Ojalik faoliyati / 09.04.00.00 Auditorlik faoliyati / 09.04.01.00 <a href="/foydalanuvchi-uchun-qulay-dasturiy-interfeyslarni-ishlab-chiqi.html">Umumiy qoidalar</a>;</span></div><div id="LBC18933">2.21.00.00.00 Oshimchalar kiritish bozbekiston Respublikasining qonunlari]</div></div><div ><label id="s5988"></label>[<b>TSZ:</b><div id="LS3776">1.Moliya / Auditorlik faoliyati]</div></div><div >Ogqullangan </div><div ></div><div >1-bob. Umumiy qoidalar</div><div >1-modda. Ushbu Qonunning maqsadi</div><div >Ushbu Qonunning maqsadi auditorlik faoliyati sohasidagi munosabatlarni tartibga solishdan iborat. </div><div >2-modda. Auditorlik faoliyati torisidagi qonunchilik</div><div >Auditorlik faoliyati torisidagi qonunchilik ushbu Qonun va boshqa qonunchilik hujjatlaridan iboratdir.</div><div >Agar Ozbekiston Respublikasining auditorlik faoliyati torisidagi qonunchiligida nazarda tutilganidan boshqacha qoidalar belgilangan bollaniladi.</div><div >3-modda. Asosiy tushunchalar </div><div >Ushbu Qonunda quyidagi asosiy tushunchalar qo<u> auditorning malaka sertifikatiga ega bo auditorning malaka sertifikatiga ega boyxati, bundan O auditorlik tekshiruvlarini orsatish bo auditorlik tashkilotlarining auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatli davlat organi rasmiy veb-saytiga joylashtirilgan ro auditorlik tashkilotlarining auditorlik xizmatlarini koyicha tadbirkorlik faoliyati;</div><div ><b>audit qo xozolaridan iborat bozoni ogrnatilishi, mustaqil auditorlik tashkilotining tanlanishi, auditorlik tekshiruvi organish uchun maslgan qo auditorlik tashkilotlarining faoliyatini tavsiflovchi muayyan koyicha guruhlarga ajratilgan auditorlik tashkilotlarining tartibga solingan ro malaka sertifikatini olishga yoki uning amal qilish muddatini uzaytirishga dalgan jismoniy shaxs.</div><div >4-modda. Auditorlik faoliyati sohasidagi asosiy prinsiplar</div><div >Auditorlik faoliyati sohasidagi asosiy prinsiplar mustaqillik, xolislik va halollikdan, kasbiy bilimga egalik hamda axborotning maxfiyligidan iboratdir.</div><div >5-modda. Mustaqillik prinsipi</div><div >Auditor taxminlarga asoslanib fikr bildirishdan xoli bozining obrol qolgan taqdirda, auditorlik xizmatlari koaraz boqnashuvi yoki boshqa shaxslarning bosimlari sababli osiga salbiy tarsatadigan holatlarga yoymasligi kerak.</div><div >7-modda. Chuqur kasbiy bilimga egalik prinsipi</div><div >Auditor ushbu Qonun talablariga rioya etishi, yetarli darajada chuqur kasbiy bilimga ega bonikmalarini auditorlik tashkiloti tarkibida sifatli auditorlik xizmatlari kolgan darajada saqlab turishi kerak.</div><div >8-modda. Axborotning maxfiyligi prinsipi </div><div >Auditorlar va auditorlik tashkiloti xodimlari auditorlik xizmatlari kozlariga malib qolgan maziga auditorlik xizmatlari kozgalarga berishga haqli emas, bundan korrupsiyaga qarshi kurashish torisidagi qonunchilikda, jinoiy faoliyatdan olingan <a href="/67-mavzu-sugurtalovchilar-va-sugurta-vositachilari-uchun-jinoi.html">daromadlarni legallashtirishga</a>, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirggminlaydigan topshiriqlarning xalqaro standartlari bolon qilinadigan auditning xalqaro standartlari hamda sifat nazoratining xalqaro standartlari, tahliliy tekshiruvlarning xalqaro standartlari, ishonchni tazbekiston Respublikasining qonunchiligiga zid bozbekiston Respublikasida egzbekiston Respublikasi hududida qozbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi tomonidan belgilanadi.</div><div >2-bob. Auditorlik faoliyati sohasini tartibga solish</div><div >10-modda. Auditorlik faoliyati sohasidagi davlat siyosatining asosiy yonalishlari quyidagilardan iborat:</div><div >auditorlik faoliyatini va auditorlik xizmatlari bozoridagi halol raqobatni ilgrnini, ahamiyatini va kolim tashkilotlari bilan faol hamkorlik qilishini tazbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatlari</div><div >Ominlaydi;</div><div >Ollash uchun auditning xalqaro standartlarini tan olish tartibini belgilaydi;</div><div >auditorning malaka sertifikatini olish uchun malaka imtihoni otkazish tartibini belgilaydi.</div><div >12-modda. Ozbekiston Respublikasi Moliya vazirligi auditorlik faoliyati sohasidagi vakolatli davlat organidir (bundan buyon matnda vakolatli davlat organi deb yuritiladi). </div><div >Vakolatli davlat organi:</div><div >auditorlik faoliyati sohasidagi davlat siyosatini amalga oshiradi;</div><div >auditorlik faoliyati sohasidagi xalqaro tashkilotlarda Oz vakolatlari doirasida auditorlik faoliyatini tartibga soluvchi normativ-huquqiy hujjatlarni ishlab chiqadi, tasdiqlaydi va amalga oshiradi;</div><div >malaka komissiyasining ish tartibi va reglamentini belgilaydi;</div><div >auditorlarning respublika jamoat birlashmalari ishtirokida malaka imtihonini ozbekiston Respublikasi Markaziy banki tomonidan beriladigan sertifikat mustasno;</div><div >auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan birgalikda auditorlar malakasini oshirishning namunaviy dasturini tasdiqlaydi;</div><div >Auditorlik tashkilotlarining reyestrini va Auditorlar reyestrini yuritadi;</div><div >auditorlik tashkilotlari va auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan elektron tarzda hamkorlik qilish uchun moAuditminlaydi; </div><div >auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan birgalikda auditorlik tashkilotlarining ishi sifatini tashqi nazoratdan ominlash</div><div >Vakolatli davlat organi ozolari boglumotlar; </div><div >malaka imtihonini topshirishiga ruxsat berilgan, shuningdek xalqaro buxgalter sertifikatiga yoki kamida olgan talabgorlar roglumotlar;</div><div >ushbu Qonun 44-moddasining ikkinchi qismida kolumotlar;</div><div >malaka <a href="/yangiyol-tumani-xalq-talimi-bolimiga-qarashli.html">imtihonini topshirish</a>, auditorning malaka sertifikatini qayta rasmiylashtirish hamda uning dublikatini berish uchun taqdim etiladigan hujjatlarning rotkazish tartibi;</div><div >majburiy auditorlik tekshiruvini otkazish natijalari;</div><div >auditorlik xizmatlarini rivojlantirish torisidagi axborot.</div><div >Vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytida qonunchilikka muvofiq boshqa axborot joylashtirilishi mumkin.</div><div >14-modda. Ozbekiston Respublikasi Markaziy banki otkazishning ozbekiston Respublikasining 2022-yil 20-apreldagi O Qonunchilik matkazish huquqi uchun auditorning malaka sertifikatini berish tartibini belgilaydi va uni beradi; </div><div >banklarning auditorlik tekshiruvlarini olgan Auditorlarning reyestrini yuritadi va uni omaklashishga datkazishda va test savollarini ishlab chiqishda ishtirok etadi;</div><div >auditorlar va auditorlik tashkilotlari tomonidan Xalqaro buxgalterlar federatsiyasining Xalqaro odob-axloq standartlari bolon qilingan Professional buxgalterning odob-axloq kodeksiga (bundan buyon matnda Professional buxgalterning odob-axloq kodeksi deb yuritiladi) rioya etilishining tizimli monitoringi tashkil etilishini tagtkazishning yagona tartibini belgilaydi;</div><div >renking oz rasmiy veb-saytlarida ezolarining reyestrlarini yuritadi va ularni olganda, buxgalteriya hisobi va audit botganligi torisidagi axborotni vakolatli davlat organiga taqdim etadi.</div><div >16-modda. Auditorlik faoliyatiga aralashishga yoyilmasligi</div><div >Auditorlik tashkilotlarining faoliyatiga aralashishga va auditorlik tashkilotiga, shuningdek uning xodimlariga qanday shaklda bosir kol qozi bilan auditorlik tashkiloti ozida faqat bitta auditorlik tashkiloti tarkibida ishlashi mumkin.</div><div >Auditor olishi mumkin.</div><div >Auditorlik faoliyati torisidagi qonunchilikni buzganligi munosabati bilan Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilgan auditorlik tashkilotini ilgari boshqargan auditor auditorlik tashkiloti Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarilgan sanadan elishi mumkin emas.</div><div >Auditorning malaka sertifikatiga ega boiga kotkazish bilan bogyish huquqisiz auditorlik tekshiruvida ishtirok etadigan jismoniy shaxs auditorning yordamchisidir. </div><div >Auditorning yordamchisiga nisbatan uning auditorlik tekshiruvida ishtirok etishi chogzi olgan matgan otiboran har yili auditorlarning malaka oshirish kurslaridan oyicha orsatish huquqini beradigan hujjatdir.</div><div >Sertifikat basharti talabgor malaka imtihonini muvaffaqiyatli topshirsa, vakolatli davlat organi tomonidan beriladigan, qatn yillik muddatga va keyinchalik muddatsiz davrga uzaytiriladi. </div><div >Talabgorda xalqaro buxgalter sertifikati mavjud botkazish tartibi On yillik uzluksiz auditorlik ish staji mavjud bota olmagan talabgor, malaka imtihonini qayta topshirish uchun malaka imtihonida ishtirok etgan sanadan eng hujjatlarni taqdim etishga haqli.</div><div >21-modda. Sertifikat olish uchun talabgorga qolumotga hamda oliy tan yildan kamida uch yil buxgalteriya hisobi va audit sohasida yoki oliy taBuxgalteriya hisobiAuditrindoshlik asosida) ega boBuxgalteriya hisobiaudityicha magistr diplomiga ega borindoshlik asosida) talab qilinadi. </div><div >Talabgorning iqtisodiy ixtisosliklar bolgan taqdirda, buxgalteriya hisobi va audit sohasidagi ish staji talab etilmaydi.</div><div >22-modda. Sertifikat olish yoki uning amal qilish muddatini uzaytirish uchun zarur bolumotlari;</div><div ><label id="s1104"></label>(22-moddaning birinchi qismi ikkinchi xatboshisi ORQ-759-sonli Qonuni tahririda lumotlari milliy bazasi, 14.03.2022-y., 03/22/759/0213-son)</div><div >oliy magglumot yoki ilmiy daraja torisidagi hujjatni tan olish haqidagi tegishli vakolatli davlat organi guvohnomasining kochirma nusxasini (mavjud bochirma nusxasini (olgan taqdirda bu haqda mehnat daftarchasiga yozuv kiritilgan holda, shuningdek xorijdagi ish stajini tasdiqlovchi hujjatni) yoki <b>idoralararo dasturiy-apparat kompleksidan korib chiqish uchun yiglanganligi torisidagi tochirma nusxasini.</div><div >Auditor sertifikatining amal qilish muddatini uzaytirish uchun uning dastlabki besh yillik muddati yoki navbatdagi opi bilan olti oy oldin vakolatli davlat organiga quyidagi hujjatlarni ilova qilgan holda ariza taqdim etadi:</div><div >sertifikatning asl nusxasini;</div><div >belgilangan davriylik bilan malaka oshirganligini tasdiqlovchi hujjatlarni ilova qilgan holda, xalqaro buxgalter sertifikatining kolgan taqdirda);</div><div >mehnat daftarchasining ko</b>Yagona milliy mehnat tizimichirmani;</div><div >arizani koim toglov hujjatining kol qorib <a href="/2-soliq-majburiyati-va-uni-bajarish-tartibi-jismoniy-shaxs-vaf.html">chiqish tartibi va muddatlari</a></div><div >Vakolatli davlat organi sertifikat olish yoki uning amal qilish muddatini uzaytirish uchun ariza kelib tushgan kundan egrib chiqish ushbu moddaning birinchi qismida kogrib chiqish uchun bazaviy hisoblash miqdorining 50 foizi miqdorida yiglanadi. </div><div >Malaka imtihonini topshirishiga ruxsat berilgan, shuningdek xalqaro buxgalter sertifikatiga yoki kamida olgan talabgorlar rolon qilinadi. </div><div >Malaka imtihoni topshirishiga ruxsat berilgan talabgorlar malaka imtihoni otkaziladigan kundan kamida on yillik uzluksiz auditorlik ish stajiga ega borib chiqishi natijalari torisida xabarnomalar yuboriladi.</div><div >Sertifikatning amal qilish muddati uzaytirilganda ariza taqdim etilgan sanadan to sertifikatning amal qilish muddati tugaydigan sanagacha boshiladi.</div><div >Auditor sifatidagi uzluksiz ish stajini aniqlash chogidagi bir oydan kolmagan vaqt davri uzilish deb qaralmaydi.</div><div >Agar talabgor malaka imtihonini topshirishga ikki marta kelmagan borib chiqish uchun toim qaytarilmaydi. </div><div >24-modda. Malaka imtihonini topshirishga ruxsat berishni rad etish</div><div >Malaka imtihonini topshirishga ruxsat berish rad etilgan taqdirda, vakolatli davlat organi qabul qilingan qaror torisida talabgorni rad etish asoslarini koladi:</div><div >talabgorning ushbu Qonun 21-moddasida belgilangan malaka talablariga muvofiq emasligi;</div><div >ushbu Qonunning 22-moddasida nazarda tutilgan hujjatlar ton besh ish kuni ichida bartaraf etilganda arizani koim undirilmaydi.</div><div >25-modda. Sertifikatni rasmiylashtirish va qayta rasmiylashtirish, uning dublikatini berish</div><div >Sertifikat vakolatli davlat organi tomonidan malaka komissiyasining bayonnomalari olinganidan keyin ozbekiston Respublikasi hududida yuridik kuchga ega bozgargan taqdirda, u tegishli otiboran bir oylik muddatda vakolatli davlat organiga sertifikatni qayta rasmiylashtirish torisida ariza berishi shart.</div><div >Sertifikatni qayta rasmiylashtirish auditor qayta rasmiylashtirilishi lozim bozgartishlarni tasdiqlovchi hujjatlarning kogtiboran besh ish kuni ichida amalga oshiriladi. Qayta rasmiylashtirish chogrsatilgan sertifikatning yangi blankasi beriladi. Ilgari berilgan sertifikat blankasi yoqotilgan yoki yaroqsiz holga kelgan sertifikat ogqolganligi torisidagi axborot vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytida esha raqamda va ilgari belgilangan amal qilish muddatiga, sertifikatning yangi blankasida <b>degan yozuv albatta kiritilgan holda beriladi.</div><div >Yaroqsiz holga kelgan sertifikat vakolatli davlat organiga qaytarilishi va yogrib chiqilganligi uchun bazaviy hisoblash miqdorining 25 foizi miqdorida yiggtiboran tugatiladi.</div><div >Sertifikatning amal qilishini tugatish uchun quyidagilar asos bogtiboran olti oy davomida auditorning sertifikatni olish uchun kelmaganligi;</div><div >vakolatli davlat organining sertifikat berish torisidagi qarori qonunga xilof ekanligi fakti aniqlanganligi;</div><div >sertifikat qalbaki hujjatlardan foydalangan holda olinganligi fakti aniqlanganligi;</div><div >sudning muayyan huquqdan mahrum qilish tarzidagi jazoni nazarda tutuvchi qonuniy kuchga kirgan hukmi;</div><div >sudning sertifikat egasini belgilangan tartibda muomalaga layoqatsiz yoki muomala layoqati cheklangan deb topish torisidagi qarori;</div><div >auditorlik faoliyatini amalga oshirish chogp) yoki bir marta qopol tarzda buzish deb etkazish chogtkazish chogtkazish chogyicha belgilangan talablarning xoz nomidan ishtirok etishi uchun ushbu hujjatdan foydalanishi maqsadida berganlik fakti aniqlanganligi;</div><div >auditorning nazorat qiluvchi yoki huquqni muhofaza qiluvchi organlarning topshiriqlariga kotkazish uchun auditorlik tashkiloti va mazkur organlar ozida bittadan ortiq auditorlik tashkilotining xodimi yoki muassisi (ishtirokchisi) ekanligi fakti aniqlanganligi; </div><div >auditorning har yilgi malaka oshirish kurslaridan oqqizinchi xatboshisida nazarda tutilgan asoslar boz sertifikatining amal qilishi tugatilgan auditor sertifikatning amal qilishini tugatish torisidagi qaror qabul qilingan kundan elgan qoidabuzarliklarga yoygan auditorlik tashkiloti rahbari va auditor sertifikatlarining amal qilishi auditorlik tashkiloti torisidagi matiboran tugatiladi.</div><div >Vakolatli davlat organining sertifikatning amal qilishini tugatish torisidagi qarori ustidan qonunchilikda belgilangan tartibda sudga shikoyat qilinishi mumkin.</div><div >Sertifikatning amal qilishini tugatish torisidagi qaror auditorga yoki ushbu auditor ishlayotgan auditorlik tashkilotiga besh kunlik muddatda yuboriladi.</div><div >Sertifikatning amal qilishi tugatilganligi torisidagi malon qilinishi lozim.</div><div >Sertifikatning amal qilishini tugatish torisidagi qaror auditor tomonidan olingan kundan en ish kuni ichida sertifikat vakolatli davlat organiga yozi haqidagi matiboran auditorlik faoliyatini amalga oshirishga haqlidir.</div><div >Auditorlik tashkiloti omitalari, idoralar hamda boshqa davlat va xoullanish taqiqlanadi.</div><div >Davlat hokimiyati va boshqaruvi organlarining mansabdor shaxslari, shuningdek qonunchilikka muvofiq tadbirkorlik faoliyati bilan shuglishi mumkin emas.</div><div >Auditorlik tashkiloti, basharti quyidagi <a href="/majburiy-mexanik-tebranishlar-reja.html">majburiy shartlarga rioya etsa</a>, qonunchilikda nazarda tutilgan istalgan tashkiliy-huquqiy shaklda, bundan aksiyadorlik jamiyati mustasno, tashkil etilishi va ozi uchun asosiy ish joyi bort nafar auditordan iborat boz faoliyatini amalga oshirishda bevosita foydalanadigan mol-mulkdan, shu jumladan pul mablaglgan ulush kamida ellik bir foizni tashkil etishi kerak (bundan auditorlik tashkiloti ba xozi uchun mazkur auditorlik tashkiloti asosiy ish joyi bolishi kerak. </div><div >Auditorlik tashkiloti boshqa auditorlik tashkilotining muassisi (ishtirokchisi) bolmagan taqdirda auditorlik tashkiloti nomuvofiqlik yuzaga kelgan kundan ersatib otiboran uch oydan kolmagan muddatda bartaraf etishi yoxud auditorlik faoliyatini tugatish torisida qaror qabul qilishi shart. Ushbu moddaning oltinchi qismi talablariga nomuvofiqlik bartaraf etilguniga qadar auditorlik tashkiloti tomonidan auditorlik tekshiruvlari olishi kerak.</div><div >Auditorlik tashkilotining firma nomida degan solishi va bu nom boshqa auditorlik tashkilotlarining firma nomlari bilan adashtirib yuborish darajasida bir xil yoki ularga olgan belgilarni ozi haqidagi matiboran uch oy davomida u torisidagi maz nomida degan so</b>auditorlik tashkilotiz birikmasidan foydalanishga yoyilmaydi.</div><div >28-modda. Auditorlik tashkilotining huquqlari</div><div >Auditorlik tashkiloti:</div><div >auditorlik tekshiruvini ogjalik yurituvchi subyektning tatkazish shakllari va usullarini mustaqil tarzda belgilashga; </div><div >auditorlik tekshiruvi ojalik yurituvchi subyektning moliyaviy-xoliq hujjatlarini tojalik yurituvchi subyekt tomonidan ez takliflarini taqdim etishga;</div><div >xomitasidan auditorlik tekshiruvi jarayonida yuzaga kelgan masalalar yuzasidan oglgan qolumotlar olishga;</div><div >uchinchi shaxslardan axborotning yozma tasdiqnomalarini olishga;</div><div >auditorlik xulosasini tuzish uchun zarur bojalik yurituvchi subyekt tomonidan taqdim etilmagan taqdirda auditorlik tekshiruvi otkazishda ishtirok etish uchun boshqa mutaxassislarni ekspert sifatida jalb etishga;</div><div >auditorlik tekshiruvi bilan qamrab olinadigan davrda xorsatishga, bundan buxgalteriya hisobini yoyish, qayta tiklash, yuritish va moliyaviy hisobot tuzish, shu jumladan moliyaviy hisobotning xalqaro standartlari boz manfaatlarini ifodalash va himoya qilish maqsadida uyushmalarga hamda boshqa nodavlat notijorat tashkilotlariga birlashishga haqli.</div><div >Auditorlik tashkiloti qonunchilikka va auditorlik xizmatlari koglishi mumkin.</div><div >29-modda. Auditorlik tashkilotining majburiyatlari</div><div >Auditorlik tashkiloti:</div><div >ushbu Qonun, auditorlik faoliyatining standartlari va Professional buxgalterning odob-axloqi kodeksi talablariga rioya etishi;</div><div >jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirgglishini ta chet el auditorlik tashkilotining filiali yoki shojalik jamiyatini tashkil etish hollari mustasno);</div><div >shtatida asosiy ish joyi auditorlik tashkiloti bort nafar auditor mavjud bominlashi;</div><div >auditorlarning yilda bir marta malaka oshirish kurslaridan ominlashi;</div><div >auditorlik faoliyatini faqat auditorlik tashkiloti javobgarligining suglgan <a href="/sqlstructured-query-language--bu-sorov-tili-kop-operatorlardan.html">taqdirda amalga oshirishi</a>;</div><div >auditorlik xizmatlarini koida mustaqillikni tara auditor (auditorlar) sertifikatini, auditorlik tashkiloti javobgarligining sugrsatishi;</div><div >auditorlik tekshiruvini ogtirozlariga asos bojalik yurituvchi subyektning sorsatish chogminlashi;</div><div >auditorlik tekshiruvi natijalarini auditorlik faoliyati standartlariga muvofiq rasmiylashtirishi va auditorlik xulosalarining nusxalarini auditorlik tashkilotida kamida besh yil saqlashi;</div><div >ogjalik yurituvchi subyektning identifikatsiya marsatgan holda otkazish uchun axborot taqdim etishi;</div><div >buxgalteriya hisobi torisidagi qonunchilikning aniqlangan buzilishlari torisida yoki korrupsiyaga oid huquqbuzarliklarni aniq tasdiqlovchi faktlar haqida xoul bomitasini yozma shaklda xabardor qilishi; </div><div >auditorlar ishi sifatining ichki nazorat tizimini otkazishga monelik qilmasligi;</div><div >ozgarganligi torisida, auditorlik tashkilotining rahbari almashganligi va (yoki) auditorlar tarkibi oglumotlarni vakolatli davlat organiga yozma yoki elektron shaklda taqdim etishi shart. </div><div >Auditorlik tashkilotining zimmasida qonunchilikka va auditorlik xizmatlari koglishi mumkin.</div><div >30-modda. Auditorlik tashkilotining javobgarligi</div><div >Auditorlik tashkiloti auditorlik tekshiruvi buyurtmachilari, xojalik yurituvchi subyektning boshqa moliyaviy axboroti torisidagi notori yakunni oladi. </div><div >Jinoiy faoliyatdan olingan daromadlarni legallashtirishga, terrorizmni moliyalashtirishga va ommaviy qirgglumotlari Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritilmagan tashkilot tomonidan auditorlik tekshiruvini oladi.</div><div >5-bob. Auditorlik tashkiloti tomonidan xizmatlar korsatadi.</div><div >Auditorlik xizmatlari auditorlik tashkiloti va auditorlik xizmatlari buyurtmachisi orsatiladi.</div><div >32-modda. Auditorlik tekshiruvi</div><div >Xoliq moliyaviy axborotining auditorlik tekshiruvi tekshiriladigan moliyaviy hisobotning hamda u bilan boggtkaziladi.</div><div >Ishonchlilik deganda moliyaviy hisobot majalik yurituvchi subyektning moliyaviy ahvoli va moliyaviy-xogtkaziladi.</div><div >Auditorlik tekshiruvini davlat sirlaridan va qonun bilan qotkazish faqat ularni himoya qilish choralari kolmaydi. </div><div >33-modda. Auditorlik tashkilotlarining turdosh xizmatlari</div><div >Auditorlik tashkilotlari quyidagi turdosh xizmatlarni kolga qoyicha moliyaviy hisobot tuzish;</div><div >yuridik shaxsning taftish komissiyasi (taftishchisi), investitsiya aktivlarini ishonchli boshqaruvchi vazifalarini amalga oshirish; </div><div >buxgalteriya hisobini yuritish va moliyaviy hisobot tuzish masalalari bolganda yoxud shartnoma shartlari asosida uni jalb etgan holda, soliqqa oid qonunchilikni qoimlar bojalik faoliyatini tahlil qilish va moliyaviy rejalashtirish, shu jumladan biznes-rejalar tayyorlash, iqtisodiy, moliyaviy maslahat va boshqaruvga <a href="/psihologik-maslahat-berish-asoslari-maslahat-berish-bosqichlar.html">oid maslahat berish</a>;</div><div >buxgalteriya hisobi, audit va moliyaviy hisobot, soliq solish, moliya-xotkazish; </div><div >buxgalteriya hisobini yuritishni avtomatlashtirish va moliyaviy hisobot tuzish, moliyaviy axborotning axborot xavfsizligi borsatishi mumkin.</div><div >6-bob. Auditorlik tekshiruvlarini otkazishdagi cheklovlar</div><div >Auditorlik tashkilotlariga quyidagilarga nisbatan auditorlik tekshiruvini ourtalovchilari bojalik yurituvchi subyektlarga nisbatan, shuningdek ushbu auditorlik tashkilotlari va auditorlar olgan xomitasi azida mazkur auditorlik tashkilotining xodimi bojalik yurituvchi subyektga nisbatan;</div><div >auditorlik tekshiruvi bilan qamrab olinadigan davrda mazkur xorsatganlarga;</div><div >xodimlari muassisning, ishtirokchining yaqin qarindoshlari yoki rahbarlik vazifalarini yoxud buxgalteriya hisobi va moliyaviy boshqaruv vazifalarini amalga oshiruvchi shaxsning tekshirilayotgan xomitasi algan;</div><div >auditorlik tashkilotining yoki auditorning manfaatdorligi moliyaviy hisobot va u bilan boggsir kolgan manfaatlar toproq ayni bir xotkazishga haqli emas.</div><div >35-modda. Majburiy auditorlik tekshiruvi</div><div >Quyidagi tashkilotlar har yili majburiy auditorlik tekshiruvidan ourta tashkilotlari;</div><div >investitsiya fondlari hamda yuridik va jismoniy shaxslarning mablaglgan xayriya, jamoat fondlari va boshqa fondlar;</div><div >ustav fondida (ustav kapitalida) davlatga tegishli ulushga ega bojalik yurituvchi subyektlar va davlat unitar korxonalari;</div><div >fond va tovar birjalari;</div><div >hisobot yili yakunlariga kozida ikkitasiga javob bergan tijorat tashkilotlari: aktivlarining balans qiymati bazaviy hisoblash miqdorining yuz ming baravari miqdoridan ortiq, mahsulotlarni (ishlarni, xizmatlarni) realizatsiya qilishdan olingan tushumi bazaviy hisoblash miqdorining ikki yuz ming baravari miqdoridan ortiq, xodimlarining olsa.</div><div >Quyidagi shartlarga muvofiq borsatilgan tashkilotlarning majburiy auditorlik tekshiruvini ol qolgan kamida ikki nafar auditorning mavjudligi; </div><div >auditorlik tashkilotining ishi <a href="/pae-oratoi-ora--optimum-health-and-wellbeing.html">sifatini tashqi nazoratdan ora</a>, auditorlik faoliyati torisidagi qonunchilikning buzilishi hollari mavjud emasligi.</div><div >Banklarning auditorlik tekshiruvi shtatida banklarning auditorlik tekshiruvlarini olgan kamida ikki nafar auditor mavjud botkaziladi.</div><div >Ushbu moddaning birinchi qismida kojalik yurituvchi subyektlar majburiy auditorlik tekshiruvi buyurtmachilari sifatida ish yuritadi.</div><div >Ushbu moddaning birinchi qismida kojalik yurituvchi subyektlar majburiy auditorlik tekshiruvi on besh kun ichida, biroq hisobot yilidan keyingi yilning 15-iyunidan kechiktirmay, soliq organlariga auditorlik xulosasining kotkazishdan bojalik yurituvchi subyektning mansabdor shaxsiga nisbatan mallanilishiga sabab botkazmaslik va auditorlik xulosasining yojalik yurituvchi subyektning majburiy auditorlik tekshiruvi oyin tovlashi deb emuriy jazo qotkazmaslik xoladi. Xolashdan bosh tortgan taqdirda, xosir choralarini qogrib chiqiladi.</div><div >Jarimani tojalik yurituvchi subyektni majburiy auditorlik tekshiruvini olgan ishtirokchilar va aksiyadorlar, shuningdek nazorat qiluvchi yoki huquqni muhofaza qiluvchi organlar tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining buyurtmachilari bozbekiston Respublikasining 2022-yil 29-martdagi O Qonunchilik mara auditorlik tekshiruvi auditorlik tashkiloti va ushbu organlar otkaziladi hamda mazkur shartnoma asosida haq tojalik yurituvchi subyektning faoliyatini ayni ora tekshirishga takroran jalb etishga yoyilmaydi. </div><div >Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvini olash auditorlik tekshiruvini otkazish predmeti, muddatlari hamda boshqa shartlari auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi va auditorlik tashkiloti otkazish torisidagi shartnomada belgilanadi.</div><div >37-modda. Xotkazish chogziga nisbatan auditorlik tekshiruvi ojalik yurituvchi subyekt auditorlik tashkilotidan:</div><div >auditorlik xulosasini;</div><div >auditorlik xulosasida ifodalangan fikr yuzasidan tushuntirishlarni va auditorlik tashkilotining fikriga asos bogziga nisbatan auditorlik tekshiruvi ojalik yurituvchi subyekt:</div><div >auditorlik tekshiruvi ogtkazish uchun auditorga shart-sharoitlarni yaratib berishi va unga zarur hujjatlarni taqdim etishi; </div><div >auditorlik xizmatlari koggrib chiqishi va mazkur axborot olingan sanadan ettiz kundan kechiktirmay auditorlik tashkilotini natijalar haqida yozma shaklda xabardor qilishi;</div><div >auditorlik tekshiruvi jarayonida aniqlangan buxgalteriya hisobini yuritishga, moliyaviy hisobot tuzishga hamda soliqlar va yigjalik yurituvchi subyekt ushbu Qonunga muvofiq amalga oshiriladigan auditorlik tekshiruvini osqinlik qilish maqsadida biron-bir harakatni (harakatsizlikni) sodir etishga haqli emas.</div><div >Xotkazish torisidagi shartnomaga muvofiq boshqa huquqlarga ham ega bolishi mumkin.</div><div >38-modda. Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvi buyurtmachisining huquq va majburiyatlari</div><div >Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi:</div><div >auditorlik tashkilotini mustaqil ravishda tanlashga;</div><div >tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining yogtkazish torisidagi shartnomada belgilangan muddatlarda otkazish torisidagi shartnomaga muvofiq auditorlik tashkiloti xizmatlari haqini olashi shart.</div><div >Tashabbus tarzidagi auditorlik tekshiruvining buyurtmachisi qonunchilikka va auditorlik tekshiruvi oglishi hamda uning zimmasida boshqa majburiyatlar boggz ichiga olgan hujjat auditorlik xulosasidir.</div><div >Auditorlik xulosasi raqamlangan, har bir sahifasi auditorlik tekshiruvini amalga oshirgan auditor (auditorlar) va auditorlik tashkilotining rahbari tomonidan imzolangan hamda unga auditorlik tashkilotining fikri qaysi moliyaviy hisobotga nisbatan ifodalangan bosha moliyaviy hisobot ilova qilingan botkazmasdan tuzilgan yoxud auditorlik tekshiruvi natijalariga kojalik yurituvchi subyektning auditorlik tekshiruvi jarayonida auditor (auditorlar) tomonidan olingan va olmagan auditorlik xulosasi bila turib soxta tuzilgan deb hisoblanadi.</div><div >Auditorlik xulosasi sudning qonuniy kuchga kirgan qaroriga koladi. </div><div >7-bob. Auditorlik tashkilotlarining reyestrini va Auditorlar reyestrini yuritish</div><div >41-modda. Auditorlik tashkilotlarining reyestri</div><div >Vakolatli davlat organi Auditorlik tashkilotlarining reyestrini elektron shaklda yuritadi, unda quyidagilar kolgan taqdirda);</div><div >auditorlik tashkilotining soliq toyxatga olingan auditorlik tashkiloti malumotnomani va auditorlar mehnat daftarchalarining koYagona milliy mehnat tizimichirmalarni) pochta orqali yoki elektron shaklda yuboradi. Malgan taqdirda), telefon aloqa raqami, soliq torsatiladi.</div><div >Vakolatli davlat organi auditorlik tashkiloti tomonidan taqdim etilgan marib chiqqanidan keyin besh ish kuni ichida auditorlik tashkilotini Auditorlik tashkilotlarining reyestriga kiritishni amalga oshiradi.</div><div >Vakolatli davlat organi auditorlik tashkiloti torisidagi maglumotlar taqdim etilganda;</div><div >auditorlik tashkiloti ushbu Qonunning 27-moddasi talablariga muvofiq boliq bozgarganda;</div><div >ushbu Qonunning 34-moddasida nazarda tutilgan auditorlik tekshiruvini orsatish chogurta polisi mavjud botkazilayotganda zarur hujjatlarni va axborotlarni vakolatli davlat organiga taqdim etmaganda.</div><div >Auditorlik tashkilotining Auditorlik tashkilotlari reyestridan chiqarilganligi torisidagi malon qilinishi, shuningdek vakolatli davlat organining rasmiy veb-saytida joylashtirilishi lozim.</div><div >44-modda. <a href="/mavzu-auditorlik-tanlash-turlari.html">Auditorlar reyestri</a></div><div >Vakolatli davlat organi Auditorlar reyestrini yuritadi, unda quyidagilar kotganligi torisidagi malgan taqdirda) nomi va berilgan sanasi;</div><div >sertifikatning amal qilish muddatini uzaytirish, sertifikatning amal qilishini tugatish, uni qayta rasmiylashtirish va uning dublikatini berish torisidagi malgan marsatiladi:</div><div >auditorning familiyasi, ismi, otasining ismi;</div><div >sertifikatning raqami, berilgan sanasi;</div><div >sertifikatning amal qilish muddati;</div><div >auditorlarning malakasini oshirish torisidagi mara);</div><div >sertifikatning amal qilishini tugatish va uning dublikatini berish torisidagi maminlovchi tartib-taomillarga asoslangan tashkiliy chora-tadbirlar tizimidan iboratdir.</div><div >Auditorlar ishi sifatining ichki nazorati auditorlik tashkiloti tomonidan auditorlik faoliyati standartlariga binoan amalga oshiriladi va u auditorlik xizmatlari koidagi majburiy shartdir.</div><div >46-modda. Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazorati</div><div >Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazorati vakolatli davlat organi auditorlarning respublika jamoat birlashmalari bilan birgalikda amalga oshiradigan, auditorlik tashkilotlari tomonidan ushbu Qonun talablarini va auditorlik faoliyati standartlarini buzishlarni aniqlashga hamda kelgusida ularning oldini olishga qaratilgan chora-tadbirlar tizimidan iboratdir. </div><div >Auditorlik tashkiloti auditorlarning respublika jamoat birlashmasi tomonidan tashqi sifat nazoratidan ixtiyoriy asosda otkazishning ora qoidabuzarliklar aniqlangan taqdirda, vakolatli davlat organi auditorlik tashkilotiga nisbatan quyidagi tallashga haqli:</div><div >aniqlangan qoidabuzarliklarni bartaraf etish majburiyatini auditorlik tashkilotining zimmasiga yuklaydigan va bunday qoidabuzarliklarni bartaraf etish muddatlarini belgilaydigan bildirishnoma chiqarish; </div><div >ushbu Qonun 43-moddasi birinchi qismining uchinchi, tora sudga murojaat qilish;</div><div >ushbu Qonunning 29-moddasi talablarini muntazam ravishda (ikki martadan ortiq) buzganda auditorlik tashkilotini Auditorlik tashkilotlarining reyestridan chiqarish torisida qaror qabul qilish.</div><div >Auditorlik tashkilotlari ishi sifatining tashqi nazorati natijalari aniqlangan qoidabuzarliklar yuzasidan korsatilgan holda vakolatli davlat organining va auditorlar respublika jamoat birlashmalarining rasmiy veb-saytlarida etkazish muddati va asoslari</div><div >Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazoratini on ish kunidan oshmasligi kerak. </div><div >Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazorati tavakkalchilik-tahlili natijasi va auditorlik tashkiloti tomonidan ushbu Qonun talablarining buzilishlarini sodir etish tavakkalchiligi darajasini (bundan buyon matnda tavakkalchilik darajasi deb yuritiladi) baholash yakunlari botkaziladi.</div><div >Tavakkalchilik darajasi uch toifaga ajratiladi:</div><div >qoidabuzarliklar sodir etilishi tavakkalchiligi yuqori bortacha bolgan auditorlik tashkilotlari.</div><div >Tavakkalchilik darajasini tahlil qilish vakolatli davlat organi tomonidan har yili 1-fevralga qadar amalga oshiriladi, bundan auditorlik tashkiloti yoki auditorning harakatlari (harakatsizligi) ustidan jismoniy yoki yuridik shaxslarning murojaatlari kelib tushgan hollar mustasno.</div><div >Auditorlik tashkiloti ishi sifatining tashqi nazoratini ojalik faoliyatiga aralashishga yoyilmaydi.</div><div >Vakolatli davlat organida va auditorlarning respublika jamoat birlashmalarida mavjud bolumotlar, shuningdek auditorlik tashkilotining hamda auditorlarning ishchanlik obrogyicha tavakkalchilik darajasining tahlili amalga oshiriladi:</div><div >auditorlik tashkiloti tomonidan ushbu Qonunning 27 va 29-moddalari talablariga rioya etilishi;</div><div >auditorlik tashkilotining ushbu Qonun talablarini buzadigan harakatlari (harakatsizligi) ustidan jismoniy yoki yuridik shaxslarning murojaatlari mavjudligi;</div><div >auditorlik tashkilotining muassislari (ishtirokchilari) tarkibida ilgari auditorlik faoliyati torisidagi qonunchilikni buzganlik uchun faoliyati tugatilgan auditorlik tashkilotining muassisi (ishtirokchisi) boyicha past baho olganligi.</div><div >48-modda. Auditorlik tashkiloti ishi sifatining asosiy korsatkichlari quyidagilardan iborat:</div><div >ichki <a href="/1-ichki-nazorat-tizimi-va-ichki-auditga-qoyilgan-talablar-ichk.html">nazoratning tizimi mavjudligi</a>;</div><div >auditning xalqaro standartlariga, sifat nazoratiga, tahliliy tekshiruvlarga, turdosh xizmatlar koin qurolini tarqatishni moliyalashtirishga qarshi kurashish torisidagi qonunchilikka rioya etilishi;</div><div >xalqaro auditorlik tashkilotlariga yoki assotsiatsiyalariga atkazish, turdosh xizmatlar korsatilgan auditorlik xizmatlari natijalarining tegishli ravishda hujjatlashtirilishi;</div><div >auditorlik tekshiruvlarini ollash;</div><div >auditorlarning har yilgi malaka oshirish kurslaridan ogzbekiston Respublikasining xalqaro shartnomalariga muvofiq ollab-quvvatlaydi hamda axborot almashishni amalga oshiradi. </div><div >50-modda. Nizolarni hal etish</div><div >Auditorlik faoliyatini amalga oshirishda yuzaga keladigan nizolar qonunchilikda belgilangan tartibda hal etiladi.</div><div >51-modda. Auditorlik faoliyati torisidagi qonunchilikni buzganlik uchun javobgarlik</div><div >Auditorlik faoliyati torisidagi qonunchilikni buzganlikda aybdor shaxslar belgilangan tartibda javobgar bozbekiston Respublikasining ayrim qonun hujjatlariga oz kuchini yozbekiston Respublikasi Oliy Majlisining 2001-yil 12-mayda qabul qilingan yxati torisidazbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2002-yil, 1, 8-modda; O 4, 154-modda; 2007-yil, 9, 416-modda; 2009-yil, 9, 335, 341-moddalar, 12/2, 364-modda; 2012-yil, 12, 336-modda; 2013-yil, 12, 343-modda; 2018-yil, 7, 431-modda, 7, 389-modda, 11, 792-modda; 2020-yil, 3, 203-modda) 1-ilovasiga quyidagi ottiz uchinchi xatboshisi chiqarib tashlansin;</div><div >ortinchi ttiz uchinchi z kuchini yozbekiston Respublikasining 1992-yil 9-dekabrda qabul qilingan g</u></b>
