Klementes, K. RaunkiYer, T.Dyu Ris, I. Braun Blanko va boshkalarning fitocenologiya ishlari umumiy biocenologiyaning rivojlanishiga katta xissa kushdi.
Klementes, K. RaunkiYer, T.Dyu Ris, I. Braun Blanko va boshkalarning fitocenologiya ishlari umumiy biocenologiyaning rivojlanishiga katta xissa kushdi.
1940 yil boshlarida tabiiy sistemalarni urganishda A. Tensli, N. Sukachev
1950 yil boshlarida R. Margalef xissa kushdilar. Urta Osiyolik olimlar Al Xorazmiy, A.N. Farobiy, Abu Rayxon Beruniy, ibn sino ular xali ekologiya fani dunyoga kelgan davrda tabiat va undagi muvozanat usimlik va xayvonot dunyosi, tabiatni e’zozlash xakidagi kimmatli fikrlar aytadi.
Al Xorazmiy (782-847) 845 yilda Al Xorazmiy “ Kitob surat al- arz” degan asarini yozadi. Unda dunyo okeanlari, kuruklikdagi kit’alar, kutublar, ekvatorlar, chullar, toglar, daryo va dengizlar, kullar , urmonlar ulardagi usimlik va xayvonot dunyosi shuningdek boshka tabiiy resurslar YYerning asosiy boyliklari xakida ma’lumotlar keltiradi.
www.arxiv.uz
ABU NASR AL FAROBIY
www.arxiv.uz
Farobiy (870-910) uzining “ Ixsoa al- ulum va al-ta’orif” asarisidagi zamonasidagi ilimlarni xar tomonlama urganib ularni ma’lum tizimga solib, turkumlarga ajratdi, xar bir ilm tarmogiga ma’orif berishga xarakat kildi. Tabiatshunoslik ilmiga katta e’tibor berdi.
Farobiy (870-910) uzining “ Ixsoa al- ulum va al-ta’orif” asarisidagi zamonasidagi ilimlarni xar tomonlama urganib ularni ma’lum tizimga solib, turkumlarga ajratdi, xar bir ilm tarmogiga ma’orif berishga xarakat kildi. Tabiatshunoslik ilmiga katta e’tibor berdi.
Tabiatshunoslikka oid “ Odam a’zolarining tuzilishi”, “ Xayvon a’zolari va ularning vazifalari xakidagi kabi asarlar yozgan.
Beruniy (973-1048) asarlarida usimlik va xayvonlarning biologik xususiyatlari ularning tarkalishi va xujalikdagi axamiyati xakida ma’lumotlar topish mumkin. Beruniyning ilmiy karashlari asosan “ Saydana”, “ MinYeralogiya” , “ Kadimgi avlodlardan kolgan yodgorliklar” asarlarida Yeronning turli tropik usimlik va xayvonot dunyosini bayon etgan.
Ushbu asar usimlik va xayvonlarning tashki muxit bilan alokasi ularning xulk atvori yil fasllarining uzgarishi bilan boglik uzgarishini misollar bilan tushuntiradi.
