Organik birikmalar klassifikatsiyasi. Kirish. Organik moddalarning kimyoviy tuzilish nazariyasi. Organik moddalarning klassifikatsiyasi

Izomeriya. Tarkibi va molekulyar og‘irliklari bir xil bo‘lib molekulada atomlarning bir-biriga nisbatan joylashuvi har xil bo‘lgan birikmalar izomerlar deb, hodisaning o‘zi esa izomeriya deb ataladi. Izomeriya hodisasi organik moddalar kup bo‘lish sabablaridan va A.M.Butlerovning nazariyasini tasdiqlovchi faktlardan biridir.

• Izomeriya. Tarkibi va molekulyar og‘irliklari bir xil bo‘lib molekulada atomlarning bir-biriga nisbatan joylashuvi har xil bo‘lgan birikmalar izomerlar deb, hodisaning o‘zi esa izomeriya deb ataladi. Izomeriya hodisasi organik moddalar kup bo‘lish sabablaridan va A.M.Butlerovning nazariyasini tasdiqlovchi faktlardan biridir.

Hozirda organik moddalarning yuqoridagi sinflarini quyidagi tartibda bayon qilish mumkin. 1. Alkanlar – to‘yingan ugdlevodorodlar CnH2n+2 formula bilan ularning umumiy formulasi belgilanadi. Bo‘larga metanning gomologik qatori misol bo‘ladi. Ular quyidagicha: СН4, С2Н6, С3Н8, С4Н10, С5Н12, С6Н14, С7Н16, С8Н18, С9Н20, С10Н22. Bo‘lar tabiatda tabiiy gaz, neft va toshko‘mir konlarida uchraydi. Bu moddalar kimyo sanoatida muhim ahamiyatga ega bo‘lib, ulardan qurum, vodorod, etilen, acetilen, propilen, sun’iy benzin, sintetik yo‘l bilan olinadigan spirt, kislota, efir va boshqalar olinadi.

2. Alkenlar – to‘yinmagan bir qo‘sh bog‘li uglevodorodlar bo‘lib, ularning umumiy formulasi CnH2n bilan ifodalaniladi. Bu modalarga eten va uning gomologlari kiradi: С2Н4, С3Н6, С4Н8, С5Н10, С6Н12, С7Н14, С8Н16, С9Н18, С10Н20.. Bo‘lardan eng muhimlari hozirda sanoat ahamiyatiga ega bo‘lgan va qurilish materiali sifatida ishlatiladigan moddalar olinadigan – monomerlar etilen va propilendir.

2. Alkenlar – to‘yinmagan bir qo‘sh bog‘li uglevodorodlar bo‘lib, ularning umumiy formulasi CnH2n bilan ifodalaniladi. Bu modalarga eten va uning gomologlari kiradi: С2Н4, С3Н6, С4Н8, С5Н10, С6Н12, С7Н14, С8Н16, С9Н18, С10Н20.. Bo‘lardan eng muhimlari hozirda sanoat ahamiyatiga ega bo‘lgan va qurilish materiali sifatida ishlatiladigan moddalar olinadigan – monomerlar etilen va propilendir.