Ona tili-11 sinf indd

107
119-mashq.
 
Matnni o‘qing. Tagiga chizilgan chet so‘z va birikmalar-
ning qanday badiiy maqsadda qo‘llanganini tavsiflang.
– Mumkinmi? Gud moning! Salom! Ruxsatingiz bilan o‘zimni pred-
stavit etsam... Jonetta Kabulovna Xaltayeva! Men, k sojaleniyu, sizning 
sochineniyelaringizni o‘qigan emasman. Xotya, eshitganman. V osnovnom, 
mamashkalar haqida yozarkansiz. Itak, to‘rtta bolam bor. Maratik – Nu-
kusda. Internatda. Yoshi... minutochku, yoshi, pomoyemu, o‘n to‘rtda. 
Shu yil o‘n to‘rtga kiradi. Kopiya – papasi. Kr-r-rasavchik! Smugliymi, 
ko‘zining razrezi.... Papasi zamministr edi. (O‘. Hoshimov) 
Sh. Rahmatullayevning «O‘zbek tilining izohli frazeologik 
lug‘ati»dan olingan quyidagi iboralarning izohlarini esda tuting. Ular 
ishtirokida gaplar tuzing.
Ko‘zining yog‘ini yemoq
O‘zini kimgadir yaqin ko‘rsatib, uning 
xayrixohligidan shaxsiy manfaati yo‘lida foydalanmoq.
Ko‘zining paxtasi chiqmoq
G‘azabi ko‘zida aks etib, ko‘zi chaq-
chaymoq. Ma’nodoshi: 
ko‘zi qinidan chiqib keta yozdi.

---

108
fOyDALANILgAN ADABIyOTLAr
1. Аминов М., Мадвалиев А., Маҳкамов Н., Маҳмудов Н. Иш юритиш. 
– Тошкент: «Ўзбекистон миллий энциклопедияси» Давлат илмий нашриёти, 2015.
2. Бегматов Э. Ҳозирги ўзбек адабий тилининг лексик қатламлари. – Тошкент: 
Фан, 1985.
3. Дониёров Х., Йўлдошев Б. Адабий тил ва бадиий стиль. – Тошкент: Фан, 
1988.
4. Маҳмудов Н. Ўқитувчи нутқи маданияти. 2-нашри. – Тошкент: Алишер 
Навоий номидаги Ўзбекистон Миллий кутубхонаси нашриёти, 2009.
5. Маҳмудов Н. Тилимизнинг тилла сандиғи. – Тошкент: Ғафур Ғулом 
номидаги нашриёт-матбаа ижодий уйи, 2015.
6. Маҳмудов Н., Худойберганова Д. Ўзбек тили ўхшатишларининг изоҳли 
луғати. – Тошкент: Маънавият, 2013.
7. Маҳмудов Н., Одилов Ё. Сўз маъно тараққиётида зиддият. Ўзбек тили 
энантиосемик сўзларининг изоҳли луғати. – Тошкент: Академнашр, 2014. 
8. Раҳматуллаев Ш. Ўзбек тилининг изоҳли фразеологик луғати. – Тошкент: 
Ўқитувчи, 1978.
9. Шоабдураҳмонов Ш., Асқарова М., Ҳожиев А., Расулов И., Дониёров Х. 
Ҳозирги ўзбек адабий тили. I қисм. – Тошкент: Ўқитувчи, 1980. 
10. Ўзбек тили грамматикаси. I – II томлар. – Тошкент: Фан, 1976.
11. Қўнғуров Р., Бегматов Э., Тожиев Ё. Нутқ маданияти ва услубият 
асослари. – Тошкент: Ўқитувчи, 1992.
12. Ҳожиев А. Ўзбек тили синонимларининг изоҳли луғати. – Тошкент: 
Ўқитувчи, 1974.
13. Ғуломов А., Асқарова М. Ҳозирги ўзбек адабий тили. Синтаксис. 
– Тошкент: Ўқитувчи, 1987.

---