Oksidlar,asoslar, kislotalar va tuzlarning olinishi, xossalari ishlatilishi. Modda tuzilishi Reja

Oksidlar ,asoslar, kislotalar va tuzlarning olinishi, xossalari ishlatilishi. Modda tuzilishi


Reja
1.Murakkab moddalar.
2.Oksidlar. Nomlanishi, olinishi, xossalari va ishlatilishi.
3.Kislotalar va ularning kimyoviy xossalari.


MURAKKAB MODDALAR –molekulasi har xil atomlardan hosil bo‘lgan moddalar. Masalan: H₂O – suv (distillangan), C₁₂H₂₂O₁₁ – shakar, H₂SO₄ – sulfat kislota, CO₂ – karbonad angidrid, CH₄ – metan, NH₃ – ammiak, CaCl₂ – kalsiy xlorid, KON – kaliy gidroksid va h.z. Murakkab moddalar anorganik va organik moddalarga bo‘linadi. Murakkab moddalar 2 ta sinfga bo‘linadi: Anorganik moddalar va organik moddalar sinflari. Anorganik moddalar 5 guruxga bo‘linadi: Oksidlar, Kislotalar, Asoslar, Tuzlar, Binar moddalar. Organik moddalar asosan 2 katta guruxga bo‘linadi: Ochiq zanjirli birPikmalar va Yopiq zanjirli birikmalar sinflari.

2.Oksidlar. Nomlanishi, olinishi, xossalari va ishlatilishi.
OKSIDLAR –biri kislorod bo‘lgan ikki xil elementdan iborat murakkab moddalar. Masalan: CO₂, FeO, Cr₂O₃, Na₂O, XeO₄, Mn₂O₇, P₂O₅, SO₃ va h.z.

Oksidlarni formulasini tuzish Deyyarli barcha oksidlarda kislorod ikki valentlik namoyon qiladi. Elementni belgisi keyin kislorodni belgisi yozilib, valentliklar almashtirilib indeks sifatida yoziladi. Masalan:			Oksidlarni nomlash Elementni nomiga oksidi so‘zi qushib birikmalarning nomi yasaladi. Agar element o‘zgaruvchan valentli bo‘lsa, element nomidan keyin qavs ichida uning valentligi rim raqamida ko‘rsatiladi.
Natriy oksidi – Mis (II) oksidi – Xrom (VI) oksidi – Temir (III) oksidi – Xlor (V) oksidi – Oltingugurt (IV) oksidi – Magniy oksidi – Alyuminiy oksidi – Ftor oksidi – Nikel (III) oksidi – Yod (VII) oksidi –	Na2O CuO CrO3 Fe2O3 Cl2O5 SO2 MgO Al2O3 F2O Ni2O3 I2O7	Al2O3 – CuO – SO3 – Br2O7 – OsO4 – KrO2 – H2O – K2O – SO2 – R2O5 – SO –		Alyuminiy oksidi Mis (II) oksidi Oltingugurt (VI) oksidi Brom (VII) oksidi Osmiy (VIII) oksidi Kripton (IV) oksidi Vodorod oksidi (Suv) Kaliy oksidi Uglerod (IV) oksidi Fosfor (V) oksidi Uglerov (II) oksidi