Operatsion tizimlar bilan ishlash, mobil
operatsion tizimlar va ularga| xizmat
ko‘rsatish
Reja:
1.
Operatsion muhit haqida tushuncha.
2.
Operatsion tizim.
3.
Operatsion tizimning turlari.
Operatsion muhit haqida tushuncha
Amaliy dasturlarni ishlab chiqish va ular bajarilishini ta’minlaydigan vositalar majmuasi.
Operatsion muhit operatsion tizim, dasturiy ta’minot,
amaliy dasturlar interfeyslari, tarmoq
xizmatlari, ma’lumotlar bazalari va dasturlash tillaridan iborat.
Operatsion tizim
1. Kompyuter resurslarini va ma’lumotlarni muvofiqlashtiradigan va boshqaradigan dasturiy
ta’minotning
asosiy qismi yoki, dasturlarning bajarilishini boshqaradigan va tizimning
resurslarini taqsimlash,
rejalashtirish, kirish-chiqishni va ma’lumotlarni boshqararish kabi
vazifalarni ta’minlaydigan dasturiy vosita. Garchand operatsion tizimlar ko‘proq dasturiy
bo‘lsalar ham, biroq, qisman apparat vositalari qo‘llanishi ham mumkin. Operatsion
tizimlarning
asosiy vazifalariga:
•
fayl tizimini boshqarish (yozish, o‘zgartish, fayllardan nusxa ko‘chirish, erkin
foydalanishni nazorat qilish);
•
dasturlar bajarilishini boshqarish (protsessor vaqtini taqsimlash,
dasturlarni diskdan
tezkor
xotiraga yuklash, yashirin xavfli ta’sirni tutib olish va h.q.);
•
xotirani boshqarish (keshlash, taqsimlash, ma’lumotlar butligi nazorati va h.k.);
•
foydalanuvchi bilan muloqot (klaviaturadan, sichqonchadan buyruqlarni o‘qish,
axborotni ekranga, printerga chiqarish va h.k.) kiradi.
Bundan tashqari operatsion tizimlar, kompyuterlarni turli rusumdagi tarmoqlardan – mahalliy
tarmoqlardan global koorporativ tarmoqlargacha,
shu jumladan, Internet tarog‘idan erkin
foydalanishni boshqaradi. Operatsion tizimga misollar - MS-DOS, Linux, UNIX, Windows,
Solaris va boshqalar.
Keling ularning ayrimlariga qisqacha to’xtalib o’tsak: