Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti
Yüklə 149,49 Kb.
|
|
OLIY VA O’RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI QARSHI MUHANDISLIK IQTISODIYOT INSTITUTI SANOAT TEXNALOGIYASI FAKULTETI KIMYOVIY TEXNALOGIYALAR YONALISHI 173-21-GURUH TALABASI MUSTAQIL ISHIBAJARDI ISMATOV.I TEKSHIRDI: RAXMATOVA.G MAVZU : Alkadienlar REJA: 1) NAZARIY MALIMOT 2)KROSVORD 3)TESTLAR 4)MASALA VA YECHILISHI 5)SAVOL VA TOPSHIRIQLAR Alkadiyenlar — tarkibida ikki qoʻshbogʻ boʻlgan toʻyinmagan uglevodorodlar oʻta tez polimerlanish xususiyatiga ega. Eng oddiy vakili — divinil (qarang Diyen uglevodorodlar) Qoʻsh bogʻlarning joylashishiga qarab alkadiyenlar quyidagi uch turga boʻlinadi: Kumulyatsiyalangan yoki tutashgan diyenlar. Bu tor diyenlarda ikkala qoʻsh bogʻ ham bitta uglerod aioraiga birikkan boʻladi. Ularning birinchi vakili CH2=C=CH2 alien deb atalgani uchun, koʻpincha, kumulyatsiyalangan diyenlar alien uglevodorodlar deb ham ataladi. Konʼyugirlangan diyenlar yoki oralatma qoʻsh bogʻli diyenlar. Bu tupr diyenlarda ikkita qoʻsh bogʻ orasida bitta oddiy bogʻ joylashgan boʻladi. Masalan, CH2=CH~CH=CH2 divinil. Ajratilgan qo 'sh bogʻli diyenlar. Bu tur diyenlarda ikkita qoʻsh bogʻ ikki va undan ortiq oddiy bogʻ bilan ajratilgan boʻladi: I I >C = C-(CH2)n-C = C < Nomenklaturaasi. Xalqaro oʻrinbosarli nimenklatura bilan atalganda diyenlar toʻyingan uglevodorodlarning hosilasi deb qaraladi, qoʻsh bogʻlarning oʻrni qoʻsh bogʻ tutgan uglerod atomining raqami bilan koʻrsatiladi va alkanlarning nomi oxiridagi -я oʻrniga -diyen soʻzi qoʻshib oʻqiladi. Baʻzan diyenlar tarixiy nomenklatura bilan ataladi. Quyida baʻzi diyenlarning tarixiy, ratsional va xalqaro oʻrinbosarli nomenklaturalar boʻyicha atalishi keltirilgan: Tarixiy Ratsional Xalqaro oʻrin- nomen- nomenkla- bosarli nomenklatura tura klatura H2C=C=CH2 alien 1,2-propadiyen H2C==CH—CH=CH, eritren divinil 1,3-butadiyen H2C=CH-CH2-CH2-CH=CH2 diallin 1,5-geksadiyen Diyen uglevodorodlarning fizikaviy va kimyoviy xossalari. Diyen uglevodorodlarning fizikaviy xossalari 13-jadvalda keltirilgan. Kumulyatsiyalangan va ajratilgan diyenJar kimyoviy xossalari jihatidan dlkcnlaiga yaqin. Ular biriktirish reaksiyalariga alkenlarkabi oson kirishadilar. Masalan: Br • H2 =C = CH2 + Br2 CH2 — S = CH2 +Br2 -"CH2 — C-CH2 Uglevodorodlarni umumiy yonish tenglamasi . CxHy + x+0.25yO2 → xCO2 + 0.5yH2O 📌Alkan
📌Sikloalkan CnH2n+ 1.5nO2 → nCO2 + nH2O 📌Alken CnH2n+ 1.5nO2 → nCO2 + nH2O 📌Alkadiyen CnH2n-2 + 1.5n-0.5O2 → nCO2 + n-1H2O 📌Alkin CnH2n-2 + 1.5n-0.5O2 → nCO2 + n-1H2O 📌Aren CnH2n-6 + 1.5n-1.5O2 → nCO2 - n-3 H2O 📌Bir atomli t-gan spirt CnH2n+2O + 1.5nO2 → nCO2 + n+1H2O 📌Aldegid va keton CnH2nO + 1.5n-0.5O2 → nCO2 + nH2O 📌Bir asosli toyingan karbon kislotalar CnH2nO2 + 1.5n-1O2 → nCO2 + nH20 📌Aminlar CnH2n+3N + 3n+0,75O2 → nCO2 + n+1,5H2O +0,5 N2 Yüklə 149,49 Kb. Dostları ilə paylaş:
|