Oksidlanish qaytarilish reaksiyalari nazariy asoslar

Ion tenglamadan molekulyar tenglamaga o’tish uchun ion tenglamaning chap va o’ng tomoniga mos keladigan anion va kationlarni qo’shamiz, shundan so’ng ionlarni molekulalarga birlashtirib molekulyar tenglamani hosil qilamiz.

• Ion tenglamadan molekulyar tenglamaga o’tish uchun ion tenglamaning chap va o’ng tomoniga mos keladigan anion va kationlarni qo’shamiz, shundan so’ng ionlarni molekulalarga birlashtirib molekulyar tenglamani hosil qilamiz.
• 5NO2-+ 2MnO4-+ 6H+= 5NO2- +2Mn2+ + 2H2O
• 5K++ 2K++ 3SO42- = 5K+ + 2SO42-+ 2K+ + SO42-
• 5KNO2+2KMnO4+3H2SO4=5KNO3+2MnSO4+K2SO4+3H2O
• Oxirgi tenglama oksidlanish-qaytarilish reaksiyasining to’liq molekulyar tenglamasi xisoblanadi.

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari nazariyasini, birinchi marta 1914 yilda S.V. Dain va L.V. Pisavrjevskiy yaratdilar. Ushbu nazariya quyidagilardan iborat:

Oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari nazariyasini, birinchi marta 1914 yilda S.V. Dain va L.V. Pisavrjevskiy yaratdilar. Ushbu nazariya quyidagilardan iborat:

• Atom, molekula yoki ionning elektron berish jarayoni oksidlanish deyiladi. Oksidlanishda element atomining oksidlanish darajasi ortadi. Masalan:
• Elektronlarini beradigan atom, molekula yoki ion qaytaruvchilar deyiladi. Reaksiya vaqtida ular oksidlanadi.
• Atom, molekula yoki ionning elektron biriktirib olish jarayoni qaytarilish deyiladi. Qaytarilishda element atomining oksidlanish darajasi kamayadi:
• S0 + 2e- ↦S-2, 2O0 + 2*2e- ↦O-2
• Cu+2 + 2e- ↦Cu0, Na+ +1e- ↦ Na0
• Elektronlarni biriktirib oladigan atom, molekula yoki ion oksidlovchilar deyiladi. Reaksiya vaqtida ular qaytariladi.
• Oksidlanish hamma vaqt qaytarilishi bilan sodir bo’ladi va aksincha. Qaytaruvchi bergan elektronlarning umumiy soni oksidlovchi qabul qilgan elektronlarning umumiy soniga teng bo’ladi.
• Eritmalarda oksidlanish-qaytarilish reaksiyalari kislotali (H+) neytral (H2O) va ishqoriy (OH-) muhitlarda borishi mumkin.