Oriental universiteti Iqtisodiyot yo’nalishi 2/15 guruh talabasi Abdusalomov Xurshidbekning mustaqil ishi

PR asoschisilaridan biri sifatida koʻriladigan yana bir olim Edvard Berneysdir. U Avstriyada tugʻilgan, lekin bolaligida oilasi bilan AQShga koʻchib kelgan. Bernays psixoanaliz nazariyasi asoschilaridan boʻlgan Zigmund Freydning jiyani edi. Bernaysning koʻplab PR strategiyalariga amakisining xulq-atvor psixologiyasiga oid nazariyalari taʼsir qildi. Berneys Ikkinchi Jahon urushi davrida hukumatlar tomonidan jamoatchilik fikriga taʼsir qilish uchun qoʻllaniladigan siyosiy tashviqotlar korporatsiyalar tomonidan jamoat xatti-harakatlariga yanada nozik shaklda taʼsir qilish uchun ishlatilishi mumkinligiga ishongan.

Berneys PR mavzusiga fan sifatida yondashishi va Freydning psixoanaliz nazariyalarini boshqa sotsiologik nazariyalar bilan birlashtirib, oʻzining PR usullarini ishlab chiqishi bilan ajralib turadi. Berneys press-reliz sanʼatini takomillashtirish va PR boʻyicha ilk nazariyaning koʻp qismini ishlab chiqgan va ularni oʻzining 1923-yilda nashr etilgan „Jamoatchilik fikrini kristallashtirish“ kitobida bayon qilgan.

Berneys PR mavzusiga fan sifatida yondashishi va Freydning psixoanaliz nazariyalarini boshqa sotsiologik nazariyalar bilan birlashtirib, oʻzining PR usullarini ishlab chiqishi bilan ajralib turadi. Berneys press-reliz sanʼatini takomillashtirish va PR boʻyicha ilk nazariyaning koʻp qismini ishlab chiqgan va ularni oʻzining 1923-yilda nashr etilgan „Jamoatchilik fikrini kristallashtirish“ kitobida bayon qilgan.

PR ning asosiy maqsad va yo’nalishlari

Jamoatchilik fikrini oʻrganish va undan kompaniya ishida foydalanish, jamoatchilikka korxona siyosati va faoliyatining mohiyatini tushunishga yordam beradigan maʼlumotlarni tarqatishdir PR faoliyatining asosini tashkil etadi..

Bu jarayonda PRning asosiy tamoyillariga amal qilish kerak boʻladi. Bular:

• kompaniya faoliyatining jamiyatga nisbatan halolligi va haqqoniyligi;
• Tashkilot va jamoatchilik uchun oʻzaro manfaatdorlikni taʼminlash;
• Ommaviy axborot vositalarini monitoring qilish, kompaniya haqida materiallarni topshirish jarayonini kuzatish;
• Jamoatchilik bilan muomala qilishda axloqiy meʼyorlarga rioya qilish.

PR faoliyatining uchta asosiy funksiyasi mavjud:
Navbatdagi funksiya esa kompaniya faoliyatidagi tushunmovchilik va ishonchsizlikni aniqlash va nizolarni hal qilish choralarini ishlab chiqish uchun amalga oshiriladi.
Jamiyatning fikri va xulq-atvorini nazorat qilish funksiyasi nafaqat kompaniya, balki auditoriya manfaatlariga erishish uchun zarurdir.
Uchinchi funksiya PR faoliyatining asosiy maqsadi bilan rezonanslashadi. Kompaniyaning harakatlari jamoatchilik bilan oʻzaro hissa qoʻshishi taminlanadi
PR ning rangli turlari
Oq PR buyurtmachilar va maqsadli auditoriya oʻrtasidagi aloqa uchun qulay imkoniyat sifatida foydalaniladi. Bunday holda, maʼlumot nihoyatda ijobiy boʻlib, faqat ishonchli axborotlar ommaga eʼlon qilinadi. Mutaxassislarning taʼkidlashicha, oq PRning asosiy vazifasi kimgadir yoki biror narsaga nisbatan ijobiy munosabatni shakllantirishdir.
Qora PR mahsulot, kompaniya yoki shaxs haqida yolgʻon maʼlumot tarqatish bilan shugʻullanadi. Uning texnologiyalari — bu raqobatchining obroʻsini toʻkish uchun eʼlon qilingan salbiy sharhlar, bayonotlar, xabarlar va maqolalar boʻlishi mumkin. Qora PR amaliyoti koʻproq siyosatchilar, yulduzlar, jamoat arboblariga nisbatan qoʻllaniladi.
Oq va Qora ranglarning qoʻshilishidan kulrang hosil boʻlganidek, kulrang PR ham oq va qora PRni kesishmasida yotadi. Kulrang PR — bu jamiyat, tashkilot, mahsulot yoki shaxs toʻgʻrisida faqat haqiqat maʼlumotlarni tarqatishni oʻz ichiga olgan piar faoliyati hisoblanadi. Uning vazifasi tomoshabinning ongiga va imidjga bilvosita taʼsir qilishdir. 
PR ning rangli turlari
Sariq PR— skandallardan foydalanish, sensatsiyalarni ochish, paparatsiyaning ishi bilan bogʻliq qisqa qilib aytganda maqsadga erishish uchun „iflos“ usullar va vositalardan foydalanish.
PRning bu turi afsona va afsonalar texnologiyasiga asoslangan boʻlib, odamlarning „illyuziyalar pardasi“ ostida yashirinishga boʻlgan ehtiyojini qondirishga moʻljallangan boʻladi. Nitsshe taʼbiri bilan aytganda, odamlar buni deyarli doimo his qilishadi.
Oltin PRning maqsadi narx siyosati asosida brend imidjini yaratishdir. Shu bilan birga, brendning oʻzi har qanday PR ranglariga boʻyalgan boʻlishi mumkin. Lekin asosiy eʼtibor narx va isteʼmolchi uchun foyda qila olish imkoniyatiga qaratiladi.