O'lchashlarga bo'lgan ehtiyoj qadim zamonlardayoq paydo boMgan. Inson kundalik hayotida har xil kattaiiklarni: masofalami, yer maydonlarining yuzalarini, jismlarning oMchamlarini, massalarini, vaqtni va hokazolami, bu jarayonlami yuzaga kelish sabablarini, manbalarini bilmasdan, o‘zining sezgisi va tajribasi asosida o‘lchay boshlagan. “0 ‘lchash” atamasining tom ma’nosi bo‘yicha tahlil etadigan boclsak, qadimda insoniyat asosan “organoieptik o'lchashlar” - ya’ni, o‘zining his etish a'zolari orqali u yoki bu fizikaviy xossa bo‘yicha taxminiy ma’lumotlar olgan.
O'lchashlarga bo'lgan ehtiyoj qadim zamonlardayoq paydo boMgan. Inson kundalik hayotida har xil kattaiiklarni: masofalami, yer maydonlarining yuzalarini, jismlarning oMchamlarini, massalarini, vaqtni va hokazolami, bu jarayonlami yuzaga kelish sabablarini, manbalarini bilmasdan, o‘zining sezgisi va tajribasi asosida o‘lchay boshlagan. “0 ‘lchash” atamasining tom ma’nosi bo‘yicha tahlil etadigan boclsak, qadimda insoniyat asosan “organoieptik o'lchashlar” - ya’ni, o‘zining his etish a'zolari orqali u yoki bu fizikaviy xossa bo‘yicha taxminiy ma’lumotlar olgan.
Bunda mana shu xis etish organlari o‘lchash vositasi vazifasini bajargan. Garchand bu kabi o‘lchashlarda aniq bir qiymat olinmasa ham, har bir 0‘lchashda, aniqrog‘i baholashda muayyan bir oMchovga nisbatan solishtirish amalga oshirilgan. Dastlab solishtirish olchovi modd tv bolgan. balki insonning o‘z tajribasi, zakovati va atrof-muhitni bilish darajasiga qarab individual tarzda belgilangan. Keyinchalik ish va ozuqa topish qurollari amalda qo‘llana borgan sari solishtirish o‘lchovlari moddiylasha borgan.
Insoniyat rivojlana borib, ish qurollarini va yashash tai^zini yanada takomillashtira borgan. Yashash va mehnat sharoitiarini yanada qulaylashtirish xarakatida boMgan. Moddiy bo‘lmagan o'lchovlar bilan ishlash noqulayligi va individualligi tufayli, uni moddiylashtirish yoMlarini axtara borgan. Shu tariqa turli o'lchash birliklari paydo bo‘lgan. Eng qadimgi 0‘lchash birliklari - antropometrik oichashlar boMgan. Antropometriya - antropologiya ilmida: odam tanasi va a’zolarini o'lchashga asoslangan tekshirish usuli bo‘lib, u insonning muayyan a'zolariga muvofiqlikka yoki mo-yillikka asoslangan holda kelib chiqqan.
Insoniyat rivojlana borib, ish qurollarini va yashash tai^zini yanada takomillashtira borgan. Yashash va mehnat sharoitiarini yanada qulaylashtirish xarakatida boMgan. Moddiy bo‘lmagan o'lchovlar bilan ishlash noqulayligi va individualligi tufayli, uni moddiylashtirish yoMlarini axtara borgan. Shu tariqa turli o'lchash birliklari paydo bo‘lgan. Eng qadimgi 0‘lchash birliklari - antropometrik oichashlar boMgan. Antropometriya - antropologiya ilmida: odam tanasi va a’zolarini o'lchashga asoslangan tekshirish usuli bo‘lib, u insonning muayyan a'zolariga muvofiqlikka yoki mo-yillikka asoslangan holda kelib chiqqan.
Masalan: qarich - qo4 kafti yo-yilgan holda bosh barmoq va jimjiloq orasidagi masofa, qadam - balog'at yoshidagi odamning sokin odimlashidagi yurish birligi, tirsak - kaft va tirsak orasidagi masofa. chaqirim - ochiq dala sharoitida birining tovushini ikkinchisi eshitishi mumkin bo‘Igan masofa, ladon — bosh barmoqni hisobga olmaganda qolgan to‘rttasining kengligi; fut
