Оliy va o„rta maхsus ta‟lim vazirligi toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti

sulfat kislоtali difеnilamin
rеaktivi yordamida aniqlanadi.
7. 
Buning uchun chinni idishga bоyitilgan kulturadan 0,5-1 ml quyiladi va 
idish dеvоri bo‗ylab 1-2 tоmchi rеaktivdan tоmiziladi. Nitratlar to‗plangan bo‗lsa, 
suyuqliklarning uchrashgan jоyida jadal ko‗k rang kuzatiladi. 
 Nazorat savollari: 
1.
Nitrifikatsiya deb nimaga aytiladi va uning ahamiyati qanday? 
2.
Nitrifikator mikroorganizmlarga qaysilar kirishini izohlang? 
3.
Nitrifikator mikroorganizmlarning boyitilgan kulturasini olish uchun 
qanday qaysi ozuqa muhitidan foydalaniladi? 
4.
Nitrifikator mikroorganizmlar qanday uzulda oziqlanadi? 
26- labоratоriya mashg‟ulоti 
Mavzu: Denitrifikator mikrooarganizmlarni ajratish uchun ozuqa 
muhiti tayyorlash
Ishning maqsadi: 
Denitrifikatorlar uchun Giltay ozuqa muhitini 
tayyorlash va bu xususiyatga ega bo‘lgan mikroorganizmlarni o‘rganish.
 
Asbob va uskinalar:
natriy sitrati, KNO
3
; pepton; KH
2
PO
4
; MgSO
4
x 
7H
2
O; CaCl
2 
x 6H
2
O; FeCl
3
-izi, 1% li spirtli ko‗k rangli bromtimol indikatori, 
kolbalar, probirkalar, vodoprovod suvi, thermostat, avtoklav, tarozi, varonka. 
 
 

---

73 
Nazariy ma‟lumot: 
Denitrifikatsiya protsessi nitrifikatsiya protsessining aksi bo‗lib, bunda 
bog‘langan azot yana atmosferaga erkin holda qaytadi. Bu protsess bevosita va 
bilvosita bo‗ladi, chunki nihoyatda xilma-xil protsesslar natijasida nitratlardan 
molekulyar azot hosil bo‗lishi mumkin. 
Bevosita 
denitrifikatsiyada 
nitratlar 
denitrifakiyalovchi 
alohida 
bakteriyalar 
gruppasining 
hayot 
faoliyati 
tufayli 
qaytarilsa, 
bilvosita 
denitrikatsiyada faqat aminokislotalar bilan nitrit kislota o‗zaro ta‘sir etadi. 
Buning natijasida ham molekulyar azot hosil bo‗ladi. Bevosita denitrifikatsiya 
tabiatda 
tuproqda, 
go‗ngda 
va 
suv 
havzalarida 
keng 
tarqalgan 
denitrifikatsiyalovchi bakteriyalarning hayot faoliyati tufayli sodir bo‗ladi.