Ta’lim vazirligi o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi metrol-www.hozir.org
induksiya, deduksiya, modellashtirish, tizimlashtirish, sinflash- tirish). Optimallashtirish usullari: — matematik optimallashtirish usuli — optimallashtirilgan stan dartlashtirish obyektining ishchi holati va matematik modelini ba- tafsil yaratishni tashkil etish asosidagi usul. Bu usul ilgarilanma 124
standartlarni ishlab chiqishda sifatni bashoratlashni ta’minlashi va yuqori aniqligi bilan farqlanadi. Biroq, undan faqat yaxshi o ‘rga- nilgan obyektlar, ularni yaratish shartlari va qo‘llanilishini optimal- lashtirishda foydalanish mumkin; — ekstrapolatsiya (narsa va hodisaning bir qismini kuzatish asosida olingan xulosalarni uning boshqa qismiga yoyish yoki tatbiq etish) yordamida to ‘g ‘ridan to ‘g‘ri bashoratlash usuli. Bosh usuli o ‘tgan vaqt statistikasidan foydalanish bo‘lib, vaqt bo‘yicha o ‘zga- rish imkoniyatlarini hisobga olish imkonini bermaydi. Shuning uchun ekstrapolatsiya usulidan qisqa davrli vaqtni bashoratlashda foydalanish maqsadga muvofiq; — funksiya-qiymatli tahlil asosida optimallashtirish usuli, ya’ni iqtisodiy samaradorlik, vaqt bo‘yicha xarajat va samarani solish tirish va bu asosida eng yaxshi variantlarni tanlash. Ammo bu yerda standartlashtirish obyekti (qo‘llanilishi) ekspluatatsiyasidan samara variatsiya tahlili nazarga olinmaydi; — muhandislik hisoblari (mustahkamlik, aniqlik, chidamlilik, ishab chiqaruvchanlik va boshqa ko‘rsatkichlari) asosidagi usul. Usulning aniqligi juda ham yetarli, ammo undan turli obyektlarni solishtirib baholash uchun foydalanib bo‘lmaydi, faqat bir turdagi obyektlarga qo‘llash samara beradi.