|
bug-turbinasi-ish-rejimlarini-optimallashtirilgan-boshqaruv-algoritmlarini-ishlab-chiqish
Journal of Advances in
SCIENTIFIC
Engineering Technology Vol.1(9) 2023
RESEARCHES
© Journal of Advances in Engineering Technology
Vol.1 (9), January-March, 2023
DOI 10.24412/2181-1431-2023-1-90-99
92
2-rasm.
Bir marta bug
’ olinadigan turbina ish holatlari diagrammasi
Iste
’molchilarga yetkazib beriladigan elektr energiyasining asosiy manbalari suvning
kinetik energiyasi va qazib olinadigan yoqilg
’i va yadroviy parchalanishdan olingan issiqlik
energiyasidir. Turbinalar bu energiya manbalarini mexanik energiyaga aylantiradi, bu esa
o’z navbatida sinxron generator tomonidan elektr energiyasiga aylanadi.
3
–rasm.
Elektr energiyasi ishlab chiqarish va boshqarish tizimining funksional blok
diagrammasi.
Turbinani boshqarish tizimi quvvat va chastotani boshqarish vositasini ta
’minlaydi,
bu funksiya odatda yuklama quvvatini boshqarish yoki avtomatik ishlab chiqarishni
boshqarish (AGC) deb ataladi. 3-rasmda energiya ishlab chiqarish va boshqarish bilan
bog
’liq asosiy elementlar o’rtasidagi funktsional bog`liqliklar tasvirlangan [16,17].
Bug
’ turbinalari odatda ketma-ket joylashgan ikki yoki undan ortiq turbina qismlari
yoki silindrli juftliklardan iborat. Har bir turbina qismi rotorga biriktirilgan harakatlanuvchi
pichoqlar t
o’plamidan va statsionar lopatalar to’plamidan iborat. Bu bug’ning yuqori tezlikli
kinetik energiyasi lopatalar tomonidan kuch momentiga aylanadi. Bir nechta silindirli
turbina tandem-birikma yoki
o’zaro birikma bo’lishi mumkin. Tandem-birikma turbinada
b
o’limlarning barchasi bitta valda, bitta generator bilan bog`langan bo’ladi. Bundan farqli
o’laroq, o’zaro bog’liq turbinalar har biri alohida generatorga ulangan va bir yoki bir nechta
turbina qismlari tomonidan boshqariladigan ikkita valdan iborat bo`ladi, ammo, u bitta ish
rejimiga ega yagona birlik sifatida ishlab chiqilgan va boshqariladi.
O’zaro bog’lash
turbinaning sig
’imi va samaradorligini oshiradi, lekin katta harajatlarni talab qiladi.
Asosiy harakatlantiruvchi boshqaruv tizimi haqiqiy quvvat va chastotani boshqarish
vositasini ta
’minlaydi. Elektr energiyasini ishlab chiqarish va boshqarish bilan bog’liq
b
o’lgan asosiy elementlar o’rtasidagi bog’liqlik 4-rasmda ko’rsatilgan. Turbinaning
barqarorligi tezlikni/yukni boshqarish tizimining boshqaruv klapanlarini turbina tezligi yoki
|
|
|
