
bilan о ‘rin almashishi qanday? nomlanadi?
A. Transpozitsiya.
B. Translokatsiya.
C. Transpoza.
D. Inversiya.
4. Xromosomalar sonining karrali ortishi qanday nomlanadi?
A. Geteroploidiya.
B. Poliploidiya.
C. Aneuploidiya.
D. Pleyotropiya.
5. Xromosoma sonining ortishi yoki kamayishi qanday ataladi?
A. Avtopoliploidiya.
B. Poliploidiya.
C. Aneuploidiya.
D. Pleyotropiya.
115

---

6. Modifikatsion о ‘zgaruvchanlik bu:
A. Tashqi muhit omillari ta ’sirida paydo bo‘ladigan о ‘zgaruvchanlik.
B. Kelgusi avlodlarga berilmaydigan о ‘zgaruvchanlik.
C. Bir xil genotipga ega organizmlaming muhit ta ’sirida rivojla- 
nadigan o ‘zgaruvchanlik.
D. A, C.
7.
 
Organizm belgisining reaksiya normasi bu:
A. Organizm belgisiga tashqi muhit ta ’siri.
B. Tashqi muhit ta ’sirida organizm belgisining o ‘zgarishi.
C. 
Tashqi muhit ta ’sirida genotipga bog‘liq holda belgining 
o ‘zgarish chegarasi.
D. Tashqi muhit ta ’sirida belgining keskin o ‘zgarishi.
8. Modifikatsion о ‘zgaruvchanlikni statistik usulda о ‘rganish uchun
A. Organizmlaming genotipi o ‘xshash, m a’lum guruhi olinishi 
kerak.
B. 0 ‘rganilayotgan belgi oTchanayotganda yoki sanalayotgan bir 
xil aniqlik b o iish i, kuzatish bir nechta marotaba takrorlanishi kerak.
C. 0 ‘rganilayotgan organizmlar ko ‘p b o iish i va bir necha m a­
rotaba takrorlanish kerak.
D. A, B.
9. Mu tats ion nazariyani yaratgan olim kim?
A. Ch.Darvin.
B. Mendel.
C. Morgan.
D. G.de-Friz.
116

---