Oraliq nazorat savollari

103.Inson ta’sirida tabiiy biotsenozlarning qayta tuzilishi qanday kechadi?
104.Ikkilamchi biotsenozlarni shakllanishi deganda nima tushiniladi?
105.Insonning xо‘jalik faoliyati ta’sirida hasharotlar areali va sonining о‘zgarishi nimalarga bog‘liq?
106.Sinantrop hasharotlar va ularning inson hayotidagi ahamiyati. 107.Hasharotlar epidemik kasalliklar tarqatuvchilari sifatida va ularga qarshi qanday kurash choralari qо‘llaniladi?
108.Zararli hasharotlarga qarshi kurashish va о‘simlik karantini yuzasidan qanday choralar kо‘llaniladi?
109.Foydali hasharotlar, ularning muhofaza qilinishi, introduksiyasi, seleksiyasi va kо‘paytirish?
110.Hasharotlarning inson hayot faoliyatiga moslashuvi nimalardan iborat?
111.Industrial melanizm deganda nimani tushunasiz?
112.Hasharotlar sonining о‘zgaruvchanlik xarakteri nimaga bog‘liq?
113.Hasharotlar miqdoriy dinamikasining asosiy nazariyalariga nimalar kiradi?
114.Populyatsiyaning turli zichliklarida atrof-muhit kompleks omillarining hasharotlar organizmiga tur ixtisoslik reaksiyasi deganda nima tushiniladi?
115.Populyatsiya soni о‘zgaruvchanligini matematik modellash tamoyillari nimalardan iborat?
116.Populyatsiya soni о‘zgaruvchanligining turli matematik modellari va ulardan foydalanib о‘zgaruvchanlik mexanizmlarini tushuntirib bering?
117.Populyatsiyalarni matematik modellash sohasidagi idealistik qarashlar va ularning tanqidi nimadan iborat?
118.Entomologiya fanining maqsad va vazifalari nimalardan iborat
119.Entomologiya fanining rivojlanish tarixi.
120.Hasharotlarning rivojlanishiga ekologik omillarning ta'siri.
121.Hasharotlarning rivojlanish klassifikatsiyasi.
122.Hasharotlarning oziqlanishi bo’yicha klassifikatsiya qilish.
123.Hasharotlarning populyatsiyasi qanday belgilanadi
124.To’liq metamorfoz yo’li bilan ko’payadigan hasharotlarni keltiring
125.Zararkunanda hasharotlarning ko’payishi nimalarga bog’liq.
126.Zararkunanda hasharotlarning ko’payishini prognoz qilish.
127.Monofag hasharotlar haqida ma'lumot bering.
128. Oligofag hasharotlar haqida ma'lumot bering.
129.Zararkunanda hasharotlarning oziqlanish xususiyati haqida ma'lumot bering.
130.Zararkunandala hasharotlarning oziqlanishi ixtisosligi haqida ma'lumot bering.
131.G’o’zaning zararkunanda hasharotlari qaysilar.
132.G’o’zaning so’ruvchi zararkunandalari haqida tushuncha.
133.G’o’zaning kemiruvchi zararkunandalari haqida tushuncha.
134.G’o’zanining gullari bilan oziqlanuvchi zararkunandalar haqida tushuncha.
135.G’o’zaning foydali hasharotlarini keltiring.
136.G’o’zaninig monofag zararkunandalarini aytib o’ting.
137.G’o’zaning oligofag zararkunandalari haqida ma'lumot bering.
138.G’o’zaning polifag zararkunandalari haqida ma'lumot bering.
139.Sabzovot ekinlarining zararkunandalari haqida ma'lumot bering.
140.Sabzovot ekinlarining so’ruvchi zararkunandalari haqida ma'lumot bering
141.Poliz ekinlarining zararkunandalari haqida ma'lumot bering.
142.Poliz ekinlarining monofag zararkunandalari haqida ma'lumot bering.
143.Poliz ekinlarining oligofag zararkunandalari haqida ma'lumot bering.
144.Poliz ekinlarining polifag zararkunandalari haqida ma'lumot bering.
145.Kartoshka o’simligining zararkunandalarini keltirib o’ting.
146.Kartoshka o’simligining foydali hasharotlarini keltirib o’ting.
147.Gerbitsidlarni qachon, nimaga ishlatiladi.
148.Pestitsidlarni qachon, nima uchun ishlatiladi.
149.G’o’za zararkunandalarini qanday qilib zararkunandalardan himoya qilinadi.
150.G’o’zani qanday qilib so’ruvchi zararkunandalardan himoya qilish mumkin.

JAvoblar:

1. Entomologiya – hasharotlar to’g’risidagi fan bo’lib, grеkcha – entomon–hasharot, logos–fan dеgan ma'noni anglatadi. Entomologiya fani biologiyaning jadal rivojlanayotgan soqalaridan biridir. hasharotlar olami turlari sonining ko’pligi, yashash tarzi, bioekologik xususiyatlari bilan boshqa organizmlardan tubdan farq qiladi.
2. Hasharotlar zamonaviy insoniyatning bog’liqligi shundan iboratki hasharotlarning insoniyat rolida foydali va zararli turlari ahamayitga ega. Undan tashqari inson o’z ehtiyojlari uchun entomologiya fani juda muhim o’rin tutadi
3. Qishloq xo’jalik ekinlarida uchrab zarar еtkazadigan hasharotlarda yirtqichlik yoki parazitlik qilib qayot kеchiradigan, natijada zararkunanda hasharotlarni miqdori ni kamayishiga sabab bo’ladigan hasharotlar foydali hasharotlar dеyiladi.
Bir qancha hasharot-lar qishloq xo’jalik ekinlariga, yovvoyi o’simliklarga va ularning mahsulotlariga turli darajada zarar еtkazadi.
4. Hasharotlar hayvonot dunyosida eng yuqori evolutsiyada sababi hasharotlar tez ko’payish va tarqalish xususiyatiga ega va shu sababdan hasharotlar turlari hayvonot ichida eng ko’pidir.
5. Biotik omillardan – Shamol
6. E.ning oʻrganish obʼyekti — qishloq xoʻjaligi oʻsimliklari va mahsulotlari zararkunandalari, odam, hayvonlar va oʻsimliklarning parazitlari hamda xalq xoʻjaligida va tabiatda foydali ahamiyatga ega boʻlgan hasharotlar. Amaliy E. ham oʻz vazifasiga binoan, oʻrmon zararkunandalari (oʻrmon E.si), qishloq xoʻjaligi ekinlari zararkunandalari (qishloq xoʻjaligi E.si), xonaki va yovvoyi hayvonlarda parazitlik qiluvchi hasharotlar (veterinariya E.si), odamda parazitlik qiluvchi (tibbiyot E.si) hamda odam foydalanadigan mahsulot beradigan tut va dub ipak qurti (ipakchilik), asalarni (asalarichilik) oʻrganadigan fanlarga ajratiladi.
7. Entomologiya fani o’z navbatida biologiyaning bir qator soqalari: botanika, zoologiya, o’simlikshunoslik, fito-patologiya, ekologiya kabi fanlar bilan uzviy aloqada.
8. Entomologiya fani quyidagi bo’limlarga bo’linadi: umumiy entomologiya, qishloq xo’jaligi entomologiyasi, tib-biyot entomologiyasi, vеtеrinariya entomologiyasi va o’rmon entomologiyasi
9. hasharotlarning ko’pgina turlarini qayoti suv yoki tuproq bilan boqliq. hasharotlar qayotida chuchuk suv muqim ahamiyatga ega. Ko’pchilik hasharotlar rivojlanishini ma'lum bosqichlari chuchuk suv bilan chambarchas boqliq. Masalan: ninachi, chivin kabi hasharotlarni lichinkalari chuchuk suvda rivojlanadi
10. Ekologik nuqtai nazardan populyatsiya deb uzoq muddat davomida muayyan birjoyda yashaydigan va bir turga mansub bo‘lgan individlar yig‘indisiga aytiladi. Populyatsiyaning asosiy xususiyatlari, genetik birligi va o‘zini son jihatdan idora etishidir. Individlarning ma’lum hududda tarqalishi jins va yosh nisbatlari, morfologik, fiziologik, xulqiy va genetik xususiyatlari populyatsiyaning tuzilmasini ifodalaydi. Populyatsiyaning individlari bir-biridan yoshi, jinsi, hayotining turli fazalari beqaror guruhchalarga (poda, koloniya, oila va boshqalar.) mansubligi bilan farqqiladi.