O'rta maxsus, kasb-hunar ta’limi markazi u. I. Inoyatov

Menejer
Mehnat
birjasi

Mikro-iq-
tisodiyot

Milliy iq- tisodiyot
Milliy
valyuta
Milliy hi-
soblar
tizimi
Moliya
Moliyaviy
lining
Monopo-
liya
ishchi, xizmatchi va ish berovchi o'rtasidagi ishchi kuchini sotish va sotib olish bo'yicha kelishuvni amalga oshiiishda muntazam vositachi vazifasini o'taydigan, ishsizlar hisobini yuritadigan, ularoi ish bilan ta’minlash, qayta 0‘qitish kabilai bilan shug'ullanuvchi davlat muassasasi.
korxona, firmalar, ya’ni iqdsodiyotni birlamchi, boshlang'ich bo'g'ini haqidagi iqtisodiyot. U cheklanganlik, tanlash va muqobil qiymat singari tushunchalar bilan, shuningdek, ishlab chiqarish va iste’roollar bilan shug‘ullanadi. .
bu barcha ishlab chiqarish va noishlab chiqarish tarmoqlari va sohalarini, funksional iqtisodiyotni, ko'plab inffatuzilmalarni o‘z ichiga qamrab olgan yaxlit iqtisodiyot. muayyan mamlakatning pul birligi.
yalpi milliy mahsulot, ichki milliy mahsulot va milliy daromadni
ishlab chiqarish, taqsimlash, foydalanishni qiymat shaklida
ifodalaydigan o'zaro bog'liq hisoblash tizimidir.
pul fondlarining shakllanishi, taqsimlanishi va foydalanishini tartibga
solish bilan vujudga keladigan munosabatlardir.
ijaraga olingan asosiy fondlaming (mashina, qurilma, asboblar) to'la
qiymatini hamda ijaraga beruvchining foydasini to'lash haqidagi
kelishuv.

1. 
   yakkahokimlik; 2) ishlab chiqarishni markazlashtirish oqibatida yuzaga keladigan katta birlashma (kartel, sindikat, trest, konsem, konsorsium konglometrat va shu kabilar). Ushbu birlashma o‘z ichiga ishlab chiqarishni, xizmat ko'rsatishni, mahsulot sotishning ko'p qismini mujassamlashtiradi, shu sohada o'zim hukmron mavqeyini o'matadi.
   

N
Narx - baho - tovar qiymatining pulda aks etishi, bozor iqtisodiyotiga asoslangan jamiyat xo'jalik mexanizmida amal qiluvchi iqtisodiy dastak. N. faqat tannarxga etnas, balki talab va taklif, shuningdek, tovaming ijdmoiy foydaliligi, sifati va boshqa tovarlar o'mini bosa olishi, muomaladagi pulning xarid qobiliyatiga ham bog'liq. Notljorat - bu foyda olishni va uni ishtirokchilar o'ttasida taqsimlashni o'z oldiga tashkilotlar maqsad qilib qo'ymagan muassasalardan iborat. M: jamoatchilik yoki diniy tashkilotlar, xayriya fondlari va hokazo. Odatda ixtiyoriylik asosida, yagona maqsad bilan ma’naviy va boshqa nomoddiy ehtiyojlami qondirish maqsadida tashkil etiladi.
Nomoddly - moddiy-ashyoviy mazmunga ega bo'lmagan, xo'jalik yurituvchi aktivlar subyekt tomonidan xo'jalik faoliyatida foydalanish maqsadida nazorat qilinadigan, shuningdek, uzoq vaqt (bir yildan ko‘p) ishladsh uchun mo‘ljallangan mol-mulk obyektlari.
О
Obligatsiya- qimmatbaho qog'ozning bir tun, qarz majburiyati. Qarz olgan shaxsni Obligatsiyani sotib olgan shaxsga to'lashi lozim bo'lgan, yozib qo'yilgan qiymatga oldindan belgilangan foiz hisobidagi yillik to'lovining miqdorini belgilab beradi. O.lar bo'yicha daromad yutuqlar ko'rinishida maxsus tiiaj o'yinlarida yoki kupon ko'rinishida to'lanishi mumkin.
Oklad - (maosh) ma’lum vaqt uchun belgilangan ish haqi miqdori.
Offshor - yuridik shaxslarga bojxona va soliq imtiyozlari va boshqa qulayliklar hudud keng yaratib berilgan hudud va mamlakatlar. Bunday hududlarda
norezident bo'lgan offshor kompaniyalar tashkil qilinadi va faoliyat olib boradi.
P
Passiv - buxgalteriyada balansning buromad, xarajat, chiqim qismi; korxona, muassasa va shu kabilaming majburiyat va qarzlari majmui.
Patent - (lat. patens-guvohnoma, yorliq) - 1) xususiy tarzda tadbirkorlikning biror-bir tun bilan shug'ullanishga ruxsat beruvchi guvohnoma, tegishli hujjatlar asosida moliya organlari tomonidan beriladi; 2) ilmiy kashfiyot va ixtiroga mualliflikni tasdiqlovchi guvohnoma. P. davlat tomonidan patentlashtiriladi.
Polls - (fr.police, ital, pollissa-tilxat) - shaxsiy yoki mulkiy sug'urta
shartnomasi tuzilgani va uning shartlari haqidagi hujjat.
Pul - (fr.protectionnisme, lat.protection-himoya) hamma tovarlar va
xizmatlar ayirboshlanadigan, umumiy ekvivalent bo'lgan maxsus tovar, bozor iqtisodiyotining asosiy vositasi.
Pensiya - fuqarolar keksalik yoshiga yetganda yoki mehnat qilish qobiliyatini yo'qotgan taqdirda, oladigan pul ta’minoti.
Protek- - milliy iqtisodiyotni boshqa davlatlar bilan bo'ladigan raqobatdan
sionizm bojxona to'siqlarini joriy qilish, mamlakatga chet el tovarlari, xizmat turlari va kapitallarining kirib kelishini cheklash yo‘li bilan himoya qilish va saqlashga yo'naltirilgan.
R
Raqobat - 1) basma-baslikka bellashuv; 2) biror-bir sohada eng yuqori natijaga erishish borasida olib borilgan kurash.; 3) yuqori foyda olish
maqsadida mahsulotni ishlab chiqarish va sotish uchun ishlab chiqaruvchilar o'rtasidagi kurash; xo'jalik yurituvchi shaxslaming bozorda o‘z mahsulotim аул an shunday mahsulotlar sotish shartlariga ta’sir qilish maqsadidagi bellashuvi. Raqobat ikki ko'rinishda: a) tarmoqlararo; b) tarmoq ichida ko‘rinishlarda bo'ladi. Tarmoqlararo R.- turli yo'nalishlarda mahsulot ishlab chiqaruvchilaming kapitalini eng qulay joylashtirish, ko‘p foyda olish uchun olib borgan kurashi. Tarmoq ichidagi R.- bir xil ko'rinishda mahsulot ishlab chiqaruvchilaming bozor uchun, mahsulotni foydali, qulay sotish uchun olib borgan kurashi. Halol R- bozordagi kurashda qabul qilingan qonun-qoida, hammaga ma’qul usullarga asoslanadi. G'irrom R o‘z ichiga quyidagi xarakterli belgilami oladi: 1) raqib haqida noto'g'ri va noaniq ma'lumotlar tarqatish; 2) mahsulotning sifati, ishlab chiqarilgan joyi xususida iste’molchini aldash, uni adashtirish;

3. 
   raqibning mahsulot belgisidan, nomidan noto'g'ri foydalanish;
   
4. 
   past sifatli mahsulotlami reklama qilish; 5) raqib mahsulotining sifati to'g'risida asossiz ma’lumot tarqatish va h.k.
   

Reklama - (fr.reclame)-tovar yoki ko'rsatiladigan xizmat to'g'risidagi xolis axborot, ulami ko'proq sotish maqsadida xaridorlarga ulaming xossalari, afzalliklari va sotib olish shartlarini yetkazish. R. maxsus firmalar orqali amalga oshiriladi va yuqori daromad manbayi hisoblanadi.
Rentabellik- (nem.rentabel - foydali, daromadli)-foyda olish darajasi. R. ma’lum davr mobaynida olingan foyda miqdorining shu davrda sarflangan asosiy ishlab chiqarish fondlari va oborot vositalari qiymati yig'indisiga yoki mahsulotning ishlab chiqarish va sotish xarajadari - tannarxga nisbati sifatida foizlarda hisoblanadi.