Oʻrin bildiruvchi indikatorlar

Oʻrin bildiruvchi indikatorlar

Ravat. Bu indikator Xorazmda Qыzыlravat, Sharavat kabi toponimlar

tarkibida uchraydi. Hozirgi aholi tilida ma’nosi unutilgan. V.V.Bartold terminning

arab tilidan oʻtganini, dastlab bu soʻz shahar tashqarisidagi qism (oʻrin)ini

bildirganini yozadi. Uning qayd etishicha, bu terminning rabot formasi dastlab

otlarni bogʻlaydigan joy (ya’ni ogʻil), soʻngra chegara posti, qoʻrgʻon, qazarma,

qal’a kabi ma’nolarni ifodalagan.

Avliya. Xorazm toponimiyasida «muqaddas joy, mozor» ma’nosida

qoʻllaniladi. Qazaqavliya, Shagʻalavliya, Orыsavliya, Qaravulavliya va hokazo.

Bu indikator koʻpincha avliyabuva shaklida «buva» soʻzi bilan qoʻllaniladi.

Shu sababdan boʻlsa kerak «buva» soʻzi indikator funkstiyasini ham bajaradi.

Koʻpincha toponimlar tarkibidan indikatorlarning oʻzi tushirib qoldirilib «buva»

soʻzi bilan atalaveradi. Masalan: Buva (

Kөchä. Bu indikator joy nomi sifatida va suv obyektlari va daralarni nomlash

uchun qoʻllanilgan. Tyanshan etaklarida Oqsu okrugida Koʻcha shahri bor.

Muzart deltasida joylashgan shahar yaqinida Koʻchatograk qishlogʻi mavjud.

Qadimgi Xitoy manbalarida Koʻcha-Guysti nomi bilan mashhur.

Oram. Xorazm toponimiyasida Savunchы oram, Baqqallar oramы,

Xärrätläroram, Qыrgʻыzyaporam, Qaravuloram kabi oʻnlab nomlarda uchraydi.

Janubiy Xorazm shevalarida faol qoʻllanilib, «mahalla, koʻcha, kvartal»

ma’nolarini anglatadi. Bu termin boshqa oʻzbek shevalarida ham mavjud.

Jumladan, Sayramda «koʻcha» (ulista) ma’nosini bildiradi .

Qoraqalpogʻistondagi oʻzbek shevalarida oram ikki xil variantga ega boʻlib

«koʻcha, el, elat, qavm» ma’nolarini anglatadi.