Oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi qarshi muhandislik iqtisodiyot instituti

1-misol: Tarkibida 40% is gazi va 60% karbonat angidrid bo‘lgan gazlar aralashmasining vodorodga nisbatan zichligini aniqlang. Yechish: 1) Gazlar aralashmasining o‘rtacha molekular massasini toping:
M_o‘r=0,4M(CO)+0,6M(CO₂)=0,428+0,644=37,6 2) Vodorodga nisbatan zichligini hisoblash:
Д_H2 = ^Mo'r ₌ ^37,6 ₌18,6
M(H ₂ ) 2
Javob: Gazlar aralashmasini vodorodga nisbatan zichligi 18,6.
2-misol: Uglerod (IV)-oksid 1,2710⁷ Pa bosim va 22⁰C temperaturada 50 l hajmni egallaydi. Gazning massasini va modda miqdorini hisoblang.
Yechish: 1) Gazning massasini topish.
P =1,2710⁷ Pa; V = 50л = 0,05м3 ; T = 273+22 = 295K
PV m P V  M 1,2710⁷ 0,0544
= R formuladan m = = =11,396 kg yoki 11396 g.
T M T  R 2958,31
2) Modda miqdorini topish.

= m =11396 =259mol M(CO₂) 44
Javob: Uglerod (IV)-oksid massasi
11396 g va 259 mol.
3-Misol. Natriy karbonatning tarkibi quyidagicha: Na=43.4 %,S=11.3%,
O=45.6%. Uning formulasini aniqlang.
Yechish: 1) modda tarkibidagi elementlarning atom nisbatlarini toping
Na :C :O₌ : : ₌1.88:0.94: 2.85
Ma’lumki molekulada atomlar faqat butun sonlar nisbatda bo‘ladi. Shuning uchun har birini eng kichik nisbatga bo‘lamiz:
: : ₌ 2:1:3
Javob: Natriy karbonatning formulasi:Na₂CO₃